13 Fou-Khan Tsang technologie nodig.” Uiteindelijk zijn alle zaken waar een derde partij tussen zit kwetsbaar voor blockchain. “Dus ook partijen die daarop toezien, denk aan de accountant. Nu moet hij de jaarrekening nog goedkeuren. Straks is het, gechargeerd, een kwestie van de blockchain raadplegen of het wel klopt.” Zeker is dat een deel van de traditionele werkzaamheden verdwijnt, maar relativeert Tsang “Je hebt nog steeds werk.” Tsang haalt een recente test aan van PwC, waarbij transacties binnen de blockchain werden verwerkt. “BTW hadden ze ‘een kleurtje’ gegeven. Dat werd bij een transactie gelijk verwerkt. Uit de blockchaintransacties was daardoor meteen duidelijk welke verplichtingenpositie iedereen bij de Belastingdienst had.” Hij vervolgt: “Als dat systeem betrouwbaar blijkt, kan de Belastingdienst daarop steunen. En hoeft een ondernemer geen aparte aangiften meer te doen.” Verantwoording Het antwoord op de stelling dat de jaarrekening gaat verdwijnen, hangt af van de vraagstelling. “Verdwijnt de papieren jaarrekening? ‘Ja’. Verdwijnt de jaarrekening? ‘Nee’. Er zal altijd een vorm van verantwoording blijven van de ene partij aan de andere partij. In welke verschijningsvorm dat zal zijn, weet ik niet. Kijk je sec naar de functie van de jaarrekening, een verantwoordingsstuk van de ondernemer naar derden, dan blijft die rol bestaan. In welke vorm dat is – een jaar-, kwartaal- of dagrekening – weet ik niet. De verantwoording blijft, misschien uitgebreid met niet-financiële informatie, zoals milieu.” Tsang verwacht dat de interval van het deponeren zal toenemen en sneller zal gaan. “Bij banken is die ontwikkeling al gaande. Informatie die ze vroeger op papier ontvingen, vragen ze nu digitaal uit. Bovendien vragen ze meer gegevens dan de digitale jaarrekening biedt.” Het voeren van de administratie zal door alle ontwikkelingen veranderen. “We zetten langzaam de eerste stappen op het gebied van elektronisch factureren.” Bij de overheid is dat per 1 NOAB januari verplicht gesteld. In Scandinavische landen is die stap vijf jaar eerder gezet en wordt zestig tot zeventig procent van alle facturen digitaal verzonden. “Die tendens verwacht ik in Nederland ook.” Een andere belangrijke ontwikkeling is dat de banken per 1 januari 2018 hun systemen beschikbaar moeten stellen voor derden. “Banktransacties binnenhalen gaat waarschijnlijk realtime gebeuren.” Het effect is dat het voeren van administraties uiteindelijk verdwijnt en dat administraties ook zeven dagen per week, 24 uur per dag ‘bij’ zullen zijn,” voorspelt Tsang. “Dat is ook nodig, wil je naar een andere interval van jaarrekeningen gaan.” kunstmatige intelligentie Een andere ontwikkeling die het vak gaat veranderen, is kunstmatige intelligentie. “Nu bevat de administratie toch nog menselijke fouten, zoals typefouten of interpretatiefouten. Dat gaat verdwijnen, doordat de computers zo slim en gestandaardiseerd zijn, dat fouten automatisch worden gecorrigeerd. Daarvan is de doorbraak dichterbij dan blockchain.” De gevolgen worden onderschat doordat alle ontwikkelingen niet in onderlinge samenhang worden bezien, denkt Tsang. “Ik vraag me altijd af ‘moet ik ze optellen of vermenigvuldigen?’. Combineer je de automatisering van de invoer met blockchain, dan ga je naar heel andere systemen.” Tsang heeft niet het gevoel dat de meeste kantoren enig idee hebben van wat er op hen afkomt. “Bepaalde kantoren hebben vandaag pas door dat er iets speelt op het gebied van SBR.” Wat hem doet verzuchten: “Het is een conservatief beroep. Ontwikkelingen duren even. SBR heeft ook vijf à tien jaar geduurd. Gelukkig is de Nederlandse ondernemer ook conservatief.” Met blockchain zal het ook vijf tot tien jaar duren, voordat het in de markt is. “Het zit aan het begin van de innovatiecyclus.” Banenverlies “Als we zo naïef zijn om te denken dat de ontslaggolf aan onze sector voorbijgaat, slaan we de plank mis met elkaar. Het weg automatiseren van banen gaat ook in de accountancy gebeuren,” is de stellige overtuiging van Tsang. De enige reden dat de kaalslag aan banen nog niet heeft plaatsgevonden, is dat een aantal deelprocessen complexer zijn, meent hij. “Maar het wordt nog wel spannend.” Het betekent niet dat hij pessimistisch is. “We gaan wel andere dingen verzinnen om werk te creëren. Je moet het niet als een doemscenario zien.” ■ Activa | Nummer 1 - 2017
14 Online Touch Home