voorwoord Beste lezer, Toen ik in 1999 kinderen kreeg, verzuchtte ik vrij snel daarna: ik kan niet wachten tot iemand een digitaal planbord uitvindt. Dan hang ik dat in de keuken en kan ik tenminste overzicht houden. Lang heb ik niet hoeven wachten; het kwam in de vorm van een iPad. En toen we in 2005 een oud huis met steile trappen kochten, zei ik spontaan: als we 80 zijn, is dat geen probleem meer. Tegen die tijd is er een robotje dat ons naar boven draagt. Inmiddels is die gedachte dichterbij de realiteit dan ooit en als ik 80 ben, is het waarschijnlijk nog betaalbaar ook. Op deze praktische manier nadenken over techniek, digitalisering en AI gebeurt veel. De voordelen zijn duidelijk: robots nemen werk over, het leven wordt makkelijker door AI, en ChatGPT kan niet alleen data verzamelen, maar ook informatie rubriceren. Ik ben echt nieuwsgierig hoe AI ons gaat helpen bij het oplossen van het arbeidstekort, het omgaan met complexe datasets en problemen, misschien zelfs bij klimaatverandering. Waar ik me zorgen over maak, is dat AI en ChatGPT een stap verder gaan dan ons helpen met informatie: AI creëert ook een nieuwe realiteit. Als je antwoorden baseert op gemiddeldes en die uitkomsten gebruikt in de praktijk, dan gaat de praktijk zich ernaar gedragen. Zo kun je denken aan coaching en HR-selectieprocessen. Wie nu succesvol is, wordt in het algoritme opgenomen en onbedoeld een referentie voor de toekomst. Anderen die niet een gemiddeld rijtje kunnen noemen, vallen eerder buiten de boot als hun talenten niet door het algoritme worden erkend. De geselecteerde kandidaten worden de werkzame mensen, waarbij het algoritme bevestigd wordt in zijn eerste aanname dat zij succesvol zijn. Zo sluiten we onbewust groepen mensen uit. Het is om die reden dat NOBCO zich sterk maakt voor een Ethisch Manifest. Inclusie, respect voor mensen en waardering van diversiteit vraagt een actieve rol van iedereen die AI ontwerpt en inzet. Dat gaat veel verder dan de wens van transparantie over algoritmes. Algoritmes schrijven en dataselecties maken heeft een ethische kant waarover het echte gesprek nog gevoerd moet worden. Tot die tijd hoop ik dat coaching vooral mensenwerk blijft met veel waardering voor verschillen! Met hartelijke groet, Marieke Jellema 3
4 Online Touch Home