Van de hoofdredacteur ‘De wierheid hat in skril lûd' sizze de Friezen. Hollanders zeggen ‘de waarheid is hard´. Maar Dé Waarheid wordt steeds zachter. Velen claimen tegenwoordig hun eigen waarheid als Dé Waarheid. Dit werd geïllustreerd toen Donald Trump na zijn inauguratie tot president van Amerika beweerde dat daar nog nooit zoveel toeschouwers bij aanwezig waren geweest. Hoewel foto’s het tegendeel overduidelijk aantoonden, hield het zelfbenoemde genie, met naar eigen zeggen een oneindige wijsheid, vast aan zijn alternatieve waarheid. Er zouden meerdere waarheden bestaan, waaruit iedereen naar behoefte kan putten. Ook daarvoor is Trump hét voorbeeld. Vandaag twittert hij een ‘waarheid’, om morgen een nieuwe, tegengestelde ‘waarheid´ te twitteren. Hoewel Trump de alternatieve waarheid vrijwel tot ‘kunstvorm’ verhief, heeft hij die niet uitgevonden. Alternatieve waarheden zijn zo oud als de mensheid. De theorie over het bestaan van meerdere waarheden werd voor het eerst beschreven door de bekende twintigste-eeuwse Franse filosoof en homofiel Michel Foucault (1926-1984). Hij leidde zijn theorie af uit hoe gedurende zijn leven tegen homofilie werd aangekeken. In zijn jeugd was dat een gruwel Gods, later werd het een geneesbare ziekte en aan het eind van zijn leven werd homofilie een aangeboren eigenschap. Daardoor zag de Fransman de waarheid als sociaal construct, waarin meerdere waarheden plaats hebben. Velen, waaronder Trump, namen die theorie graag over, om zo hun eigen gelijk te ´bewijzen´. Foucault had ongelijk. Ik laat dat met een ander voorbeeld zien. Ooit zagen we de platte aarde als middelpunt van het universum. Vervolgens werd de zon het middelpunt, waar een bolvormige aarde om heen draaide. Later werd de zon er een van vele in ons zonnestelsel en nog later bleken er ontelbare zonnestelsels in ons gigantische universum te bestaan. Volgens Foucaults theorie zou de waarheid over het universum in de loop der tijd zijn veranderd. Dat is onjuist. Sinds de big bang is de structuur van het universum onveranderd, alleen onze kennis daarover nam toe. Mogelijk ontdekken we ooit dat ons universum er ook een van vele is. Voor Foucaults homofilie geldt hetzelfde. Daarmee hebben we meteen hét probleem betreffende Dé Waarheid te pakken. We weten nooit helemaal zeker of onze huidige kennis volstaat om de volledige waarheid te kennen. We spreken dan over een probabilistische waarheid. Dat wil zeggen: Dé Waarheid bestaat, maar we zijn nooit helemaal zeker of we die volledig kennen. Afsluitend: iedereen heeft het recht op zijn eigen mening, maar niet op zijn eigen waarheid. Bram Brouwer Mandeguod 3
6 Online Touch Home