SYBRAND VAN DER WERF OVER 'LA TRAVIATA' Het moment van een voorstelling is uniek: gedurende een beperkte tijd hebben mensen heel emotioneel contact met onbekenden. Performers spiegelen een wildvreemd publiek hun diepste verlangens en angsten voor, delen hun gevoelens daarover en denken samen na over oplossingen, als die er al zijn. Voor mij als maker een uitgelezen kans om met het publiek thema's te behandelen die vandaag de dag belangrijk zijn. En dat 200 jaar geleden ook al waren. Daarom is kunst zo noodzakelijk: het plaatst ons in een breder perspectief. Maatschappelijk, historisch, emotioneel; menselijk. 'La Traviata' was in Verdi's tijd explosief materiaal. Maintenées (dames die zich voor liefdesdiensten lieten onderhouden door rijke mannen) op het podium zetten was ongepast, zeker als dat gebeurde, zoals Verdi uitdrukkelijk voorschreef, in een hedendaagse setting. Een maintenée ten tonele voeren was tot daaraantoe, maar nu het door de fijnzinnige psychologie en de actuele plaatsing zo dichtbij kwam, werd het wel erg confronterend. Het verhaal was echter zó hartverscheurend, dat de emotionaliteit het uiteindelijk won van de actualiteit: we kijken tegenwoordig naar een 'verhaaltje van vroeger', maar oh, oh, oh, zo mooi en verdrietig. Klopt. Het is mooi en verdrietig, maar het is vooral moraalkritiek die helaas maar al te actueel is. Want in mijn optiek is 'La Traviata' niet het verhaal van een beeldschone prostituee die wegkwijnt aan liefdesverdriet en tuberculose, maar dat van een sterke jonge vrouw die zich op intelligente wijze overeind probeert te houden in een keiharde, door mannen gedomineerde wereld. En daar uiteindelijk niet in slaagt vanwege het eendimensionale beeld dat die wereld van haar heeft. “ Dát is pas verdrietig, omdat het zo ongelooflijk lelijk is: Violetta wordt door haar omgeving niet anders gezien dan als wegwerpartikel. Als we de kracht hebben om toe te geven dat wij vaak ook niet verder kijken dan de buitenkant, heeft 'La Traviata' heel veel met ons te maken. Het bewijst hoe destructief het is als we niet ons uiterste best doen elkaar echt te zien, voorbij de buitenkant en de clichés die het denken over mannen en vrouwen nog altijd beheersen. De beruchte Spaanse voetbalkus maakt duidelijk dat er een hoop aan het verschuiven is: 50 jaar geleden zou zoiets lachend weggewimpeld zijn. Sterker nog, het hele vrouwenvoetbal speelde zich in de marge af. Maar de beeldvorming rond mannen en vrouwen is nog altijd ver van een evenwichtige situatie verwijderd. Verderop in dit pogrammaboek is een Implicit Association Test te vinden; merk zelf hoe ver we 'deep-down' nog van gelijkheid verwijderd zijn. Gelukkig hebben we kunst, die ons kan helpen over bewuste keuzes na te denken. Sybrand van der Werf Als we de kracht hebben om toe te geven dat wij vaak ook niet verder kijken dan de buitenkant 9
10 Online Touch Home