Van de hoofdredacteur Als ik deze regels half februari 2019 schrijf weten we nog steeds niet of maart 2019 door de Brexit historisch wordt of de gotspe van de eeuw. Dat laatste gebeurt als Engeland op het nippertje haar keutel intrekt. De Britten zijn verdeeld in brexiteers (voorstanders) en remainers (tegenstanders), die niet meer onderling communiceren. Families en gezinnen verscheuren. De beloofde miljarden voor de in verval geraakte Britse gezondheidszorg (NHL), ooit een Brits paradepaardje, komen niet. Integendeel, zo’n zestigduizend niet-Engelse NHL-medewerkers overwegen elders in de EU te gaan werken. Dat leidt tot gigantische personeelstekorten, waardoor het verval van de NHL eerder lijkt toe te nemen. De toekomst van miljoenen Britten die elders in de EU werken en niet-Britse EU’ers die in Engeland werken is onzeker. Veel internationale bedrijven in Engeland overwegen hun activiteiten naar andere EU-landen te verplaatsen. Het is denkbaar dat Schotland zich van Engeland afsplitst om zelfstandig in de EU terug te keren. In Noord-Ierland is de eerste bom weer ontploft. Het wachten is op de terugkerende burgeroorlog. Het akkoord dat premier May met de EU sloot, om de Brexit-pijn enigszins te verzachten, werd door het Britse parlement weggevaagd. De brexiteers wilden meer brexit, de remainers minder. Ondanks deze en nog veel meer negatieve effecten gebruiken de brexiteers steeds nieuwe verzinsels, mythen en drogredeneringen om in hun utopische geloof te volharden dat Engeland na de Brexit weer de wereldmacht wordt die het ooit was. Ze betogen dat het volk daar in meerderheid voor koos en dat het ondemocratisch is daar geen gehoor aan te geven. Zelfs een tweede referendum is volgens de brexiteers ondemocratisch. Daarin zouden de Britten hun besluit over een ‘fantasie-brexit’ kunnen herzien in een besluit over een ‘real-brexit’. Roger Cohen, een Britse columnist van The New York Times, zei hierover: “Een democratie die niet van gedachten kan veranderen, is geen democratie.” Het is interessant te zien dat de grootste verspreiders van nepwaarheden nu de grootste tegenstanders van een tweede referendum zijn. Zij lopen immers de meeste kans op gezichtsverlies. Als psycholoog kan ik de (sociaal)psychologische processen in de brexit verklaren. Toch blijf ik mij verbazen hoe de Britten volharden in een obsessief utopisch geloof, in de terugkeer van een machtig en zelfstandig Brittannië, en zich als lemmingen in de afgrond storten. In werkelijkheid dreigt Brittannië te marginaliseren. Premier May en haar regering wil ik toeschreeuwen: ‘Ga regeren! Daar zijn jullie immers voor gekozen.’ Bram Brouwer Mandeguod 3
6 Online Touch Home