Smakelijk: eiwitrijke waterlinzen Waar het Het industriepark is voorbereid op duurzame energie zoals zonne-energie, aardwarmte, biobrandstof en waterstofgas. fundamentele onderzoek rond eiwitten in Wageningen ligt, vindt in Groenlo het toegepaste onderzoek plaats, vanuit de behoefte van mkb-bedrijven zelf. ABC Kroos, een werkmaatschappij van BRS, heeft door toegepaste research in het Praktijkcentrum Eiwit Onderzoek een technologie ontwikkeld om hoogwaardig, oplosbaar eiwit te winnen uit verse groene-bladmassa. Het jonge bedrijf trok de aandacht met de productie van groen-eiwitpoeder uit waterlinzen, het zelfbedachte woord voor eendenkroos dat onder optimale en voedselveilige omstandigheden wordt geteeld. Het bleef niet alleen bij de eiwitrijke waterlinzen. ABC Kroos zocht een robuustere en meer circulaire vorm van de door haar ontwikkelde technologie, wat geresulteerd heeft in de verwerking van uienschillen. Deze reststroom via partner Mol Fresh Food in Putten wordt omgezet in eiwitten met natuurlijke smaak- en geurstoffen voor bijvoorbeeld sauzen en bakkerijproducten, maar ook vegetarische nuggets. “Door het gebruik van ons product kan de fabrikant een aantal E-nummers op de verpakking schrappen en het zoutgehalte reduceren”, zegt directeur Hans Derksen van BRS tevreden. Stilzitten is er voor deze entrepreneur niet bij, die een bijdrage wil leveren aan een duurzame samenleving. In termen van doorontwikkeling denkt de biochemicus hardop over de volgende stap: “Waarom ontwikkelen we niet een mobiele installatie die op agrarische locaties de biomassa of reststromen ter plaatse verwerkt en geschikt maakt voor eiwitproductie?” met de agrarische sector deden het bedrijf voor Laarberg kiezen”, aldus Borst. Bioraffinage Een andere belangwekkende ontwikkeling die goed past in de opzet van Laarberg is het realiseren van een biobased transitiepark aan de noordkant. Die strook gaat onder meer bestaan uit een solarpark gecombineerd met natuur- en watercompensatie, en een bioraffinagefabriek die koeien- en varkensmest en bermgras zal verwerken tot ‘groen’ gas, schoon water en mineralen voor kunstmest. Borst: “We zien het als een uitdaging om mest op een Het laarbergteam onder leiding van directeur Arthur Borst speelt bij de ontwikkeling van het park maximaal in op de wensen van ondernemers. duurzame wijze te verwaarden. Op Laarberg gaat het om 43 miljoen m3 geproduceerd biogas per jaar. Dan praten we over serieuze getallen.” Bij de oprit naar de N18 zal verder een duurzaam tankstation - met onder meer groengas, vloeibaar aardgas en waterstof - van Kuster Olie komen. Eiwitrijke reststromen en gewassen De blikvanger op Laarberg is het Praktijkcentrum Eiwit Onderzoek (PEO) dat startups faciliteert op het gebied van eiwitproductie uit bijvoorbeeld eiwitrijke reststromen en gewassen. De functie van het PEO past goed in het beleid van de provincie Gelderland dat duurzaam gebruik van de grote hoeveelheden landbouwgrond en de plantaardige-eiwitproductie stimuleert. “En wij steunen die ontwikkelingen van harte, niet met alleen praten maar vooral met doen”, zegt Christaan Kats, voormalig directeur van Laarberg en nu procesmanager van het PEO. Met de groeiende wereldbevolking zal de voedselproductie omhoog moeten, waarin plantaardige eiwitten hard nodig zullen zijn. Kats: “Wij willen op regionale schaal onderzoek/onderwijs en bedrijven verbinden maar we willen ook iets ‘fysieks’ doen. We hebben voortgeborduurd op het gedachtengoed van het Biobased Innovation Cluster Oost-Nederland (BIC-ON), een initiatief van de provincie dat zich richt op de pijlers vezels, mest en biomassa. Daar is de naam BIC-Achterhoek uit voortgekomen dat met name het thema plantaardig-eiwitonderzoek centraal stelt.” De PEO-procesmanager kwam in contact met het bedrijf Biorefinery Solutions (BRS) dat op zoek was naar een onderzoeksfaciliteit voor plantaardig-eiwitonderzoek. Na enkele gesprekken en met subsidie van de provincie kwam de labfaciliteit op Laarberg tot stand. Ondernemingen kunnen daar met eigen mensen vertrouwelijk aan de slag. Innovatiehub BRS en haar werkmaatschappij ABC Kroos (zie inzet) maken nu voor 50 procent gebruik van het PEO. Het bedrijf IP&D Experts, gespecialiseerd in drogen en poedervormen, gebruikt een deel van de 44
45 Online Touch Home