WOONGEBOUW BLYN ANKER INTERVIEW DOOR ANNEKE VISSER MET JOHAN SIJTSMA OVER HET APPARTEMENTENCOMPLEX BLYN ANKER IN DE WIJK BILGAARD TE LEEUWARDEN VOOR WOONGROEP BLYN ANKER De verscheidenheid in zijn vak vindt hij het mooist. Kantoren, bedrijfsgebouwen, woningen: architect Johan Sijtsma uit Leeuwarden werkt allround. Bij zijn woningen springt het ontwerp van een eigentijds appartementencomplex in de wijk Bilgaard in Leeuwarden er voor hem uit. Het sociale woningbouwproject is in samenspraak met de toekomstige bewoners ontworpen. ,,Ik wil zo graag in mijn bikini op het balkon zonnen, zonder bekeken te worden”, kreeg architect Johan Sijtsma te horen van een zeventigjarige mevrouw, toen hij met de toekomstige bewoners van een door hem te ontwerpen gebouw om de tafel zat. Ze praatten over een nieuw appartementencomplex in de wijk Bilgaard in Leeuwarden, dat opgeleverd is in het kader van de stedelijke vernieuwing. De mevrouw in kwestie was bang dat zij en haar medebewoners ook ,,van die lelijke balkonnetjes” zouden krijgen. Sijtsma wist de wens van de mevrouw te realiseren. In plaats van uitstekende balkons, maakte hij glazen erkers aan de voorkant van de appartementen. De ramen kunnen opengeschoven worden, zodat het zonnetje naar binnen schijnt. ,,De mensen kunnen zo beschermd in hun eigen omgeving, toch lekker buiten zitten”, zegt de architect. Ook is er een groot gezamenlijk terras op het dak gerealiseerd. Het overleg met een aantal van de toekomstige bewoners is een van de dingen waar Sijtsma tijdens het ontwerp van het complex van genoot. ,,Het is mooi om direct vanuit de woonvraag te ontwerpen. Die erkers waren er nooit gekomen, als er niet om was gevraagd. Nu zijn het juist die erkers die sfeer aan het gebouw geven. “Een deel van de in totaal 43 huur- of koopap partementen aan de Brandemeer en de Kei zullen worden bewoond door de 25 mensen van de Leeuwarder 50-plus woongroep Blyn Anker. ,,De groep was al jaren op zoek naar geschikte woonruimte. In dit complex zien ze hun woondroom verwezenlijkt.” De bewoners werden door de samenwerkende partijen, gemeente Leeuwarden en WoonFriesland, bij het ontwerp betrokken. ,,Het is een van de grotere sociale woningbouwprojecten in Leeuwarden sinds tijden”, zegt Sijtsma. ,,Er zijn jarenlang nauwelijks sociale woningbouwcomplexen gebouwd. Ik ben blij dat er nu eindelijk weer eens wat bijkomt. ”De Leeuwarder architect vindt het ook om persoonlijke redenen mooi om mee te werken aan woningbouwprojecten. In de afstudeerfase van zijn architectenstudie aan de Academie van Bouwkunst in Groningen richtte Sijtsma zich op sociale woningbouw en volkshuisvesting. ,,Ik heb altijd graag mensen willen huisvesten, die dat voor zichzelf niet kunnen. ,,Ik wil graag van betekenis zijn voor mensen. De nadruk ligt in deze tijd vaak op het individu, maar ik vind het collectief minstens zo belangrijk.” . 137 704-2004 Na enige jaren voor verschillende bureaus te hebben gewerkt, begon hij in 1987 zijn eigen architectenbureau. ,,De eerste jaren heb ik ook veel particuliere woningen ontworpen”, vertelt hij. ,,Toen ik veertig werd, be sloot ik me te gaan inschrijven voor landelijke prijsvragen. Dat heeft me direct en indirect uiteenlopende opdrachten opgeleverd.” Sijtsma ontwerpt het liefst zo allround mogelijk. ,,Het maakt me niet uit of het een bedrijfspand, een kantoorgebouw of een woning is, verscheidenheid houdt je scherp. Het gaat erom dat je goed doordachte gebouwen neerzet. Als je de taal van architectuur en bouwen goed verstaat, kun je alles maken. Recentelijk ontwierp hij onder meer het nieuwe gemeentehuis van Weststellingwerf, inclusief het interieur. ,,Dat zijn uitdagende opdrachten. Een heel gebouw bedenken en inrichten. “Blyn Anker’, zoals Sijtsma het appartementencomplex in Bilgaard gemakshalve noemt, past volgens hem goed in de wijk. Het gebouw is trapsgewijs opgebouwd. Het woongebouw is twee, drie, vier en vijf etages hoog. ,,In het eerste deel van Bilgaard staan huizen met twee woonlagen. Verderop staan hoge flats met acht tot tien verdiepingen. Het complex staat daar tussen in en vormt zo een dia gonale opmaat van de laagbouw naar de hoogbouw.” Het grote verschil in architectuur met de bestaande bouw in de wijk is volgens hem dat de nieuwe woningen passen bij de veranderde samenstelling van de bevolking. Op de plaats van het complex stond voorheen een bedrijfspand; de bestaande bouw eromheen stamt uit de jaren zestig. ,,De flats waren voor die tijd vooruitstrevend”, zegt Sijtsma. ,,Ze waren licht, ruim en hygiënisch. Er konden vooral gezinnen in wonen. Dat paste in het maatschappij-ideaal.” De tijd heeft de gebouwen deels achterhaald, meent hij. “Tegenwoordig zijn gezinnen veel kleiner. Er zijn veel alleenstaanden en samenwonenden die woonruimte zoeken. De woningen in ‘Blyn Anker’ zijn, met een oppervlakte van negentig vierkante meter, juist voor die groepen bedoeld.” De mensen van de woongroep zijn vijftigplussers, maar ook voor jongere mensen zijn de appartementen geschikt. De architect heeft in het ontwerp veel aandacht besteed aan de fysieke veiligheid van de bewoners. Zo is het binnenterrein, waar fietsen en auto’s kunnen worden geparkeerd, alleen toe gankelijk voor bewoners. De ‘poëtische elementen’ van het complex zorgen er volgens Johan Sijtsma ook voor dat het nieuwe ap partementencomplex opvalt in de wijk. ,,De diagonale opbouw bijvoorbeeld maakt dat het gebouw enerzijds contrasteert met de hoge flats, maar vult de bestaande bebouwing anderzijds juist goed aan.” Over de erkers is de architect nog het meest enthousiast. ,,Als ik er langs loop, vallen ze me steeds weer op. “Ik zie de oude mevrouw er al helemaal zitten in haar bikini.” Leeuwarden, 22 maart 2006, Anneke Visser
138 Online Touch Home