Van de hoofdredacteur Deze maand is het 265 jaar geleden dat op 29 juli 1752 de eerste Leeuwarder Saturdagƒe Courant verscheen. Vanaf mei 1757 kwam daar een Woensdagƒe editie bij en vanaf 1 januari 1879 werd de krant een dagblad. Daarmee is de Leeuwarder Courant de oudste Nederlandse krant die nog onder haar originele naam verschijnt. Het leek mij leuk kort aandacht te besteden aan wat de toenmalige hoofdredacteur in het openingsartikel van de krant schreef. Dat is eenvoudig omdat de LC, samen met andere noordelijke kranten, een digitaal archief heeft, dat u thuis op uw eigen computer gratis kunt raadplegen. Google ‘De krant van toen’. U vindt het artikel uit 1752 ook op pagina 39 van deze Mandeguod. Duidelijk wordt hoe de Nederlandse taal in 265 jaar, zowel qua spelling als qua zinsbouw, veranderd is. Opmerkelijk zijn de lange zinnen, met door komma’s gescheiden zinsdelen. De tekst bevat een onbekend karakter, waar wij een ‘s’ zouden schrijven, zoals in valƒche. Maar de ‘s’ wordt ook zelfstandig gebruikt. Mijn toetsenbord kende dat karakter niet, zodat ik het heb vervangen door het guldenteken (ƒ). Dat leek er het meeste op. Met een beetje goede wil is het artikel voor 21e-eeuwse Nederlanders te begrijpen. Met conjectures bedoelde men waarschijnlijk onvoldoende bewezen opinies of theorieën. Kijken we naar de inhoud van het artikel, dan valt op dat de toenmalige hoofredacteur ingaat op verwijten dat kranten niet altijd ‘oprecht en na waarheit’ zijn, wat zou voortspruiten uit ‘een valƒche Correspondentie’. Dat is waarop ‘in deƒe Courant een byzondere reflectie gemaakt zal worden’, aldus de toenmalige hoofdredacteur. Hij benadrukt dit nogmaals door te schrijven: ‘zo zullen wy nochtans als het eerƒte en voornaamste point de waarheid derƒelve in het oog houden.’ Er lijkt sindsdien weinig te zijn veranderd. Ook nu wordt kranten onbetrouwbaarheid verweten. ‘Valƒche Correspondentie’ zouden wij nu nepnieuws noemen wat in 2017 nog steeds een hot-item is. Blijkbaar is er niets nieuws onder de zon. Net als serieuze kranten nu wilde de Leeuwarder Courant destijds een krant zijn waarop de lezer kan vertrouwen. De geschiedenis herhaalt zich. Tot slot, op mijn hoofdredactioneel artikel van mei over het milieu kreeg ik opmerkingen. Voor meer uitleg hierover verwijs ik naar mijn website brambrouwer.nl. Zoek naar: ‘Global warming en CO2’. Bram Brouwer Mandeguod 3
6 Online Touch Home