O P EN OV ER H EI D VOOR EEN OPEN OVERHEID! MAAR... WAT LEVERT DAT NOU OP? Principieel zijn we als overheid van iedereen, stelt Digicommissaris Bas Eenhoorn. Maar hoe breng je die gewenste Open Overheid in praktijk? En wat levert het op? Een inventarisatie aan de hand van de vier vormen waar een Open Overheid uit bestaat. Tekst: Mikis de Winter, eindverantwoordelijk coördinator van het Leer- en Expertisepunt Open Overheid S PR Anderen, zoals Digicommissaris Bas Eenhoorn, zeggen: ‘Ik vind dat praktische element prachtig, maar ook dat wij principieel openbaar bestuur zijn. Principieel zijn we van iedereen. Principieel is het dus: open, tenzij.’ Weer anderen legitimeren hun drang naar meer openheid door te verwijzen 38 nen zo beter inspelen op de behoeftes van mensen. Door op sociale media te laten zien wat ze doen, maken zij de overheid toegankelijker en kan de overheid zelf gebruikmaken van de ideeën en vragen die uit de samenleving komen. Een vaak gehoord voorbeeld van Open Contact is de informele aanpak zoals die ommige mensen maken veel werk van Open Overheid omdat het praktisch gezien wat oplevert. De Amerikaanse president Barack Obama benoemt in een adem verschillende economische, maatschappelijke en democratische baten: ‘Meer burgers participeren, ook in het maken van beleid. Meer ondernemers gebruiken Open Data om te innoveren en nieuwe bedrijven te starten. Er is meer helderheid over belastinguitgaven. En meer overheden stellen zich op als partner van de maatschappij in de strijd tegen corruptie en het vinden van nieuwe vormen van goed bestuur.’ naar wet- en regelgeving zoals de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), de richtlijn Hergebruik of recent aangenomen Tweede Kamermoties die oproepen tot het ontsluiten van Open Data. In de praktijk zien we bijna altijd een mix van bovenstaande motieven om met één of meer van de vier vormen van Open Overheid te starten: Open Contact, Open Aanpak, Open Data en Open Verantwoording. OPEN CONTACT Een overheid die Open Contact aangaat is nabij, laagdrempelig, bereikbaar en betrouwbaar. Publieke professionals kunwordt gepropageerd door het programma Prettig Contact met de Overheid (www.prettigcontactmetdeoverheid.nl). Dat betekent dat ambtenaren vaker bellen voordat ze een juridisch doorwrochte brief schrijven. Als de ambtenaren bellen met een eerlijke en nieuwsgierige houding, actief luisteren en doorvragen, dan komen ze er vaak snel achter wat er precies aan de hand is. Zo kunnen zij dure en tijdrovende juridische procedures voorkomen. OPEN AANPAK Een Open Aanpak leidt tot beter onderbouwd en genuanceerder beleid en slimme oplossingen. Uiteindelijk sluit het beleid beter aan op de wensen van de samenleving. Met een Open Aanpak kunnen over heden een goed resultaat voor alle partijen bereiken. Als zij vóór de besluitvorming goed luisteren naar mensen en hen begrijpelijk informeren, dan kunnen zij rekenen op meer begrip en betere interne processen. Een best practice is de gemeente Tilburg met MijnWOZ. Via MijnWOZ geeft de gemeente inzicht in de opbouw van de WOZ-waarde van huizen. Inwoners kunnen hier hun gegevens controleren, hui
39 Online Touch Home