N OF SAMENDAM? grenzen is met burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties of in een regio met andere gemeenten. Deelnemers aan het traject verklaren dat ze door het werken met scenario’s meer oog hebben voor trends en ontwikkelingen. Zo werd in een van deze gemeenten het bestuursakkoord getoetst aan de scenario’s waardoor de robuuste opties, beleidskeuzes die in elk van de scenario’s waardevol blijken, nu voorrang krijgen in de uitvoering. Een ander voorbeeld vormt een gemeente die scenario’s gebruikt om in gesprek te gaan met inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen. Om op basis van deze beelden van de toekomst een door de stad gedragen agenda op te stellen. Op deze agenda staan onderwerpen als de inrichting van de binnenstad, het scheppen van kansen op de arbeidsmarkt en het geven van ruimte aan burgerinitiatief. De scenario’s werken in dit proces verbeeldend en verbindend. VERANTWOORDELIJKHEID In de scenario’s voor het sociaal domein zijn de veranderende onderlinge verhoudingen onderzocht en op verschillende manieren uitgewerkt. Terugkerend thema is het omgaan met verantwoordelijkheid. Als gemeente verantwoordelijkheid dragen, betekent niet dat je alles zelf moet SCENARIO’S IN PRAKTIJK Samendam: Gaat uit van lichte economische krimp. Sociale hervorming op basis van wederkerigheid is het leidende principe. Gemeenten vormen een platform voor burgerinitiatieven. Het rij k stelt zich faciliterend op, gemeenten dragen zorg voor een lokaal vangnet. Ikhoven: Gaat uit van forse economische krimp. Burgers nemen de regie, de overheid is reactief en trekt zich terug op kerntaken (zoals het bieden van een vangnet voor kwetsbare groepen). Het rij k neemt de touwtjes in handen, decentralisatie wordt deels teruggedraaid. Staatsburcht: Gaat uit van economische groei. De regio is de spil in het lokale en maatschappelij ke netwerk, het rij k staat op afstand. Door schaalvergroting en samenwerking nemen de regio’s veel taken van de landelij ke overheid over. organiseren. Juist de ruimte die je geeft aan initiatieven van burgers en bedrijven – ook als dit tot ongelijkheid tussen inwoners kan leiden – is het een voorwaarde voor innovatie. Alleen gemeenten die vertrouwen geven aan professionals en organisaties creëren ruimte voor vernieuwing. De scenario’s laten de noodzaak zien van transformatie. Waar inwoners, bedrijven en gemeente met minder collectieve middelen meer waarde creëren. Maar de keerzijde in de verschillende scenario’s is een toename van de verschil tussen arm en rijk, gezond en ongezond, pro-actieve en afwachtende inwoners. Immers niet iedereen zal in de toekomst nog even snel en slagvaardig zijn weg vinden. Met als voornaamste uitdaging voor gemeenten: weerstaan zij dan de vertrouwde refl ex om problemen en taken weer terug te pakken? Leren loslaten is een voorwaarde voor innovatie. Meer weten? Kij k voor al het materiaal en animatiefi lms van de scenario’s op http://gemeentenvandetoekomst.nl/item/Scenarioplanning_121831
50 Online Touch Home