interview middenbestuur is het leggen van verbinding ons ding, die vaardigheid hebben we bovenmatig ontwikkeld. En natuurlijk moeten ook wij gewoon presteren door zaken te realiseren. De provincie heeft dus vele kwaliteiten die van pas komen als je samen wilt gaan organiseren. We zouden daarmee als een referentie voor gemeenten kunnen gelden. We hebben een verbindende rol naar heel veel partijen toe, onze netwerkfunctie is cruciaal.’ Wat versta jij onder digitale transformatie? ‘Digitale transformatie is een kreet die veelvuldig wordt misbruikt. Veel initiatieven zijn vooral digitale optimalisatie. Wat het verschil is? Neem een bestaand beleidsproces waaraan je data toevoegt. Dat is geen transformatie, want de bestaande logica van het beleidsproces blijft intact, terwijl je het efficiënter en beter tracht te realiseren. Nog zo’n voorbeeld is het digitaal ingevulde formulier. Daar is op zich niets mis mee, maar digitale transformatie is iets anders. Bij een transformatie werk je andersom, dan ga je uit van de enkelvoudige logica van data en technologie en kijk je hoe je daarmee een maatschappelijke waarde kan creëren. Je gaat vanuit de data en de technologie op zoek naar toepassing, en niet andersom. Denk aan Uber dat de taxibranche heeft veranderd. Zij hebben niet een bestaande taxi geoptimaliseerd, maar bedachten een technologisch platform waarmee je vervoersdiensten kan aanbieden. Je ziet dit principe op meer plaatsen ontstaan. Traditionele sectoren vallen om, omdat er nieuwe partijen opstaan die op een andere manier waarde weten te creëren. Wat is de drijvende kracht daarachter? Alles wordt tot data! En met alles bedoel ik alles. Als jij je tanden poetst met een smart tandenborstel, dan komen die data straks automatisch bij je huisarts terecht die je op basis van data-analyse vitaminen toestuurt vanwege een geconstateerd tekort. Nieuwe technologie is de gamechanger die deze data zinvol kan gebruiken. Denk aan kunstmatige intelligentie, blockchain-technologie en nano-toepassingen. Wat me bij de overheid verontrust, is dat we wel kijken naar de data, maar dat we die technologische ontwikkelingen onvoldoende volgen.’ Hoe zie jij de overheid voor je in de toekomst? ‘Ik denk dat de overheid een soort platform wordt met data en technologie. Dat platform maakt onderdeel uit van een ecosysteem voor overheden, burgers en bedrijven. Het is en blijft ons doel om publieke waarden te creëren. Daarom is het platform nog steeds overheidseigendom, want vele besluiten vergen een politieke afweging. De vraag welke publieke waarden we nastreven, is een politieke keuze. Grote technologiebedrijven kunnen die overheidsrol niet overnemen omdat het politieke aspect ontbreekt. We worden dus een digitaal platform met een democratische licentie.’ Wat bedoel je met een democratische licentie? ‘Zoals ik er nu over denk, gaat die democratische licentie over twee zaken. Ten eerste de inhoudelijke afweging die een overheid maakt. Denk aan de vraag hoeveel meer of minder we van iets willen, bijvoorbeeld van auto’s, economische groei of schone lucht. Ten tweede heeft de democratische licentie betrekking op moraliteit. Welke eisen stellen we aan het dataplatform? Denk daarbij aan zaken zoals privacy of het gebruik van open data. Ook de inzet van kunstmatige intelligentie vergt een morele afweging. Als een algoritme keuzes maakt op basis van deep learning-technieken waar geen mens meer aan te pas komt, dan kunnen we onze beslissingen naderhand niet meer uitleggen aan jan van ginkel: je gaat vanuit de data en de technologie op zoek naar toepassing, en niet andersom
5 Online Touch Home