VISITATIECOMMISSIE INFORMATIEVEILIGHEID ONDERDEEL DIGITALE AGENDA 2020 Informatieveiligheid is een cruciale randvoorwaarde voor een betrouwbare overheid en goede dienstverlening aan inwoners en ondernemers. Gemeenten willen meer samen optrekken op het gebied van digitalisering en dit geldt dus ook voor informatieveiligheid. Met de Digitale Agenda 2020 zetten VNG en KING in op een collectieve aanpak voor gemeenten tiecommissie spreekt met in ieder geval de verantwoordelijke gemeentebestuurder, de gemeentesecretaris en indien nodig de directeuren. Tijdens dat gesprek wordt de specifieke situatie van de betreffende gemeente doorgenomen aan de hand van een gestructureerde onderwerpenlijst. VERSCHILLENDE ACHTERGROND De drie commissieleden brengen met hun verschillende achtergrond elk een benaderingswijze in, waardoor informatieveiligheid strategisch, operationeel en thematisch kan worden besproken. Dit gesprek mondt uit in een beknopt advies, waar de betreffende gemeente mee verder kan om informatieveiligheid binnen de gehele organisatie te verankeren. ‘De bestuurders die we tot nu toe spraken stelden ons bezoek op prijs’, vertelt Maarten Ruys. ‘Het helpt hen om inspiratie op te doen, om specifieke vraagstukhier concreet mee bezig zijn en de expertise en capaciteit die ze hiervoor hebben verschilt echter sterk’, zegt Backhuijs. ‘We horen ook dat de diverse voorzieningen en hulpmiddelen die onder meer vanuit VNG-KING en de IBD [Informatiebeveiligingsdienst, red.] zijn ontwikkeld door gemeenten als bruikbaar worden ervaren’, vult Blok aan. De vraagstukken van gemeenten zijn deels heel concreet. Zo geven gemeenten aan af te willen van de diverse audits voor informatieveiligheid, onder andere omdat vaak om dezelfde gegevens wordt gevraagd. ‘ J ken te bespreken en om nog een keer goed na te denken hoe de verschillende verantwoordelijkheden zijn belegd in hun organisatie. Gemeenten zijn natuurlijk wel bezig met informatieveiligheid, maar in de dagelijkse gang van zaken denkt men er niet altijd even scherp aan. Het helpt om specifiek stil te staan bij de verschillende aspecten van informatieveiligheid.’ BETER BETREKKEN Tijdens de visitatie wordt onder meer besproken hoe bestuurders de gemeenteraad beter kunnen betrekken bij het thema informatieveiligheid en hoe dit onderwerp continu geagendeerd kan worden. Wim Blok: ‘Informatieveiligheid zit in veel vraagstukken verborgen en daar kun je op aanhaken. Zoals de samenwerking met partijen in het sociaal domein. Als je dat bespreekt, dan kun je dit onderwerp agenderen. We overleggen dan bijvoorbeeld welke taal daar het beste bij past.’ De resultaten van de visitaties zijn vertrouwelijk, dus daar kunnen de commissieleden niets over zeggen. Wel zien ze inmiddels een paar rode draden. ‘We merken dat elke gemeente die we spreken inmiddels wel doordrongen is van het belang van informatieveiligheid. De mate waarin ze VERSNELD Onder meer de VNG, departementen en gemeenten startten al het ENSIA-project dat onderzoekt of die audits kunnen worden gestroomlijnd. ‘Wij adviseren om dit project waar mogelijk versneld te doen’, zegt Backhuijs. Ruys: ‘Zowel bestuurders als de ambtelijke leiding onderkennen bovendien de noodzaak van standaardisatie. Dan gaat het niet alleen om standaardisatie van systemen en applicaties, maar ook van bijvoorbeeld contracten en afspraken over gegevensuitwisseling. Ook dat horen we in veel gesprekken.’ Op de algemene ledenvergadering van de VNG in juni zullen de eerste bevindingen worden gedeeld. Sommige bevindingen zijn concreet en praktisch, zoals de versnelling van ENSIA. Sommige gaan meer over de perceptie van informatieveiligheid. Frans Backhuijs: ‘We merken dat gemeenten soms een spanningsveld ervaren tussen optimale digitale dienstverlening, privacy en informatieveiligheid. Als je het scherp bekijkt, dan is er echter geen sprake van een spanningsveld maar versterken deze onderwerpen elkaar. Informatieveiligheid is nodig om succesvol je dienstverlening te digitaliseren. Als visitatiecommissie proberen we gemeenten daarmee te helpen.’ C Y B E R SECU R ITY
10 Online Touch Home