GEMEENTEHUIS WESTSTELLINGERWERF TE WOLVEGA Alles binnen het casco was aan te passen. De waarde van een wijzigbaar concept heeft zich bij dit gebouw al direct bewezen. Bij alle geBijzonder complicerend was het dat we inmiddels ons, ondanks het alle tekeningen met bestekken en deslechte aanbestedingstails voor de nieuwbouw gereed hadden en dat het klimaat van dat moment, gelukt was het gebouw aan te besteden voor het gestelde budget. BAM aannemingsmaatschappij was al volop bezig met de uitvoering van de nieuwbouw. Boven in de kantoortoren was de raadszaal al getekend en zou spoedig in uitvoering worden genomen. Nu de verbouwplannen voor het bestaande gebouw niet door konden gaan, moesten we heroverwegen. Een intensief denkproces volgde. Voor velen bij de gemeente en voor mij een inspannende periode. De eerder genoemde projectleider, Eli Molenaar, heeft heel wat modellen van mij de bestuurlijke burelen laten passeren voor we weer een sluitend plan hadden. Ik ben nog steeds gelukkig met de destijds bedachte oplossing waarmee we binnen de gestelde budgetten konden blijven. De oplossing kwam er in het kort op neer dat we de helft van het bestaande gemeentehuis gingen slopen. De bestaande archiefkelder, welke gepland was elders onder te brengen, werd gehandhaafd en op de fundering en de kelder van het resterende bouwdeel, werd nieuwbouw gerealiseerd voor het programma van eisen dat resteerde. De raadszaal werd in mijn plan verplaatst naar dit nieuw te ontwerpen bouwdeel en op de plek in de toren die al gebouwd werd, tekende ik panoramazalen en de bestuursafdeling. BAM aannemingsmaatschappij kon gewoon doorgaan met bouwen en het bouwbudget wijzigde nauwelijks. Er was in de bouwplannen tot dat moment altijd al een scheiding geweest in twee fasen. De genoemde nieuwbouw en de verbouw van het bestaande gemeentehuis. BAM had alleen opdracht voor de nieuwbouw. Deze werd zoals gezegd uiteindelijk in gewijzigde vorm gebouwd zonder dat dit noemenswaardige invloed had op het casco en het bouwbudget. Op het moment van uitvoering heb ik me de complexiteit van de ingreep nooit zo gerealiseerd. Achteraf begrijp ik dat het voor veel mensen bij de gemeentelijke organisatie best een spannende periode is geweest. De reden waarom de wijziging van het programma relatief moeiteloos nog tijdens de bouw plaats kon vinden, lag in het feit dat ik het gebouw volledig wijzigbaar en flexibel heb ontworpen. bouwen die ik ontwerp hanteer ik dit principe. Volgens mij is er niets vervelender voor een opdrachtgever dan een architect die middels een star en niet flexibel gebouw zijn wil voor de hele levensduur van een gebouw oplegt aan de gebruiker. Het nut van wijzigbaarheid en flexibiliteit is wat mij betreft niet snel te overschatten. We bouwden verder en het gebouw konden we binnen de gestelde termijn en het gestelde budget opleveren. Inmiddels functioneert het al weer enige jaren en kom ik met plezier in “mijn” gebouw. Het grootste compliment voor mij is dat ik vriendelijk ontvangen wordt door de mensen die er werken en horen mag dat het een fijn gebouw is om in te werken. Er is niets mooier voor een architect dan zo nu en dan terug te gaan naar een gerealiseerd gebouw en de blije gebruikers ervan te ontmoeten. Voor mij is dit gebouw een “zij” en praat ik tegen haar als ik “haar“ zie. Hoe is het mogelijk geweest dat een dergelijke complexe opgave met een dergelijke majeure wijziging van programma zo moeiteloos kon verlopen? Het is te simpel te stellen dat een wijzigbaar concept hier alle krediet voor mag ontvangen. Er stonden grote politieke risico’s op het spel. De betrouwbaarheid van de zeer voortvarende wethouder werd natuurlijk tijdens dit proces danig door zijn opponenten op de proef gesteld. En hoe was het voor de projectleider die alle wijzigingen via diplomatieke notities door de politiek moest loodsen? Het antwoord hierop luidt natuurlijk dat dit zeker niet gemakkelijk was. Voor mij staat boven alles, dat het niet mogelijk was geweest dit te bereiken als niet alle betrokken partijen bereid waren geweest het beste uit elkaar te halen en elkaar volledig te vertrouwen en te steunen. De bouw van de eerste fase van het gemeentehuis is één van mijn mooiste en meest leerzame werkervaringen geweest. Met name wethouder Hero Werkman ben ik dankbaar voor zijn niet aflatende vriendschap en vertrouwen. Hero is in dit proces de belichaming van zijn vaak gebezigde uitspraak geweest: ‘Prijs elkaar in het goede en steun elkaar in het zwakke.’ Met zijn niet aflatende visie, enthousiasme, werklust en vriendschap heeft hij veel voor de gemeente Weststellingwerf en voor mij betekend. Uiteraard vormde het voltallige gemeentebestuur mijn opdrachtgever. Maar uit haar gelederen zijn Eli Molenaar, Hero Werkman en de burgemeester Remco Heite voor mij de belangrijkste inspiratiebronnen geweest. Helaas raakte Eli na de realisatie van de eerste fase uit het werk en is hij professioneel niet meer betrokken geweest bij de tweede fase. Voor ik op de tweede fase in ga, wil ik graag de eerste fase resumeren als inspirerend en leerzaam. Ik leerde in deze fase de werkelijke betekenis en waarde van professionele vriendschap en vertrouwen kennen. `Prijs elkaar in het goede en steun elkaar in het zwakke’ vormen naast professionele vriendschap en vertrouwen in elkaar, de onwrikbare fundamenten voor een goed ontwerp en vlot verlopend bouwproces. Tot zover de eerste fase. Dan nu de tweede fase: Zoals ik al aangaf betrof de tweede fase de sloop van het bestaande gemeentehuis met behoud van de archiefkelder, de begane grond en de fundering voor de helft ervan. Anders gezegd: de helft van het bestaande gebouw werd volledig gesloopt, voor de andere helft behield ik in mijn ontwerp de fundering, de begane grondvloer en de archiefkelder. Op de gespaarde begane grondvloer bouwden we een tweelaags kantoor met vergaderfaciliteiten, kantine en dergelijke en de raadszaal. De tweede fase van dit gebouw werd aanbesteed op basis van de stukken die wij hiervoor vervaardigden. Jorritsma Bouw was de laagste inschrijver hiervoor en verzorgde de uitvoering ervan. Voor de begeleiding van deze bouw huurde de gemeente een externe projectleider in, een voormalige ambtenaar. Het leerde me weer dat er verschillende vormen van projectleiderschap bestaan. In een andere context ga ik hier graag nog eens nader op in. Met het realiseren van de genoemde onderdelen van het gemeentehuis in de tweede fase hadden we het gehele gemeentehuis vervangen door nieuwbouw op en voor het bestaande gebouw. Bijzonder was ook dat we niet alleen het gebouw, maar ook de vaste inrichting ontwierpen en realiseerden. Een operatie die totaal vijf jaar vergde en waar ik met mijn architectenbureau zo’n 9500 uren aan spendeerde. Het ontwerpen, tekenen, construeren en organiseren van dit gebouw heeft voor mij veel betekend. Het is een inspannend, maar probleemloos verlopen realisatieproces geweest. Binnen de gestelde eisen en binnen het gestelde budget. 187
188 Online Touch Home