Rouwen Rouw, we krijgen er allemaal mee te maken. Het verlies van een dierbare, het verdriet en de pijn. Niemand ontkomt eraan en ieder rouwt op zijn eigen manier. Rouw brengt vaak ook iets ongemakkelijks voor de omgeving met zich mee. Je vraagt je af wat je kunt zeggen, wat de rouwende kan helpen of juist niet. Rouwenden zelf zijn daar behoorlijk eenstemmig en duidelijk over. De volgende tips zijn op hun ervaringen gebaseerd. Tip 1. Het gaat niet over jou Vaak willen mensen laten weten hoe jouw verlies hén raakt. Of men wil het eigen verhaal aan je kwijt. Ook sluit men vaak af met een zin als ‘laat me weten als je iets nodig hebt’. Hiermee wordt de verantwoordelijkheid voor het vragen van hulp naar de rouwende geschoven. Tip 2. Er is geen positieve kant Veel opmerkingen zijn bedoeld om je op te vrolijken. Het is een vriendelijk gebaar maar het is (bijna) nooit welkom. Zulke opmerkingen bevatten meestal het woord ‘tenminste’ zoals ‘Je hebt tenminste nog ……’ ‘Je vader/moeder heeft tenminste…. ’ Zo dwing je mensen naar het positieve te kijken terwijl zij zich verschrikkelijk voelen. Erken in plaats daarvan dat het een nare situatie is en beaam de gevoelens van de rouwende. Tip 3. Wees voorzichtig met religie Je geloof in God belijden aan een persoon die niet gelovig is, kan iemand onnodig raken en kwetsen. Zolang je niet weet wat het geloof van de rouwende is, kun je je beter onthouden van opmerkingen als ‘Zij is nu in een betere plaats’, of ‘Het was God’s plan.’ Tip 4. Vertel een rouwende niet hoe hij/zij zich moet voelen Ieder rouwt op z’n eigen manier. Zeg geen dingen als ‘wees sterk’ maar meer iets als: ‘Wat je ook voelt en wanneer je dat ook voelt, het is OK’. Dat kan bevrijdend werken voor de rouwende. Tip 5. Wat je kunt doen en zeggen … Als je degene kent die is overleden, vertel dan de rouwende een verhaal over die persoon, bij voorkeur in geschreven vorm zodat de familie het verhaal kan delen. Ken je de persoon die is overleden niet persoonlijk, dan kun je iets zeggen als ‘Ik kende je man/vrouw/vriend/kind niet, maar jou kennende moet hij/ zij……’ Is er gelegenheid voor een kort persoonlijk gesprekje dan zijn de volgende beginzinnen wellicht behulpzaam: ‘Ik weet hoe je van haar hield.’ ‘Ik wou dat Mandeguod 49
52 Online Touch Home