DE GEBRUIKERSMARKT VOOR LOGISTIEK VASTGOED Opname breekt opnieuw record De opname van logistiek vastgoed in Nederland heeft wederom een nieuw hoogtepunt bereikt, met 2,187 miljoen m² (plus 9%). De aanjagers zijn algemeen bekend. • Onverminderd gunstige economische omstandigheden • Nederland, de regio Brabant-Limburg voorop, is dé logistieke hotspot van Noord-Europa • De opkomst van e-commerce Nieuwbouw domineert De stijging van de opname werd vooral gedreven door nieuwbouw. • Opname nieuwbouw 1.395.000 m² (plus 14%) • Opname bestaande gebouwen 850.000 m² (plus 1%) Zuiden blijft aan kop, Westen in opkomst Het zuidelijk deel van het land blijft de ranglijst van de opname aanvoeren, maar de stijging vindt zijn oorsprong vooral in het westen. • Opname 2 zuidelijk regio’s 1.228.000 (plus 1%) • Opname 2 westelijke regio’s 535.000 m² (plus 64%) De relatief kleine Utrechtse markt bleef achter in 2018 (min 65%, 53.000 m²), maar in deze regio worden diverse transacties verwacht voor 2019. Aanbod daalt, huurprijzen stijgen Het hoge opnameniveau had een stevige aanboddaling tot gevolg. Nieuwbouwontwikkelingen op risico zorgde voor een dempend effect. • Aanbod bestaande gebouwen 1.541.000 m² (min 14%) • Aanbod nieuwbouw 724.000 m² (plus 31%) • Aanbod totaal 3% omlaag, echter aanbod-voorraad verhouding omlaag van 7,5% naar 6,8% Het dalende aanbod, gekoppeld aan de stijgende bouwkosten, leidt tot hogere huurprijzen en/of dalende incentives, vooral in populaire gebieden met beperkte ontwikkelingsmogelijkheden, zoals Venlo, Tilburg en Rotterdam. VOORUITZICHT 2019 Ondanks het risico van handelsoorlogen, onzekerheid rond Brexit en economische groeivertraging, voorzien wij dat de voortgaande shop-to-shed verschuiving, verbeterende marges bij dienstverleners en hogere kwaliteitseisen zullen resulteren in een sterke logistieke huurmarkt in 2019. Brexit zou zelfs de vraag kunnen verhogen. Take-up of logistics space by region in sq m in 2018 100.000 200.000 300.000 400.000 500.000 600.000 700.000 800.000 0 Take-up of logistics space by building type in sq m 500.000 1.000.000 1.500.000 2.000.000 2.500.000 0 existing buildings new developments 2017 2018 Supply of logistics space by building type in sq m 500.000 1.000.000 1.500.000 2.000.000 2.500.000 3.000.000 0 existing buildings new developments Supply of logistics space as percentage of stock 12 10 11 8 9 6 7 4 5 Logistiekvastgoed 2017 - 27 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 West - en Midden Brabant Oost Brabant Limburg Rotterdam Haaglanden Overige regio’s AmsterdamSchiphol Almere Arnhem Nijmegen Utrecht
28 Online Touch Home