N EEN DIGITALE BURGER ving die in de toekomst zowel flexibel als consistent is door een focus op een samenhangend stelsel van informatievoorzieningen, op basis van bijvoorbeeld gedeelde standaarden. OPTIMALE RANDVOORWAARDEN Digitale burgers in eigen digitale netwerken zijn kenmerkend voor een nieuwe fase in de ontwikkeling van de informatiesamenleving, waarbij de digitalisering van burgers zelf de bepalende factor vormt bij de inrichting van maatschappelijke producten en diensten. Omdat die activiteiten van digitale burgers bepalend DE VE zijn voor de maatschappelijke kwaliteit van leven (wanneer zij digitale toepassingen intensief inzetten voor gezondheid, veiligheid en openbaar bestuur), is het de verantwoordelijkheid van de overheid om te zorgen voor optimale randvoorwaarden voor de kwaliteit van die digitalisering. Er moet daarbij gedacht worden aan een uiteindelijke samenhangende digitale infrastructuur waar 18 miljoen inwoners in 7,5 miljoen huishoudens intensief en structureel gebruik van maken. De grootschalige betrokkenheid van digitale burgers bij de participatiesamenleving creëert urgentie en maakt de kwaliteit van die digitale infrastructuur wederom van strategisch belang. De rol van digitale burgers gaat verder dan klant of consument. Zij worden producent en zijn intensief geïntegreerd in de processen van gezondheidszorg, welzijn, veiligheid en openbaar bestuur. De verregaande digitalisering van burgers vereist dan ook intensievere aandacht voor informatiebehoeften en -wensen van Procesmatig houdt dit in dat effectieve oplossingen alleen kunnen ontstaan in nieuwe netwerken met vaak onverwachte stakeholders (zoals buurten, wijken, dorpen en maatschappelijke organisaties) en op een niveau dat in sommige gevallen sectoroverstijgend is. Organisatorisch houdt dit in dat producten en diensten opnieuw vastgesteld moeten worden, wat kan leiden tot een transformatie van diensten en organisaties. ‘Maatschappelijke informatievoorziening’ is dan ook een strategische voorziening voor de samenleving, één die niet opgelost kan worden binnen het huidige paradigma, wat bijvoorbeeld duidelijk wordt aan de impasse op het gebied van ‘open data’ en de bredere adoptie van e-health in de samenleving. INTEGRALE VISIE Net als eerder beschreven ontwikkelingen creëert dit nieuwe context voor de digitalisering van de overheid. Ze vereist een integrale visie waarin synergie ontburgers zelf, in de context van de dagelijkse leefomgeving. Maatschappelijke informatievoorziening richt zich dan ook op de ontwikkeling van het geheel aan informatievoorzieningen dat voor en door burgers gebruikt wordt om individuele en gezamenlijke kwaliteit van leven te stimuleren. Hierbij worden nieuwe digitale mogelijkheden in kaart gebracht en worden formulering en prioritering voor een ontwikkelagenda mogelijk gemaakt. Die ontwikkeling is een inrichtings- en ordeningsvraagstuk waarin standaarden, infrastructuur, beschikbaarheid van gegevens en dienstverlening centraal staan. staat tussen de verschillende domeinen rondom digitale overheid, voorzieningen en digitale burgers. De functionele inrichting van een digitale samenleving en de mogelijke ondersteuning van kwaliteit van leven wordt afhankelijk van een stelsel van voorzieningen, waarbij de overheid naast uitvoerend ook stimulerend en waar nodig coördinerend en bepalend is. Zo zou de overheid de rol aan kunnen nemen om geschetste ontwikkelingen vast te stellen naar belang van kwaliteit van leven in Nederland, een ontwikkelingsagenda te bepalen, bewustwording te creëren rondom belang en omvang (op haarzelf, leveranciers en instellingen), alsmede initiatieven te stimuleren die praktisch bijdragen aan de ontwikkeling van de verschillende aspecten van maatschappelijke informatievoorziening. Om in de participatiesamenleving zelf in staat te zijn beslissingen te nemen, activiteiten in te richten, te coördineren en taken uit te voeren, zijn burgers sterk afhankelijk van data en kennis. De eigen kwaliteit van de informele leefomgeving, waarin burgers dit gebruiken versus de professionele systeemwereld, stelt eigen eisen in behoeften, taal, begripsvermogen en gebruik. Het realiseren van een samenhangend stelsel van informatievoorzieningen, met een kwaliteit die burgers kunnen gebruiken, vraagt dus tijd en inspanning. Het beschrijven, ordenen, inrichten en realiseren van nieuwe standaarden, regelgeving, systemen en infrastructuren zijn dan ook noodzakelijk om een digitaal landschap voor burgers te realiseren. Meer weten? De publicatie ‘Maatschappelijke Informatievoorziening: burgers toerusten voor een participatiesamenleving’ is (kosteloos) als pdf te downloaden. http://tinyurl.com/gt7gjc8
38 Online Touch Home