De economie van de hoop Column Omdat het naar verluid duurzamer was en we allemaal van het gas af moeten, besloot ik in de aanbouw van ons huis geen radiator maar een pelletkachel te plaatsen. Toen Poetin Oekraïne binnenviel en de North Stream-leiding explodeerde, trok ik me steeds verder terug in de aanbouw: ik ging geen last van die stijgende gasprijzen krijgen en gooide als tevreden stoker elke twee dagen een zak pellets in mijn snorrende kachel. Tot de pellets op waren. Wat bleek: half Nederland stookt inmiddels pellets. De vraag overtreft het aanbod ruim en de prijs van pellets was sinds mijn laatste aankoop ruim verdubbeld. Maar, zo zei mijn brandstofhandelaar, hij had nu ook Zweedse pellets en die gingen 8% langer mee. Dat klonk me als muziek in de oren. Tot ik hoorde dat ze 10x duurder waren… Ik ging met Belgische houtkorrels naar huis. Ik ben niet gek. Nee, maar wij wel. In de afgelopen tien jaar is de vijfjaarsoverleving bij kanker gestegen met 8 procentpunt. Dat zal voor een groot deel op het conto komen van vroege opsporing door betere beeldvormende technieken en deels door nieuwe behandelingen en medicijnen. Aan de kostenkant zien we een heel ander beeld: de kosten voor de geneesmiddelen zijn in dezelfde periode vertienvoudigd naar bijna 3 miljard euro per jaar. In de economie van de hoop worden steeds meer en steeds duurdere medicijnen voorgeschreven, die in veel gevallen nauwelijks bijdragen aan een betere kwaliteit van leven of een langere overleving. Dat is zorgwekkend. Bij mijn pellets troost ik mij nog met de gedachte dat de winters steeds warmer worden. Het IKNL voorspelt in haar recente rapport ‘Kanker in Nederland’ echter een hoop vrieskou: door de dubbele vergrijzing stijgt in de komende 10 jaar het jaarlijks aantal kankerdiagnoses van 118 naar 156 duizend. Ik heb inmiddels ontdekt dat ik de thermostaat op mijn kachel best wat lager kan zetten en veel oncologen vermoeden dat het ook met het medicijngebruik best een graadje minder kan. Onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat de werking van sommige dure kankermedicijnen gelijk blijft als we de dosering halveren of er een ontbijtje bij eten. De farmaceutische industrie wil dergelijk onderzoek niet uitvoeren, maar onafhankelijke onderzoekers hebben met hulp van VWS en de zorgverzekeraars onder meer vastgesteld dat 6 maanden toedienen van trastuzumab exact even goed werkt als een vol jaar toedienen. Dat is goed nieuws voor de portemonnee, maar gezien de indrukwekkende lijst aan bijwerkingen ook goed nieuws voor de patiënt. We gaan, zo voorspelt IKNL, een oncologische ijstijd tegemoet. Daar past een kritische kijk op nieuw op de markt gekomen kankermedicijnen bij. Academische onderzoekers en de farmaceutische industrie hebben vaak een goed huwelijk. Het lijkt goed om in dat goede huwelijk eens flink te stoken. Joost van Sluijters Radboud Report Oncologie 17
18 Online Touch Home