EFFECTEN VAN GROEN Steeds meer studies tonen aan dat de natuur voor kinderen een rijke bron van positieve ervaringen is, en dat regelmatig contact met natuur kan bijdragen aan een gezonde lichamelijke, emotionele, cognitieve en sociale ontwikkeling van kinderen. Zo hebben kinderen die binnen 15 minuten lopen van een bos wonen een 25% lagere kans op overgewicht (Dadvand e.a., 2014). En op scholen met een groen schoolplein kunnen kinderen zich na de pauze beter concentreren dan kinderen op scholen met een traditioneel betegeld plein (Van Dijk-Wesselius e.a., 2018). Kinderen die in het ziekenhuis verblijven kunnen niet buiten in het bos of op een groen schoolplein spelen. Zij zijn voor hun contact met natuur aangewezen op groene voorzieningen in en rond het ziekenhuis, zoals beleeftuinen. Uit evaluaties van het gebruik en de waardering van beleeftuinen bij kinderziekenhuizen blijkt dat volwassenen (ouders en personeel) zo’n tuin vooral gebruiken om te zitten en te ontspannen, terwijl kinderen meer actief bezig zijn met de planten en speeltoestellen in de tuin (Reeve e.a., 2017). Er zijn ook aanwijzingen dat een bezoek aan de tuin angst, stress en pijn kan verminderen bij zowel kinderen als volwassenen (Sherman e.a., 2005). In één onderzoek rapporteerde maar liefst 90% van de bezoekers een positieve verandering in de stemming nadat ze in de tuin waren geweest (Whitehouse e.a., 2001). Een bezoek aan een tuin bij het ziekenhuis biedt dus veel voordelen, maar lang niet iedereen weet de tuin te vinden. Onderzoek in drie Amerikaanse kinderziekenhuizen met een tuin laat zien dat 57% van de bezoekers en patiënten nog nooit in de tuin was geweest, en 27% wist niet eens dat de tuin er was (Pasha, 2013). Personeel wist wel van het bestaan af, maar toch kwam bijna de helft er nooit, vooral omdat ze het te druk hadden, of omdat het slecht weer was. Groene voorzieningen, zoals planten en plantenwanden, bieden een laagdrempelig alternatief voor kinderen en andere gebruikers om natuur te kunnen beleven binnen de muren van het ziekenhuis. Voor zover bekend is er nog geen onderzoek naar planten en andere groene voorzieningen in kinderziekenhuizen. Onderzoek naar planten in bijvoorbeeld klaslokalen levert wel aanwijzingen dat zulke voorzieningen positieve effecten 31 kunnen hebben. Een Nederlands onderzoek naar groene wanden in klaslokalen laat bijvoorbeeld zien dat kinderen in lokalen met een plantenwand het lokaal positiever waarderen en zich beter kunnen concentreren dan kinderen in lokalen zonder een plantenwand (Van den Berg e.a., 2017). Ook virtuele natuur kan positieve effecten hebben. Zo blijkt uit onderzoek naar ‘virtual distraction’ therapie dat kinderen met kanker of brandwonden pijnlijke behandelingen beter kunnen verdragen wanneer ze zich tijdens de behandeling met behulp van virtual reality technologie kunnen spelen in een virtuele natuuromgeving, zoals een dierentuin met gorilla’s of een wereld vol sneeuw (Malloy & Milling, 2010). Omdat er in dit soort onderzoek meestal geen niet-natuurlijke controlecondities zijn opgenomen, blijft het echter de vraag in hoeverre de natuurlijkheid van de omgeving verantwoordelijk is voor de pijnreducerende effecten van de therapie.
32 Online Touch Home