Samen werken Na celstraf weer een kans Ex-gedetineerden hebben het bij uitstek moeilijk een baan te vinden. Werkgevers zijn huiverig, wie haal je in huis? Hoe zal de rest van het personeel reageren? Toch loont het de moeite. Tekst: Rineke van Houten Foto: Guy Offerman ‘Jongens met een randje’, noemt Rodney van den Hengel de jongeren die bij hem in koffiebar Ookami werken, en van wie een deel heeft vastgezeten. Ze leren Engels, Nederlands en rekenen en kunnen doorgroeien naar apparatuurbeheerder, financieel medewerker of ‘barista’. Zo worden ze klaargestoomd voor de arbeidsmarkt en ‘vallen ze niet terug in hun oude leventje’, zegt Van den Hengel. Hij weet waarover hij praat: hij heeft zelf enkele keren celstraf uitgezeten. ‘Zonder baan gaan ze zelf geld regelen en dan wordt het heel onaangenaam op straat.’ Samen met Marco den Dunnen, jeugdcoördinator bij de Rotterdamse politie, startte hij een jaar geleden ‘Heilige Rotterdamse Boontjes’, een project om kansarme jongeren aan het werk te helpen. Het middelpunt is de koffiebar in Rotterdam West, waar geurige koffie van topkwaliteit wordt geserveerd. Het project draait winst, twee jongeren hebben werk gevonden in de haven, en zelf heeft Van den Hengel er drie in dienst genomen. Moeilijke groep Van alle mannelijke ex-gedetineerden is slechts één van de vijf binnen drie maanden aan het werk. Uit het Profielacceptatie Onderzoek van Start Foundation (www.startfoundation.nl/profielacceptatie) blijkt dat ex-gedetineerden het moeilijkst aan werk komen. ‘Het is inderdaad een moeilijke groep’, beaamt Irma van der Veen van Stichting 180, opgericht om onder meer jongeren met een crimineel verleden kansen in de samenleving te geven. ‘Vaak hebben ze ook andere problemen, zoals schulden.’ Of de scepsis onder werkgevers reëel is, hangt af van het bedrijf, de functie en de kandidaat, zegt ze. ‘Elke situatie en elke werkzoekende Als ze maar gemotiveerd en te coachen zijn is anders’, is haar ervaring. ‘Je zult individueel moeten bekijken wie bij de functie en het bedrijf past.’ Schilder worden Op een steiger aan de Amsterdamse Keizersgracht houdt huisschilder Dennis Keeris zijn ploeg leerlingen aan het werk. Ze Social Impact Bond Op initiatief van het ministerie van Veiligheid en Justitie is onlangs een nieuwe Social Impact Bond (SIB) gelanceerd: de komende jaren worden 150 ex-gedetineerden bemiddeld naar een baan. De begeleiding begint al in de penitentiaire inrichting: zijn er schulden, is er huisvesting? Voor extra ondersteuning op de werkvloer wordt gezorgd. USG Restart, Exodus en Stichting 180 werken samen in de uitvoering, de financiering komt van Start Foundation, het Oranje Fonds en ABN AMRO Social Impact Fund. zijn geselecteerd door een ‘social coach’ van Vakbroeders, een sociale onderneming die jongeren begeleidt die graag schilder willen worden. Wat hun verleden ook is, Keeris hoeft het niet te weten. ‘Voor mij telt dat ze gemotiveerd en te coachen zijn. Ik kan niets met een jongen die zegt alles al te weten, en niets aanneemt. Dan is het beter als hij bijvoorbeeld eerst een traject omgaan met agressie doorloopt.’ Keeris is zelfstandig huisschilder, maar ook vakdocent bij Vakbroeders. Drie maanden per jaar geeft hij theorieles op het Rotterdamse Albeda College, de rest van het jaar leert hij leerlingen het vak in de praktijk. Dat gaat prima, weet hij inmiddels, ‘mits je de ruimte hebt en tijd neemt’. ‘Deze groep jongeren zover krijgen dat ze zelfstandig een boterham kunnen verdienen, kan alleen als je geduld hebt. Ze zijn beschadigd door het leven, hebben weinig vertrouwen in mensen en geen arbeidsroutine.’ Niet straffen, dat is genoeg gebeurd, zegt ook Rodney van den Hengel van koffiebar Ookami. ‘Ik ben de baas en wij accepteren geen geweld. Maar ik benader ze niet met een oordeel, maar met humor en begrip.’ 20 Start Foundation – Baanbreker nr. 3 2016
21 Online Touch Home