7 ONZEKERHEID Naar aanleiding van de publicatie van de Prognosetafel AG2014 is door een aantal belanghebbenden in de sector de vraag gesteld of de uit dat model volgende (stochastische) onzekerheid niet te klein was. De CSO heeft expliciet een aantal experts gevraagd naar hun zienswijze betreffende de onzekerheid in het gebruikte model. Dat heeft niet geleid tot voorstellen voor modelaanpassingen op grond van expliciet kwantificeerbare scenario’s waarover consensus bestaat onder experts en die te schatten zijn met publiekelijk beschikbare data. Daarom is de structuur van het model niet veranderd. Hieronder geven we aan welke onzekerheid het model precies meeneemt, en welke niet. 7.1 Extrapolatie van het verleden In essentie extrapoleert het gebruikte model niet alleen sterfteontwikkelingen, maar ook de variabiliteit (volatiliteit) daarvan. Met andere woorden, de sterfteprognoses zijn gebaseerd op de veronderstelling dat waargenomen ontwikkelingen in het verleden zich, gemiddeld genomen, zullen voortzetten in de toekomst. Op dezelfde wijze extrapoleert het model ook de volatiliteit in de sterfteontwikkelingen uit het verleden. Dus, net zoals de parameters voor de trend geschat zijn op basis van waargenomen ontwikkelingen in het verleden, geldt dat ook voor de volatiliteitsparameters. Daarmee geeft het AG2016 model, net zoals AG2014, inzicht in de grootte van de volatiliteit zoals die in het verleden waargenomen is in sterfteontwikkelingen. Conceptueel is het uiteraard mogelijk dat in 2017 een trendbreuk optreedt die deze volatiliteit doet stijgen, of dalen. Ook is het mogelijk dat de trend structureel verandert. De commissie kiest ervoor bij de prognose ervan uit te gaan dat een dergelijke trendbreuk niet optreedt. Zo’n trendbreuk lijkt zich bij de beschouwde Europese bevolking in de laatste 40 jaar ook niet voor te hebben gedaan. De vele positieve medische ontwikkelingen en verbeteringen in voeding en levensstijl lijken een grote, maar geleidelijke, impact te hebben gehad. 7.2 Geen parameter- en modelonzekerheid Het is van belang op te merken dat de gepresenteerde onzekerheidsintervallen in deze publicatie geen rekening houden met parameter- of modelonzekerheid. Dat wil zeggen, deze intervallen nemen het gekozen model en de geschatte parameters als uitgangspunt. De toekomstige afwijkingen van de best estimate kunnen groter of kleiner zijn omdat zich sterftetrends kunnen voordoen die nu nog niet zijn te voorspellen, bijvoorbeeld door exceptionele medische en sociaal-economische ontwikkelingen. Deze ontwikkelingen kunnen ertoe leiden dat de toekomstige spreiding van de sterfte rondom de best estimate anders zal zijn dan alleen de modelmatig berekende spreiding op basis van historische data. Er zijn in de wetenschappelijke literatuur manieren bekend om parameter- en modelonzekerheid te formaliseren. Betreffende parameteronzekerheid kan opgemerkt Prognosetafel AG2016 Onzekerheid 17
19 Online Touch Home