Studieprogramma 5783 / 2022 - 2023
Welkom bij het Studiecentrum Een van de belangrijke functies van een sjoel is: Huis om te leren, beth midrasj. ‘Leren om te leren’ en ‘leren om te doen’ zijn twee van onze mitswot. Ons doel is het vergroten en verdiepen van kennis en vaardigheden op Joods gebied om zo tot een rijker en voller liberaal-Joods leven te komen en de liberaal-Joodse identiteit te versterken. Voor wie is het Studiecentrum? Het Studiecentrum is er voor alle leden van de LJG en hun partners. Andere geïnteresseerden kunnen een verzoek tot deelname richten aan studiecentrumljg@gmail.com. Iedereen – met weinig of veel kennis, praktisch ingesteld of studiebol, in elke levensfase – kan iets van zijn of haar gading vinden in het programma. Programma Het studieprogramma is gevarieerd, van basisniveau tot verdiepend, van praktisch tot theoretisch. Bijeenkomsten vinden plaats via ZOOM of in sjoel, meestal op de dinsdagavond, en soms op zondag. Op de zondagochtend kunnen ouders gelijktijdig met hun kinderen leren, maar ook anderen zijn dan welkom. In de loop van het jaar worden extra pop-up studieactiviteiten aangeboden. Wij zijn flexibel, volgen de actualiteit en staan open voor ideeën. Activiteiten worden via diverse kanalen aangekondigd: de LJGNieuwsbrief, Kol Mokum Katan, Facebook, de LJG-website en via onze e-mail berichtenservice (aanmelden via studiecentrumljg@gmail.com), Wij houden je op de hoogte! 2
Film en een Goed Gespreksleiders: Naud van der Ven en Yoram Stein Data nader te bepalen (uitsluitend in sjoel) Gesprek Wij presenteren films, series of filmfragmenten die betrekking hebben op Joods leven en de Joodse traditie. Op basis van die films en wat zij bij ons losmaken gaan we met elkaar in gesprek over wat voor onszelf (en voor onze kinderen) mogelijk van betekenis is in de Joodse traditie. Doel is te boeien, te verdiepen, te delen en vooral te genieten. Vorige seizoenen konden we met z’n allen maar geen genoeg krijgen van de Israëlische TV-serie Srugim, dus daar gaan we weer mee door. Aanmelden is niet nodig, voorkennis ook niet. We leren van en met elkaar. Koffie en thee staan klaar in de bibliotheek. Let Op: Deze activiteit valt samen met Talmoed Tora, en vindt uitsluitend plaats als Talmoed Tora klassikaal plaatsvindt in het sjoelgebouw, waarbij het ouders wordt toegestaan in het gebouw te verblijven. 3
Tesjoeva Cursusleider: Daniël Beaupain Dinsdag 30 augustus & 13 september. 20.00 - 22.00 uur Via ZOOM De Talmud zegt dat Tesjoeva een van de zeven zaken is die zijn geschapen voordat de wereld werd geschapen. Gedurende de maand Elloel staat Tesjoeva -inkeer- centraal als voorbereiding op de tien dagen tussen Rosj Hasjana en Jom Kipoer. Maimonides heeft de waarde van Tesjoeva grondig en uitgebreid beschreven. Hij komt met een vier-fasen plan om duidelijk te maken waarvoor en hoe Tesjoeva is bedoeld. Deze fasen vormen samen het protocol voor echte inkeer. Een volledige cyclus om in jezelf verandering ten goede teweeg te brengen. Een plan waar je zelf ook helemaal achter kunt staan. Zo biedt de Joodse traditie ons middels Tesjoeva een probaat middel om gewenste verbeteringen in ons persoonlijk gedrag op een duurzame wijze te bewerkstelligen. In twee leersessies gaan wij samen uitvissen hoe wij maximaal kunnen profiteren van de lessen die Maimonides ons heeft nagelaten. 4
Muziek in Joodse erediensten Cursusleider: Bram Lagendijk Dinsdag 6 september & 20 september. 19.30 - 21.30 uur In sjoel Overal in Tanach vind je verwijzingen naar muziek en zang en worden allerlei instrumenten beschreven. Eertijds in de Tempel en in sjoels over de hele wereld worden liederen gezongen. Bram Lagendijk, jarenlang de vaste chazzan van LJG Rotterdam, kan hier meer over vertellen en de gezangen ook laten horen. Hij neemt je mee op een inspirerende muzikale verkenningstocht door de eeuwen heen. Hij maakt je vertrouwd met de opbouw van de erediensten zoals die op Sjabbat en de feestdagen door het jaar heen plaatsvinden. Hij zal allerlei muziekvoorbeelden laten horen, waarbij tevens de sfeer van de diverse diensten duidelijk overkomt. Variërend van de ‘ernstiger’ toon van de Hoge Feestdagen tot de vooral feestelijke muziek van bijvoorbeeld Pesach en Simchat Tora en de vrolijke, lichtvoetige liedjes van Chanoeka en Poeriem. Sommige teksten zal hij zelf zingen. Maar dat niet alleen, er is zeker ook ruimte om met elkaar te zingen. 5
Spinoza en Levinas: water en vuur? Cursusleider:s Yoram Stein & Naud van der Ven Dinsdag 8 november; 15 & 22 november. 20.00 - 22.00 uur Twee grote Joodse filosofen staan recht tegenover elkaar. Althans, de ene (Levinas) tegenover de andere (Spinoza). Maar de laatste kan niks terugzeggen, want hij leefde drie eeuwen eerder. Wat wél kan: dat een hedendaagse Spinozakenner het voor hem opneemt. Zo stellen we ons voor dat, verspreid over drie avonden, de tegenstellingen in het denken van Spinoza en Levinas aan de orde kunnen komen, maar mogelijk ook de overeenkomsten. Daarbij zal het gaan over hun opvattingen over kennis, politiek en transcendentie. Naud van der Ven zorgt voor presentatie van Levinas en zijn bezwaren tegen Spinoza, Yoram Stein voor de presentatie van Spinoza’s (mogelijke) antwoord daarop. 6
De chazan en de gemeente: inkijk in verschillende tradities Foto: Claudia Kamergorodski Cursusleider: Gilad Nezer Dinsdag 14 maart; 21 maart. 20.00 - 22.00 uur Ook zo overdonderd wanneer je een willekeurige sjoel binnenstapt hoe het samenspel plaatsvindt tussen chazan en gemeente? Maar hoe komt deze dialoog eigenlijk tot stand? Welke tradities en melodieën inspireren chazaniem? En hoe verschillend kan de respons zijn van de gemeenten? In dit tweeluik neemt Gilad Nezer (Chazan van de LJG Amsterdam) ons mee op reis. Op de eerste avond zoomt hij in op de chazan en op de tweede avond op de gemeente. Hij zal veel gebruik maken van geluidsfragmenten zodat we het samenspel ook echt kunnen beleven. 7
Cursus Moda-Mode & het Sjema, hoe vertel ik het mijn kinderen? De kinderen leren tijdens Talmoed Tora in sjoel het Moda-Mode ani lefanecha en het Sjema. Maar wat kan je erover aan je kinderen vertellen? Waarom leren wij het, wat is er belangrijk aan en wat zeggen we eigenlijk? Cursusleider: Gaby SchrijverDreese Zondag 13 & 27 November 10.30 - 12.00 uur Gaby zal ons op inspirerende wijze er meer over vertellen en er over met ons in gesprek gaan. Gaby is bij verschillende Liberaal-Joodse gemeenten al ruim 35 jaar leraar voor bar en bat mitswaleerlingen. Tevens is zij hoofd Joods onderwijs van zowel de Joodse gemeente Beit Hachidush in Amsterdam als van de LiberaalJoodse Gemeente Gelderland in Dieren. Als museumdocent is ze betrokken bij het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam. 8
Met knikkende knieën: minhag Cursusleiders: Ruben Reisenstadt en Asjer Waterman Dinsdag 9 mei; 16 & 23 mei. 20.00 - 22.00 uur LJG-Amsterdam Gaat u met knikkende knieën naar sjoel, of staat u met knikkende knieën in sjoel, en zo ja waarom en wanneer? Ruben Reisenstadt en Asjer Waterman zullen onder het motto “Met knikkende knieën” een cursus geven over het hoe en wat tijdens de sjoeldiensten. Deze cursus is laagdrempelig, kennis van het Hebreeuws is niet noodzakelijk. De verschillende minhagiem (gewoonten) zullen aan de hand van de sidoer worden besproken: wanneer gaat men staan, wanneer ‘knikken wij met de knieën’, wanneer zeggen wij amen, hoe werken alle mitswot tijdens de diensten? Wij zullen deze ook oefenen. Daarnaast bekijken wij hoe bepaalde keuzes zijn ontstaan. Kortom, een leerzame, leuke en direct praktisch toepasbare cursus, die de drempel naar de sjoeldiensten zeker zal verlagen. 9
Wil jij ook de Sidoer kunnen lezen? Cursusleider: Ruthy Aronson Dinsdag 29 november; 6, 13, 20 & 27 december; 10, 17, 24 & 31 januari; 7 februari € 100,20.00 - 21.30 uur (Uitsluitend per Zoom) Het Hebreeuwse alfabet bestaat uit 22 medeklinkers en 12 klinkers. Mede met behulp van een Powerpoint presentatie leer je in tien lessen de Hebreeuwse letters en deze te gebruiken, waardoor je in de toekomst tijdens de dienst in sjoel de tekst in de Sidoer kunt volgen en lezen. Ook al heb je (bijna) geen voorkennis. Houd er rekening mee dat je minimaal twee uur per week reserveert voor huiswerk. Maak het cursusbedrag over naar bankrekening NL71 ABNA 0447.751.476 t.n.v. LJG o.v.v. Studiecentrum en cursus Sidoer. 10
Praktische informatie Adres Cursussen en studie-bijeenkomsten vinden plaats in het gebouw van de Liberaal Joodse Gemeente Amsterdam, Zuidelijke Wandelweg 41, 1079 RK Amsterdam. Ook zijn er cursussen die uitsluitend online via ZOOM worden aangeboden. Aanmelding Aanmelden voor een cursus doet u door uiterlijk één week voor aanvang van de cursus een e-mail bericht te sturen naar het LJG Studiecentrum (studiecentrumljg@gmail.com). Kosten Behalve de cursus Sidoer lezen zijn alle cursussen gratis te volgen. Donaties zijn altijd welkom. Colofon Het Studieprogramma 5783/2022-2023 is een publicatie van het Studiecentrum LJG Amsterdam Ontwerp Dick Hage © 2022 Studiecentrum LJG Amsterdam 11
Lernen op sjabbat Elke sjabbatmorgen kun je via ZOOM lernen over de parasja van de week, het Toragedeelte dat die sjabbat gelezen wordt in sjoel. Wij lezen, interpreteren en bediscussiëren de tekst, mede aan de hand van commentaren van rabbijnen en van diverse andere geleerden. We leren van en met elkaar. Inspiratie voor iedereen! Aanmelden is niet nodig, voorkennis ook niet. De inlogcode staat wekelijks in de LJG Nieuwsbrief. Wij hebben ook veelvuldig contact met elkaar in een WhatsApp-groep en een besloten Facebook groep. De Tora gaat zo veel meer voor je betekenen! Kijk ook regelmatig op: www.ljgamsterdam.nl/nl/studiecentrum mmmmm
1 Online Touch