voorwoord Beste lezer, Deze week voelde ik ‘s avonds tijdens mijn avondwandeling een frisheid in de lucht, die van de winter. De winter is een seizoen dat ik met gemengde gevoelens onderga. Ik mis de zon en de warmte. Tegelijk is het een seizoen waarin alle lijnen duidelijker zijn. Het geeft een soort rust. Is dat herkenbaar? Hoe ervaar jij de winter? De bladeren zijn van de bomen en daardoor zie je de pure vorm van de boom tevoorschijn komen. De grafische lijnen tekenen zich af tegen de skyline. Het leuke aan deze vormen is dat de hoofdvorm van de boom overeenkomt met allerlei kleine subvormen in takken en bladeren tot op mirconiveau toe. Dat noemen ze fractal geometry. In coaching kennen we dat fenomeen ook, alleen noemen we het anders. Gedrag dat iemand vertoont, is op zichzelf gewoon wat het is: waardering uitspreken, succes delen of een keer boos uitvallen. Het bijzondere is dat gedrag zich vaak in patronen laat zien. Kleine gedragingen worden, als ze zich herhalen, een goede voorspeller voor het grotere plaatje van gedrag. Dat geldt voor leiders in een bedrijf of instelling, voor politici en voor mensen in de maatschappij. Vorige week begeleidde ik een intervisiegroep met bestuurders van zorginstellingen. Eén van hen deelde dat familieleden van bewoners regelmatig boos doen tegen het personeel. Vaak is het begrijpelijk als familie onmacht voelt. En dat gevoel wordt sterker als er te weinig mensen zijn voor de verzorging. De bestuurder sprak uit, dat juist deze boosheid eraan bijdraagt dat personeel afhaakt: ‘voor mij hoeft het niet meer’. Hij merkte dat het zorgsysteem zo zwaar belast is dat het toevoegen van stress door boosheid, het probleem verergert: namelijk mensen die vertrekken uit de zorg. En daar helpt geen enkele bonus tegen. Nu is het te eenvoudig om te zeggen dat er een lineair verband is tussen boze mensen en een tekort aan personeel in de zorg. Je kunt wel zeggen dat in beroepen waarin menselijke interactie centraal staat, waardering tot meer voldoening leidt en boosheid en frustratie tot verdriet en gevoel van tekort schieten. Het riep bij mij de vraag op: wat is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid als het gaat om stressregulering? Wanneer voeg ik stress toe en hoe kan ik stress laten afnemen? Dat leidt tot een andere manier van coachen. Niet alleen omgaan met werkdruk is belangrijk, maar ook: hoe verminder ik stress bij de ander en in het systeem? Ik zou het een mooie persoonlijke leiderschapsvraag vinden en een om in de coaching te bespreken. En dan moet me nog iets van het hart. Afgelopen weken hebben jullie misschien ook gemerkt dat het coachvak veelvuldig in de pers is geweest. Een dieptepunt was de naming en shaming van coaches die het woord coach gebruiken om iets anders te verkopen. Soms is het onschuldig, soms ronduit schadelijk. Ons antwoord als NOBCO is dat we gaan voor een heldere positionering van onze beroepsgroep. Niet door anderen zwart te maken, maar door zelf een reputatie op te bouwen: een professionele coach is een NOBCO coach. Dat mag voor iedereen duidelijk zijn. Zo’n uitspraak betekent een grote verantwoordelijkheid voor iedere coach die bij NOBCO is aangesloten en iedereen die een coach inhuurt. Als we gaan voor professionaliteit kunnen we ons op een positieve manier onderscheiden en wegblijven bij het veroorzaken van (extra) stress bij een ander en bij onszelf. Ik wens je veel leesplezier toe, fijne feestdagen met een heldere blik om te onderscheiden wat er toe doet en wat niet. Zo kunnen we samen de lijnen ontdekken en het hoofd koel houden in deze turbulente tijd. Met hartelijke groet, Marieke Jellema ‘Hoe ik stress verminder bij de ander, zou ik een mooie persoonlijke leiderschapsvraag vinden’ 3
4 Online Touch Home