17 Hans Gribnau hij niet ‘aan de maat’ is, neemt standpunten in waarbij je in een potje schaduwboksen belandt. Bij een inspecteur die wél deskundig is, kun je je standpunt duidelijk maken en veel sneller zakendoen. Op kennisniveau kun je sparren over arresten. Een inspecteur met kennisachterstand denkt te gemakkelijk dat hij het goed doet.” Het gevaar is dat een inspecteur vasthoudt aan de wet, omdat hij de jurisprudentie niet kent, waarschuwt Gribnau. “Dan kun je totaal verkeerd zitten. Het is een technisch beroep. Je moet het vak in de vingers hebben.” Vinkenslag-affaire Een tweede gevaar is de cultuur bij de Belastingdienst. “Toenmalig staatssecretaris Wijn heeft naar aanleiding van de Vinkenslag-affaire (de bewoners van woonwagenkamp Vinkenslag betaalden geen of minimaal belasting, omdat inspecteurs niet in staat waren om de gegevens te controleren, red.) gezegd: ‘Compromissen doen we niet meer aan’.” Onbegrijpelijk en contraproductief, in de ogen van Gribnau. “Daar had iedereen last van. We hebben heel veel wetgeving en tegelijkertijd zijn er heel veel vragen omdat er nieuwe situaties zijn. Inspecteurs zeiden ‘stap maar naar de rechter’. En adviseurs zeiden ‘wij willen zekerheid, dat is enorm belangrijk’. Het is een asset van onze fiscale cultuur. Daar heb je een deskundige inspecteur voor nodig plus het klimaat van overleg en samenwerking. Het gevaar is dat je het kind met het badwater weggooit. Het is van belang dat je samen vanuit deskundigheid om tafel kunt zitten. Dat je elkaar recht in de ogen kunt kijken en je als belastinginspecteur openstelt om het dossier te verkennen. NOAB Gribnau verwijst naar de doorbraakarresten (fiscaal vertrouwensbeginsel; ECLI:NL:HR:1978:AM4447), de beginselen van behoorlijk bestuur. “Ook als de inspecteur zich vergist, tegen de wet in, moet de overheid zich onder bepaalde voorwaarden toch aan de beslissing houden. Dat is in Duitsland niet voor te stellen. Het gevaar is dat je te informeel wordt en de kritische afstand verliest. ‘Het draait om maatschappelijke samenwerking’ Dat wordt bij Horizontaal Toezicht ook als gevaar gezien, dat doet het rapport van Stevens ook.” Dat voorkom je bijvoorbeeld door regelmatig te rouleren. “Aan de andere kant is het zaak dat de kennis er is. Maar het feit dat je als Belastingdienst goed bereikbaar bent, vanuit deskundigheid, is enorm belangrijk. Een rechtsstaat is er uiteindelijk voor de burger. Rechtsgeleerde Scheltema heeft dat ooit ‘het beginsel van dienstbaarheid’ genoemd.” Rustig bezit De inzet van big data en dergelijke klinkt heel mooi, maar uiteindelijk moet je wel een aanslag opleggen en de telefoon grijActiva | Nummer 4 - 2018 Fotog r a f i e Pau l To lenaa r
18 Online Touch Home