42 Robots kunnen de mens niet volledig vervangen Over dertig jaar is de mens grotendeels vervangen door robots. Tenminste, dat vertellen onder meer trendwatchers ons. De ‘werkende machine’ helpt de mens op alle denkbare fronten. Zwaar en routinematig werk wordt uit handen genomen en maakt het ons waarschijnlijk makkelijker en mogelijk leuker. Door: Chris Wolters De Belastingdienst mag dus alvast op zoek naar een nieuwe slagzin, want onmiskenbaar wordt het leuker en makkelijker. Dat laat de mens niet onberoerd. In 2015, bij de dertigste verjaardag van het internet, voorspelde cybersecurity-multinational Kaspersky Lab al dat de aarde bevolkt zal worden door miljarden mensen én miljarden robots. De software voor robots ontwikkelt zich, net zoals er nu wordt gewerkt aan het vervolmaken van apps. Na de Robocop, nu nog fictie, ontstaat de Homo Robotica. Een vloedgolf van ontwikkelingen In de industrie is de robot inmiddels gemeengoed. Overal neemt hij het werk van mensen letterlijk uit handen, in de automatisering en op de productielijn. De ‘roomba’ vervangt de interieurverzorgster, de zelfsturende auto rijdt en parkeert, de service-robot brengt koffie rond en ‘converseert’ met ouderen. ‘We weten niet wanneer de ‘technologische bui’ volledig losbarst’ Zelfstandige robots en kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence, AI) systemen nemen steeds meer taken over. Het verschil met eerdere versies van robots: ze worden in staat geacht (menselijke) intelligentie te begrijpen. Op basis daarvan kunnen ze zelfstandig ‘handelen’ in complexe en steeds wisNOAB selende situaties. Daardoor ontstaat een dilemma: voldoet ons huidige rechtsstelsel nog? Juristen breken zich het hoofd over ‘Hoe gaan we ermee om als handelingen van robots juridische gevolgen hebben?’ De voorspelling dat nieuwe technologieën onze maatschappij zullen overspoelen is een spannende. Vooral omdat we niet weten wanneer de ‘technologische bui’ volledig losbarst. De overeenkomst met de weersvoorspelling is wel dat deze bui alle mensen in meer of mindere mate zal treffen. Accepteer de nieuwe ontwikkelingen Dik Bijl is arbeids- en organisatiepsycholoog en onder meer auteur van het boek ‘Alles wordt anders’. Daarin beschrijft hij zeven van de volgens hem belangrijkste actuele technologische ontwikkelingen: robots, zelfrijdende auto’s, kunstmatige intelligentie, 3D-printen, synthetische biologie, nanotechnologie en genomische geneeskunde. Bijl is ook één van de grondleggers van Het Nieuwe Werken (HNW), een visie waarbij recente ontwikkelingen in de informatietechnologie als aanjager gelden voor een betere inrichting en bestuur van het kenniswerk: “Het gaat om vernieuwing van de fysieke werkplek, de organisatiestructuur en -cultuur, de managementstijl en niet te vergeten de mentaliteit van de kenniswerker en zijn manager.” Dat de gevolgen voor maatschappij, werk en leven enorm zullen zijn, betwijfelt eigenlijk niemand en volgens Bijl hebben we maar één optie: “Accepteer de nieuwe technologie en pas je aan zodat je maximaal profiteert van de voordelen”. Onderscheid tussen mensen en robots Trendwatchers en visionairs, waaronder Kaspersky Lab, verwachten dat de grens tussen mensen en robots op termijn steeds vager wordt. Het transplanteren van elektronisch beActiva | Nummer 4 - 2017
43 Online Touch Home