'DER FREISCHÜTZ' VAN SYBRAND VAN DER WERF De welvaart van de afgelopen halve eeuw heeft ons enorm veel goeds gebracht. Op gebied van bijvoorbeeld gezondheidszorg en dagelijkse levensomstandigheden is ons leven onvergelijkbaar veel beter dan twee generaties geleden: onze grootouders zouden met ongeloof gereageerd hebben op gentherapie en verse sperzieboontjes in hartje winter. We zijn intussen gewend geraakt aan het feit dat alles kan: vroeger werden sokken gestopt, nu kopen we vijf nieuw paar voor een spotprijs en niemand kijkt er meer van op als je vier keer per jaar op vakantie gaat, waar het eerder één keer in de vier jaar was. Dit is geen 'vroeger was alles beter'- verhaal, maar de welvaart is wel gepaard gegaan met een mentaliteitsverandering: alles is maakbaar, alles kan en het lijkt intussen alsof we recht op geluk hebben, op 'instant satisfaction' en verse sperzieboontjes in hartje winter. En als je accepteert dat daar consequenties aan verbonden zijn, kán het inderdaad ook: dat is ons moderne duivelspact. Je accepteert in de kleine lettertjes van het welvaartscontract vervuiling, uitbuiting, klimaatverandering, stikstofoverschotten, enzovoort, enzovoort. De afgelopen jaren zijn we ons meer en meer bewust aan het worden van deze keerzijde van onze welvaart. Daarin is onze tijd bijna het omgekeerde van de tijd waarin 'Der Freischütz' ontstond: Europa kon na de oorlogen van Napoleon eindelijk weer ademhalen. Logisch dat de naïeve Max, die zich door de duivel voor zijn karretje laat spannen, in deze tijd toch nog een tweede kans krijgt. Alles kan! In onze versie pakt de ontknoping anders uit: mét Max zullen wij zelf de consequenties onder ogen moeten zien van de keuzes die we maken. Alles is maakbaar, zegt het duivelspact, als je maar de consequenties accepteert. In deze enscenering zult u verschillende onderdelen zien die zich afzetten tegen de maakbaarheid van onze samenleving, actief of passief. Tradities, zoals de deelnemende schutterijen of de manier waarop de kostuums met de hand gemaakt zijn, verbinden ons met een tijd waarin niet alles vanzelfsprekend was. De openluchttheaters zijn unieke plekken waar de natuurlijke omgeving een grote rol speelt: geen gecontroleerde theateromgeving, maar plaatsen vol verrassingen. Net zoals een maatpak (in contrast met massaconfectie) is elke voorstelling weer anders en moeten de uitvoerders met andere, soms onberekenbare elementen rekening houden. Maar dat levert ook de mooiste momenten op, zodat onze ode aan aandacht en vertrouwen als tegenkracht tegen 'instant satisfaction' een mooi podium voor u zal vinden. Sybrand van der Werf “ Alles is maakbaar, zegt het duivelspact, als je maar de consequenties accepteert 17
18 Online Touch Home