Leven van lucht I 11 Van voeding terug naar lucht Verlies van voedingsstikstof In het agrarische proces verdwijnt de meeste voedingsstikstof met het oogsten van gewas. De eiwitrijke – dus stikstofrijke – planten verdwijnen simpelweg van het land. Vanzelfsprekend moet een boer de voedingsstikstof die met de oogst is afgevoerd aanvullen om de bodemvruchtbaarheid te herstellen. Dat is echter onvoldoende. Naast de ‘geoogste’ hoeveelheid voedingsstikstof is er namelijk ook natuurlijk verlies ontstaan naar lucht en soms water. In de bodem komen namelijk niet alleen bacteriën voor die luchtstikstof omzetten in voedingsstikstof, maar veel vaker ook bacteriën die juist het omgekeerde doen. Daardoor verdwijnt stikstof opnieuw naar de lucht en is niet meer beschikbaar voor plantengroei. Voedingsstikstof die een plant kan opnemen is mobiel. Het deel dat de plant nog niet heeft opgenomen kan daardoor bij veel regen gemakkelijk wegspoelen in de bodem. Afhankelijk van de omstandigheden komt een deel uit de bodem via grondwater terecht in het oppervlaktewater. Het verlies van waardevolle voedingsstikstof is dus natuurlijk en onvermijdelijk. Aard en omvang van stikstofverlies zijn afhankelijk van klimaat, weer, gewassoort, bodemtype en bemestingsefficiëntie. Ruwweg kun je stellen dat het verlies qua omvang vergelijkbaar is met de afvoer van het geoogste product.
14 Online Touch Home