“ WAAR EIGENLIJK IEDEREEN LAST VAN HEEFT, IS DE ‘PRESENT BIAS’, DE OVERWAARDERING VAN HET HEDEN” Zelfstandigen hebben relatief veel vermogen in de eigen woning zitten en geven vaak een voorkeur aan liquide vermogen, dat ze kunnen gebruiken bij tegenslag. Bij een Netsparonderzoek aan het begin van de Covid-19-pandemie bleek dat juist de groep die verwachtte door corona in de problemen te komen extra behoefte had aan die flexibiliteit. Zzp’ers die huren, zetten weer geld opzij voor de aankoop van een eigen woning.” EXPERIMENT Knoef legt uit hoe het menselijke brein werkt. “Waar eigenlijk iedereen last van heeft, is de ‘present bias’, de overwaardering van het heden. We vinden het heden belangrijker.” Als voorbeeld gebruikt Knoef een experiment. “Als ik je vraag ‘wil je nu één koekje of morgen twee koekjes?’, dan zeggen heel veel mensen ‘doe me nu maar een koekje’. Vraag ik ‘wil je over tien dagen één koekje of over elf dagen twee?’, dan zeggen mensen ‘doe maar twee, die ene dag extra kan er wel bij’. Dat is inconsequent. Als het heden in de vraag wordt betrokken kunnen we opeens niet een dag extra wachten.” GELETTERDHEID Bij het opbouwen van het pensioen spelen naast het irrationele gedrag van mensen ook de financiële geletterdheid en complexiteit een rol. “Veel zelfstandigen weten niet wat de fiscale jaarruimte is. Dat kun je ze niet kwalijk nemen.” Een ander punt dat een rol speelt is ‘verliesaversie’. “Als werknemer wordt het geld automatisch in een pensioenfonds gestort. Zelfstandigen krijgen het geld eerst op de rekening en moeten het dan weer afstaan. Dat voelt toch anders en is een drempel voor de pensioenopbouw.” MEERWAARDE De boekhouder heeft een belangrijke rol en kan hierin meerwaarde bieden, benadrukt Knoef. “Juist rondom de financiële geletterdheid, complexiteit en uitstelgedrag kan de boekhouder een rol spelen om die belemmeringen weg te nemen. In de gedragseconomie zie je dat als iets automatisch gaat, iets wordt waar je niet meer over na hoeft te denken. De boekhouder kan mensen bij de hand nemen en ze over de drempel helpen.” NOAB.NL 37 IN GESPREK
38 Online Touch Home