Van de hoofdredacteur Als u dit leest ligt mei 2018 alweer (bijna) achter ons. Alle vogeltjes hebben hun ei gelegd en de kikkers maakten ons deelgenoot van hun luidruchtige orgies. Maar mei is ook de maand waarin we onze doden herdenken en onze bevrijding vieren met dit jaar als thema ‘het verzet’. Maar voor mijn gevoel ging het meer dan ooit over ‘vrijheid’. Vrijwel ieder radio- en tv-programma vroeg wel iemand naar wat vrijheid voor hem of haar betekende. Meestal was het antwoord: ‘Dat ik kan doen wat ik wil.’ Dat is echter een nietszeggende cirkelredenering: vrijheid is als ik vrijheid heb. Ze zegt echter niets over wat vrijheid echt is en lijkt te neigen naar vrijheid als absolute vrijheid: een vrijheid waarin iedereen zijn persoonlijke behoeften kan bevredigen, zonder rekening te houden met anderen. Bijvoorbeeld de claim om op 4 mei tijdens de twee minuten stilte een schreeuwdemonstratie op de Dam te mogen houden. Die herdenking voldeed namelijk niet aan de persoonlijke behoeften van de indieners van de claim. Ik weet niet of hun bezwaren terecht waren en ook ik heb bezwaren tegen de huidige dodenherdenking. Maar je bent toch ‘helemaal van de pot gerukt’ als je die herdenking gebruikt om jouw bezwaren te uiten. Ons begrip vrijheid lijkt steeds meer op het Amerikaanse, waar bijvoorbeeld de vrijheid voor wapenbezit belangrijker is dan de slachtoffers bij de wekelijkse school shootings. Wat is vrijheid dan volgens jou, zult u vragen. Ik moet u teleurstellen. Na lang nadenken, weet ik het nog steeds niet. Waarschijnlijk is mezelf vrij voelen belangrijker dan vrij zijn. Maar absolute vrijheid bestaat niet. In sociale samenlevingen als de onze eindigt mijn vrijheid, waar de uwe begint. Zoals gezegd heb ik ook bezwaren tegen de dodenherdenking, die volgens mij te breed is. Dat leidt onvermijdbaar tot discussies over waarom zo breed c.q. waarom niet nog breder. Immers, naarmate we herdenkingen verbreden, herdenken we minder tot we niets meer herdenken. Maar die bezwaren geven mij niet de vrijheid het recht van anderen te verstoren, die op 4 mei in stilte willen herdenken. Tot slot, het nationale bevrijdingsfeest werd geopend in de Blokhuispoort, de voormalige Leeuwarder gevangenis. Eind 1944 werden hier 51 verzetsmensen bevrijd, zonder een schot te lossen en zonder slachtoffers. Het was een van spectaculairste ontsnappingen ooit. Misschien moet ik weer een beetje trots worden op de Friese hoofdstad, waar ik weer onvrijwillig woon, maar wat ook mijn geboortestad is. Bram Brouwer Mandeguod 3
6 Online Touch Home