Interview Mariëtte Hamer van een maatschappelijk gesprek. Vanuit mijn ervaring bij de SociaalEconomische Raad wist ik hoe ik dat kon opzetten, maar niet alles was te voorzien. We begonnen met een klein team en al snel rees de vraag: moeten we eerst randvoorwaarden scheppen voor goed onderzoek bij meldingen?” In organisaties – of het nu bedrijven, sportverenigingen of andere instellingen zijn – werd grensoverschrijdend gedrag vaak weggeschoven. Na de uitzending van BOOS over The Voice was de eerste reflex vaak het inschakelen van een extern onderzoeksbureau. “Wij wilden echter beginnen met bewustwording over de omvang van het probleem,” zegt Hamer. “Zo hebben we breed gedeeld dat één op de twee vrouwen en één op de vijf mannen in hun leven te maken krijgt met fysiek seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast merkten we een dringende behoefte aan meer houvast na een melding. Daarom zijn we gestart met het verbeteren van meldingsprocedures.” Haar mandaat liep oorspronkelijk tot juni 2025, maar werd verlengd. “We beseften dat we nog midden in de verandering zaten. Het kabinet dacht er net zo over, en zo kwam de verlenging tot stand. De overgang naar het nieuwe kabinet verliep vervolgens soepel.” Jongeren stellen nieuwe normen Hamer spreekt met uiteenlopende sectoren om seksueel grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar te maken en aan te pakken. Momenteel richt ze zich onder andere op de medische sector, waar grensoverschrijdend gedrag veel voorkomt. Medische specialisten werken aan een pact, in de hoop dat andere zorgdomeinen dit voorbeeld volgen. Ook in het hoger en middelbaar beroepsonderwijs speelt verandering een belangrijke rol. “Studenten zijn cruciaal in cultuurverandering. Generatie Z en Generatie Alpha zullen op de werkvloer nieuwe normen stellen. Bij oudere generaties ligt die verandering moeilijker, maar jongeren vragen erom.” 10 ‘Echte verandering vraagt ook om onderhoud: respectvol met elkaar omgaan, gelijkwaardige posities voor mannen en vrouwen – dat moet je blijven stimuleren en bewaken’ Tijdens een conferentie met mbo-studenten bleek dat ook studentenverenigingen, die eerder negatief in het nieuws kwamen, de urgentie voelen. Samen met de regeringscommissaris ontwikkelden zij een Studentenpact voor veiligere verenigingen. “Binnen het mbo en studentenverenigingen zitten de werknemers en leiders van de toekomst. Als zij anders gaan denken over grensoverschrijdend gedrag, zet dat iets groters in gang. Dat is precies wat we proberen te stimuleren – en wat we al zien gebeuren.” Veiligheid als economische noodzaak Een belangrijke discussie is de verplichte vertrouwenspersoon voor bedrijven. Het huidige initiatiefwetsvoorstel maakt een uitzondering voor bedrijven met minder dan tien werknemers, terwijl juist daar een externe vertrouwenspersoon cruciaal kan zijn. “Kosten worden vaak als bezwaar genoemd, maar tijdens de coronaperiode zagen we hoe creatief MKB Nederland oplossingen vond. Waarom zou dat nu niet kunnen? Sociale veiligheid is niet alleen een morele plicht, maar ook een economische noodzaak. Hoeveel medewerkers vertrekken in stilte omdat ze zich onveilig voelen? Hoeveel jonge vrouwen mijden bepaalde sectoren vanwege grensoverschrijdend gedrag? Dat zijn directe kosten voor bedrijven.” Borging van de aanpak is essentieel Zoals het er nu voorstaat, loopt het mandaat van de Regeringscommissaris eind 2026 af. De grote vraag is: wat gebeurt er daarna? “Hoe zorgen we ervoor dat dit niet stilvalt? Moet er één centrale plek komen of juist meerdere instanties die hierop toezien? Die borging is essentieel,” zegt Hamer. Een deel van dat proces is al in gang gezet. Veel organisaties werken met de drie pijlers uit de handreiking en leggen meer
11 Online Touch Home