11

dat het beginpunt van dit inventaris. Het laatst beschreven archiefstuk dateert uit 2003. Hier is geen andere reden voor dan dat de bescheiden uit dat jaar niet meer gebruikt werden in de kerkadministratie. Hoewel natuurlijk wel getwijfeld is om de inventarisatie een duidelijk eind te geven bij het begin van de Protestantse Kerk Nederland, is hier mede vanaf gezien omdat deze nieuwe benaming niet heeft geleid tot organisatorische veranderingen van de archiefvormende organen te Mantgum. De Gereformeerde kerkgangers van Mantgum zijn meer gericht op Bozum dan op Mantgum, de Doopsgezinden van Mantgum hebben hun weg gevonden naar Baard. De administratie, verslaglegging etc. van de Protestantse Kerk te Mantgum vindt gewoonweg plaats in de op moment van overgang aanwezige administratie, verslaglegging etc. van de Hervormde Gemeente Mantgum en Skillaerd. Naast het hierboven genoemde ontbreken van beginstukken bevinden zich gaten in het archief dat wel is aangetroffen. Op meerdere plaatsen in het inventaris ontbreekt bijvoorbeeld de neerslag uit willekeurige jaren. Bovendien zijn sommige series, zoals die inzake de rekeningen, redelijk uitgebreid bewaard gebleven, terwijl andere series zich maar over een aantal jaren uiten. Het zou interessant zijn uit de korte series te kunnen concluderen dat een aantal activiteiten, waaronder ook het ordenen van de archieven met wisselend enthousiasme werd uitgevoerd. Ondanks de wisselende series zijn veel taken wel doorgegaan. Zo is bekend dat toen het college van notabelen werd opgeheven, de lidmaten moesten instemmen met alles wat de kerkvoogdij deed. De organisatie van de kerk bestond in Mantgum uit drie gescheiden onderdelen. De kerkenraad, de diakonie en de kerkvoogdij. De kerkenraad bestond kortgezegd uit de ambtdragers van de Hervormde gemeente en gaf leiding aan het leven in de gemeente. Centraal stond hierbij de kerkdienst, waar omheen de andere arbeidsterreinen van de kerkenraad zich hebben afgespeeld. Dit heeft zijn neerslag gevonden in het archief van de kerkenraad. Aangezien de diakonie weinig inkomsten genoot, bestond uit een klein groepje diakenen en bovendien volledige verantwoording had af te leggen aan de kerkenraad, werkten de diakonie en kerkenraad nauw samen. Hierdoor is achteraf niet altijd goed vast te stellen waar precies de scheiding lag tussen kerkenraad en diakonie. De diakonie beheerde bezittingen, uit de opbrengst waarvan het diaconaat werd uitgeoefend. Voornaamste taken van het diaconaat betroffen sociale aspecten als armenzorg, bejaardenzorg en zorg voor ontheemden. De kerkvoogdij was met name gericht op de zorg voor de stoffelijke aangelegenheden van de gemeente die niet onder de diakonie vielen. Naast het beheer van gebouwen, terreinen, beleggingen en andere financiële middelen, beheerde de kerkvoogdij ook zaken als de archieven, de doop-, lidmaten-, trouw-, begraaf- en kerkelijke bevolkingsregisters. Voornaamste doel was het mogelijk maken van alle verplichtingen taken van de gemeente. De kerkvoogdij beheerde ook pastoralia en kosterijgoederen. Pastoralia bestonden al voor de reformatie met als voornaamste doel om de pastoors, later de predikanten te voorzien van inkomsten. Verminderingen van de inkomsten uit de pastoralia worden aangevuld door het predikantstraktement. De koster, veelal ook onderwijzer betrok overigens inkomsten uit een soortgelijke bron als de pastoralia, nl. de kosterijgoederen. Uit de vele losse archiefbescheiden is besloten vier gedeponeerde archieven te reconstrueren. Het archief van de restauratiecommissie; het archief van de leesbibliotheek kerkvoogdij Mantgum c.a.; het (secretariaats-)archief van de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden in Friesland en het archief van het Vrijzinnig Kerkkoor en van de Gemengde Zangvereniging Mantgum. Maatstaf voor het afzonderen van deze bestanden waren aparte notulen, danwel aparte boekhouding en het uitvoeren van taken die niet direct tot de taken van de kerk behoorden.

12 Online Touch Home


You need flash player to view this online publication