OMGEVI NGSWET OMGEVINGSWET VRAAGT SNEL AAN DE SLAG MET VERNIEUWING INFORMATIEVOORZIENI De nieuwe Omgevingswet vraagt van overheden om werkelijk vernieuwing door te voeren in de informatievoorziening binnen het ruimtelijk domein. Een uitdaging ook voor gemeenten. Het beleid wordt minder centraal bepaald en er is volop ruimte voor eigen invulling. Tekst: Cees van Westrenen, onderzoeker Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten van VNG D e voorbereidingstijd lijkt nog lang, maar de invoering van de Omgevingswet komt snel dichterbij. Naar verwachting wordt de wet in 2018 van kracht. De integratie van regels in de wet, vertaalt zich door naar gemeenten. Het Omgevingsplan bundelt alle lokale regels die iets zeggen over de kwaliteit van de leefomgeving. Belangrijk voor initiatiefnemers en belanghebbenden, of andere overheden. Dat alleen al dwingt om in de uitvoering van werkprocessen nauw samen te werken. Ook als de uitvoering op afstand is geplaatst, zoals bij de omgevingsdiensten, wordt de keten (de gehele uitvoering tussen initiatiefnemer en besluit of zelfs toezicht) steeds belangrijker. Dit genereert een behoefte naar een effectief ingericht informatiemanagement. DIGITAAL STELSEL Namens gemeenten heeft de VNG met het Rijk, het IPO (provincies) en de Unie van Waterschappen afgesproken dat er een digitaal stelsel komt. In 2018, als de Omgevingswet in werking treedt, biedt dit minimaal hetzelfde dienstverleningsniveau als nu. Het is de bedoeling in 2024 een stelsel werkend te hebben, waarbij alle informatie over een object met één klik op de kaart beschikbaar is. In de periode tussen 2018 en 2024 zal het stelsel gefaseerd 42 worden uitgebouwd. Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) wordt met grote voortvarendheid ontwikkeld, met het accent op de aanbodkant: de voorzieningen die voor het stelsel nodig zijn. J ON ANDERE AMBITIES Voor gemeenten lijkt het voorbereidingstraject op een nieuwe, grote wetswijziging niets nieuws. Met de decentralisaties in het sociale domein en de zorg is daarmee ruime ervaring opgedaan. Maar de ambities zijn nu anders. De Omgevingswet biedt lokale bestuurders de beleidsruimte om gebiedsgericht te werken, waardoor verschillen zullen ontstaan. Het maakt echt uit of je een gemeente in een krimpregio bent, te maken hebt met de problematiek van megastallen, of een landschappelijk waardevol gebied beheert. Je kúnt straks onderscheidend zijn. Aan de andere kant is de Omgevingswet een uitnodiging om in ketens de samenleving beter dan nu te betrekken bij regelgeving en planvorming, om procedures snel en doelmatig af te wikkelen. Waar klein mogelijk te houden. Een mogelijkheid is het maatwerk alleen te reserveren voor de lastige dossiers die bestuurlijke visie en besluitkracht vragen. Bijvoorbeeld het herbestemmen en herontwikkelen van een leegstaand fabriekspand in het stadscentrum, of het vaststellen van afwijkende beschermingswaarden voor een landschappelijk waardevol gebied. De bulkprocessen met een routinematig karakter kunnen snel, goedkoop en met een standaardaanpak worden afgewikkeld. Een norm van een x aantal uur voor de afwikkeling van een eenvoudige omgevingsvergunning volstaat, of het uitvoeren van een inspectie op locatie. VEEL KANSEN De Omgevingswet biedt veel kansen om in het ruimtelijk domein een grote stap te mogelijk vraagt dit om vergaande harmonisatie van werkprocessen en het standaardiseren van informatievoorziening. Vanuit dit perspectief is het de kunst het maatwerk per gemeente zo
43 Online Touch Home