18 ‘Het kabinet draait tegelijk aan allerlei knoppen, zonder noemenswaardig resultaat’ De inkt van het regeerakkoord van het kabinet Rutte III is nog maar net droog, wanneer we Bas Jacobs, hoogleraar Economie aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam, spreken. Hij is teleurgesteld over de afspraken die in het regeerakkoord staan. “Het hervormingselan van Rutte II is verbleekt. Van hervorming van het belastingstelsel is geen sprake. Een gemiste kans. Ook de mogelijkheid om de economie financieel stabieler en minder fragiel te maken heeft men niet gegrepen.” Door: Henk Poker De woningmarkt, de pensioenen en de financiële sector zijn belangrijke onderwerpen waarmee volgens Jacobs te weinig is gedaan. “Een belangrijke les van de inmiddels achter ons liggende Grote Recessie is dat de Nederlandse economie kwetsbaar is gebleken door verkeerde financiële prikkels en lange financiële balansen – door zeer grote banken, enorme pensioenfondsen en torenhoge hypotheekschulden. Als het goed gaat, gaat de economie huizenhoog. En als het slecht gaat, is het Leiden in last.” ‘Het is belangrijk om de financiële architectuur van Nederland te herzien’ “Het is belangrijk om de financiële architectuur van Nederland te herzien, maar daar zie ik in het regeerakkoord onvoldoende van terug. We gaan voort op de weg die het kabinet Rutte tijdens de crisis is ingeslagen. De financiële sector wordt niet verder hervormd, de woningmarkt evenmin en of de pensioenhervormingen doorgaan, moet worden afgewacht.” Woningmarkt De financieringsverstoringen rond de eigen woning nemen volgens Jacobs nauwelijks af. “De financiële prikkels om NOAB hypotheken af te lossen worden marginaal kleiner. Zo gaan we voor wat betreft de maximale renteaftrek van 38 naar 37 procent. Echter, de hoge hypotheekschulden in ons land gaan door de snellere afbouw van de hypotheekrenteaftrek nauwelijks structureel omlaag. Het is overigens wel goed dat het maximale tarief van de hypotheekrenteaftrek sneller omlaaggaat. Zeker nu de huizenmarkt booming is en de hypotheekrente laag. Het eigenwoningforfait gaat daarentegen omlaag van 0,75 procent naar 0,60 procent. De totale fiscale subsidie op het eigen huis wordt niet kleiner. Huishoudens blijven blootstaan aan te grote risico’s op de woningmarkt en daarmee indirect op onze economie.” Jacobs vervolgt: “Ik had gehoopt dat het eigen huis eindelijk naar box 3 zou gaan, maar dat is helaas weer niet gebeurd. Dan was het eigen huis fiscaal gelijkgesteld met spaargeld en waren alle fiscale prikkels voor overmatige hypotheekfinanciering verdwenen.” Pensioenen Op het gebied van pensioenen sorteert het kabinet voor op de omschakeling van een collectief naar een individueel pensioenstelsel. Dit doet men door het doorsneepremiesysteem af te schaffen. “Er is onder economen discussie gaande over hoe we het pensioenstelsel moeten inrichten,” zegt Jacobs. “Het voordeel van een collectief stelsel is dat je financiële risico’s over verschillende generaties kunt verdelen. Ga je over op een individueel systeem, dan kan dat niet meer. Dan kunnen mensen worden geconfronteerd met grote risico’s, bijvoorbeeld als er een beurscrash zou optreden, waardoor ze een deel van hun pensioenvermogen in rook zien opgaan.” Activa | Nummer 4 - 2017
19 Online Touch Home