februari 2020 mededelingenblad voor Steensel Harrie Huijbers Cronieck Grafzerk Anoniem. Er is nog een tweede grafsteen in de Sint Jan van Den Bosch die naar Steensel verwijst (www.grafzerkensintjan.nl). Deze zerk is over het gehele rechter-gedeelte sterk afgesleten en er loopt aan de bovenzijde een schuine breuk van links naar rechts. Ook in de linkerbenedenhoek zit een grove en grillige breuk. De voorstelling is uitgevoerd in een graveertechniek, maar de opvulling met een ander materiaal is nu verdwenen. Wat nog te zien is, is de figuur van een kanunnik. De vage, niet meer te ontcijferen sporen van letters van een inscriptie maken van deze opvallende zerk een anoniem exemplaar. Toch wordt in de beschrijving ervan Steensel genoemd. Bijna identieke zerken zijn te vinden in de Sint Servaas te Maastricht en in de Onze Lieve Vrouwekerk te Tongeren, België. De goed bewaarde inscriptie in Tongeren verwijst naar kanunnik Theodoricus Batensoen, die in 1438 overleed. Door de vergelijkingen kan de anonieme kanunnikenzerk in Den Bosch worden gedateerd in het eerste derde van de vijftiende eeuw. Wel blijft de vraag over, welke kanunnik in Den Bosch een dergelijke kostbare zerk kan hebben besteld. Het interessante is nu dat de kanunnik van de zerk in Tongeren, Theodorus Batensoen, afkomstig is uit Den Bosch. Het gaat om Dirck Dircx Batensoen die een groot aantal beneficies (verleende gunsten) bezat. Hij bekleedde vele functies in Tongeren, in de Sint Jan, in Turnhout, Brugge, Luik, Mechelen en ook diverse ambten in Rome. Dus was hij een vooraanstaand man in het roomse leven van de zuidelijke Nederlanden van die tijd. Twee ooms van hem waren ook kanunnik en, nu komt het, ook een neef genaamd Jan Jans Batensoen. Deze Jan studeerde in Heidelberg, Keulen en Leuven en was vanaf 1406 kanunnik van de Sint Jan te Den Bosch. Daarnaast was hij rector van de kapel aldaar, en bovendien vanaf 1430 pastoor van Steensel. Zijn sterfdag is 29 mei, maar zijn sterfjaar onduidelijk; tussen 1453 en 1458. Hij is begraven in de Sint Jan, voor de kapel van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap. Zijn grafzerk is niet bewaard gebleven. Jan Jans Batensoen, met sterke connecties in Den Bosch en welhaast zeker rijke familieleden om zich heen, was pastoor in Steensel toen hier de Luciatoren is gebouwd. Is dat misschien een van de redenen dat in het toen zeer kleine, armoedige Steensel (50 huizen) zo’n grote toren verrees?! TOT ZIENS IN DE HÖLLEKES 18e jaargang nr. 2 8
9 Online Touch Home