“... DAT ER TE WEINIG ONDERLINGE UITWISSELING IN DE REGIO PLAATSVINDT...” Naast het groepsgesprek hebben we verhalen opgehaald bij bewoners thuis of in de directe woonomgeving met semigestructureerde interviews. Mensen lieten zien waarom het al dan niet mogelijk was om hun huis aardgasvrij te maken. Ze vertelden over hun motivaties en hun over wat ze al gedaan hadden. Om inzicht te krijgen in de mate van empowerment hebben we gevraagd naar wat mensen heeft geholpen of tegengehouden om hun woning aardgasvrij te maken en welke vaardigheden of middelen ze daarvoor hebben ingezet. WAT HELPT MENSEN EN WAT HOUDT HEN TEGEN? Met stip op één in de overwegingen om over te gaan op aardgasvrij wonen staat volgens de bewoners uit ons onderzoek de financiële investering. Wegen de kosten op tegen de beoogde verlaging van de woonkosten en/of waardevermeerdering van de woning? Met name oudere bewoners noemen een te lange terugverdientijd van de investering als reden om hun cv-ketel te behouden. Een jonge bewoner is juist optimistisch: “ Mijn huis is zo goed geïsoleerd dat ik verwacht mijn investering in zonnepanelen en isolatiemateriaal binnen acht jaar terug te verdienen, en die warmtepomp van een paar duizend euro zie ik als cadeautje aan de planeet.” Voor bewoners met minder financiële middelen is de onzekerheid over toekenning van subsidie de belangrijkste drempel om de laatste stap naar aardgasvrij wonen te zetten. Zij willen graag precies weten wat de kosten zijn en in hoeverre die met de subsidie gedekt worden. Bewoners geven aan dat er een natuurlijk moment is waarop de overweging om aardgasvrij te wonen urgent wordt, bijvoorbeeld wanneer zij gaan verhuizen of verbouwen. Dit moment is, vooral in een stedelijke omgeving, ook afhankelijk van de plannen van de gemeente en andere stakeholders. Zo is de toekomstige aanleg van een warmtenet in de wijk voor een aantal bewoners een reden om op dit moment nog te wachten met aardgasvrij wonen. Huurders hebben over het algemeen minder invloed (en daarmee minder autonomie) op het bepalen van het moment voor de overstap naar aardgasvrij wonen, omdat zij afhankelijk zijn van hun verhuurder. Voor een grote meerderheid van de bewoners spelen ideologische overwegingen een rol in het starten van het proces richting aardgasvrij wonen: mensen willen bijdragen aan het redden van de planeet en zuinig zijn op hun leefomgeving. Bewoners zijn er trots op dat zij een duurzame bijdrage kunnen leveren. Overgaan naar aardgasvrij wonen of vergaande verduurzaming van de woning als voorbereiding daarop, is tijdrovend en vaak ingewikkeld in de uitvoering. Het vereist behoorlijk wat technische kennis. Voorbeelden van kwesties die voorbijkomen zijn: is de isolatiegraad van mijn woning goed genoeg? Zit er ijzer in het grondwater? Wat zijn de voordelen van een luchtwarmtepomp boven die van een aardwarmtepomp? Tijd kunnen maken is daarom van groot belang: “Alles uitzoeken en aanleggen is een tweede baan.” Technische kennis, ervaring en interesse zijn een pre: “Wij zijn een hoogopgeleide groep meerverdieners, met skills en een plan. Bovendien is een van ons een ijzersterke projectmanager.” Zowel in landelijk als grootstedelijk gebied geven bewoners aan dat een persoonlijk netwerk met een variëteit aan kennis en kwaliteiten essentieel is voor de transitie naar aardgasvrij wonen. Vrijwel alle bewoners uit ons onderzoek hebben een netwerk dat nodig is om de financieel onzekere, technisch ingewikkelde en ingrijpende overgang | 9
10 Online Touch Home