KUNSTMEST 4. FOCUSGEBIED 2 Productontwikkeling en toepassingstechniek Er bestaan diverse opties om de verliezen per hectare verder te reduceren (en mondiaal de productie per hectare verder te vergroten). Daartoe behoren het toepassen van een systeemaanpak en inzet van precisielandbouwtechnieken. De basis ligt in de monitoring van de specifieke behoefte van de bodem of de planten aan bepaalde nutriënten. Hiervoor zijn al speciale sensortechnieken ontwikkeld, zoals een stikstofsensor, maar de toepassing ervan blijft vooralsnog achter. Verdergaande ontwikkeling van plant-specifieke bemesting vraagt om speciale mengsels van voedingsstoffen voor het gewas, die op het veld in de juiste verhouding worden gemengd of gedoseerd, afhankelijk van de behoefte. Bijdrage: Meststoffen Nederland zet zich in voor de ontwikkeling van specifieke en variabele samenstelling van minerale meststoffen om zo, in combinatie met organische bemesting, bij te dragen aan de verdere ontwikkeling en implementatie van precisielandbouw technieken. Ook kijkt Meststoffen Nederland waar zij kan bijdragen aan de verdere ontwikkeling en inzet van sensortechnologieën en digitalisering. 39 Figuur 19: Mogelijke evolutie van kunstmestproductie (Bron: Fertilizers Europe, 2018) FOCUSGEBIED 3 Duurzame meststoffenproductie Ammoniak Zoals aangegeven vindt de huidige productie van stikstof kunstmest plaats op basis van het Haber-Bosch procedé, dat water en aardgas inzet voor de productie van ammoniak. De omschakeling naar het gebruik van volledig duurzame energie is een grote uitdaging. Relevant hierbij is dat ammoniak ook binnen de energie- en mobiliteit sector gezien wordt als kansrijke kandidaat voor opslag van energie en CO2-vrije transportbrandstof, vergelijkbaar met waterstof (H2), maar dan met een hogere energiedichtheid en betere opslag- en transportmogelijkheden. De schaalgrootte van de duurzame energie- en mobiliteitssector is daarom medebepalend voor de omschakelmogelijkheden en -snelheid van stikstofkunstmest productie. Yara maakte begin 2019 bekend in Pilbara (Australië) een productiebedrijf van 100MW zonne-energie te gaan bouwen voor de productie van volledig groene ammoniak. Ook in Nederland participeren de leden van Meststoffen Nederland volop in studies en verkenningen voor koolstofarme productieroutes. Bijdrage: Meststoffen Nederland brengt de mogelijkheden en huidige barrières voor de omschakeling van het productieproces naar het gebruik van duurzame energie verder in kaart en vervolgt haar transitie naar stikstofmeststoffen gebaseerd op duurzame energie. Een aanvulling op het inzetten van duurzame elektriciteit is het gebruik van biogas (methaan). Leden van Meststoffen Nederland participeren al in projecten waarbij grote hoeveelheden varkensmest worden vergist voor de productie van biogas. Het biogas dient als duurzame grondstof van het Haber-Bosch procedé. Hierbij wordt de industriële restwarmte uit de kunstmestproductie ingezet om het digestaat te drogen en op te werken Naast het winnen van stikstof uit de lucht, wordt ook gekeken naar het gebruik van stikstof uit dierlijke mest en op termijn mogelijk naar humane excreten via Rioolzuiveringsinstallaties (RWZI). Bijdrage: Meststoffen Nederland gaat de routes verder verkennen voor de productie van meststoffen uit dierlijke mest en andere circulaire oplossingen. Om de kringlopen te sluiten is een meer integrale benadering en een vraag gestuurde keten nodig. Uit reststromen worden al verschillende nutriënten gewonnen zoals zwavel en kali. Er zal onderzocht worden wat er nog meer geleerd kan worden van het Zitta project op Chemelot, waarbij biogas wordt gebruikt voor groene ammoniakproductie (zie figuur 19). Ook wordt gekeken naar de rol van algen om nutriënten om te zetten. Daarnaast wordt interactie gezocht met de Topsector Agri & Food en Topsector Energie om de mogelijkheid van verdere stappen naar groene ammoniakproductie te onderzoeken. tot een commercieel interessante en transporteerbare meststof. Fosfaat Bij de productie van fosfaat (P) meststoffen wordt in Nederland reeds herwonnen fosfaat ingezet. Hierbij kunnen diverse bronnen worden ingezet. Een mogelijkheid is het gebruik van struviet afkomstig van rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI). Dit struviet bevat fosfaat dat gebruikt kan worden voor de productie van fosfaatmeststoffen. Een van de uitdagingen hierbij is het fabriceren van een meststof tot de gewenste specificaties en het voorkomen van risico’s ten aanzien van ongewenste bestanddelen zoals bijvoorbeeld medicijnresten. De nieuwe Europese meststoffenwetgeving bevat een goed raamwerk waarin hergebruik wordt gereguleerd. Onze leden zijn met ondersteuning van provincie NoordHolland met een pilotproject op dit gebied begonnen. Fosfaat kan ook als grondstof worden gewonnen uit verbrandingsas van kippenmest en rioolwaterslib. Door de mest te drogen en te verbranden ontstaat as, rijk aan fosfaat. Dit kan worden toegepast als alternatieve grondstof bij het maken van
22 Online Touch Home