speciale bijlage over Duitsland Speciale bijlage wandelen in duitsland Deze bijlage is tot stand gekomen in samenwerking met Tourismusverband Erzgebirge e.V., Mayen Zeit, Wanderbüro SaarHunsrück en Saksen Informatie
Boswachtersroute in de Eifel het erfgoed van de Rijnlandse adel De Eifelstreek is bezaaid met wandelroutes. Zo ook bij het oude stadje Mayen. Hier loopt de Boswachtersroute door glooiende bossen en langs het middeleeuws Slot Bürresheim, ooit het domein van de Rijnlandse adel. Mayen Femke KazemierRongen De Boswachtersroute (Förstersteig) is een stevige wandeltocht van ruim 15 kilometer, die start bij een parkeerplaats in het Volderwald tussen Mayen en het stadsdeel Kürrenberg. Bij een klimpark loopt een breed bospad richting de wandelroute, die overal duidelijk is gemarkeerd. Eenmaal op de route volgt al snel een klimmetje dat je naar hooggelegen akkers achter de bosrand brengt. Hier waait het stevig over de velden en in de verte draaien windmolens op volle toeren. 2 Torens en binnenplaats Een karrenspoor langs de akker gaat over in een bospad door een donker dennenbos. De geur van dennennaalden en hars komt je tegemoet. Ergens tikt een specht. Een pittige klim wordt beloond met uitzicht over een dal, waar beneden het beekje Nitzbach kabbelt. Daar waar de Nitzbach samenkomt met de rivier Nette pronkt het middel eeuwse Slot Bürresheim. Het indrukwekkende kasteel bestond vroeger uit twee afzonderlijke burchten, die uit de 12e eeuw dateren. Genovevaburcht Deze oude burcht in hartje van de stad herbergt twee beziens waardigheden: het Eifelmuseum en ondergrondse Deutsches Schieferbergwerk. De Genovevaburcht, het symbool van Mayen, dateert uit 1280 en werd vanwege verwoestingen meerdere keren herbouwd. De naam van de burcht verwijst naar de legende over Genoveva van Brabant die getrouwd was met graaf Siegfried. Hij beschuldigde haar ten onrechte van ontrouw en beval een beul zijn vrouw en zoontje te laten verdrinken. De beul had echter medelijden en liet hen achter in een grot. Zes jaar later vond Siegfried hen daar terug en geloofde toen wel in de onschuld van zijn vrouw. © Stadt Mayen
Imposante basaltzuilen van de steengroeve aan de overkant van de vallei opgeschrikt door voetstappen. Dit bos herbergt meer dieren, ook de das, hermelijn, steenmarter, wasbeer, havik, het wild zwijn en edelhert voelen zich er thuis. Bij een vijfpadenpunt met de historische wegwijzer Fünfkantstein kun je uitrusten op een van de vele bankjes. In de 15e eeuw werd het een geheel, het huidige slot. In het kasteel met verschillende torens en een oude binnenplaats kun je zien hoe de Rijnlandse adel vroeger leefde. Het wandelpad daalt richting de Nette. Langs deze rivier ligt de oude molen Hammesmühle, tegenwoordig een restaurant en de enige plek op de route waar je een kop koffie kunt bestellen. Via een oude stenenbrug duik je het bos weer in. Het brede bospad loopt geleidelijk omhoog. Tussen de bomen schiet een ree weg, Mierenvolkje Direct na het vijfpadenpunt is een steile afdaling. Her en der liggen dikke dennenbomen over het pad en is het meer klauteren dan wandelen. Bij de schuilhut Altener Tempelchen heb je uitzicht op de imposante basaltzuilen van de steengroeve aan de overkant van de vallei. Naast het bospaadje bij de schuilhut tref je een afgeschermd mierennest. Hier huist een volkje houtmieren. In één nest wonen wel 500.000 tot 800.000 mieren: zo’n 60 koninginnen, wat mannetjes, maar vooral werksters. Omdat de mieren bijdragen aan de biologische bescherming van het bos doordat ze schadelijke rupsen en andere schadelijke insecten uitroeien, wordt het mierennest afgeschermd. Gedraaide torenspits Vlakbij ligt het uitkijkpunt Luisenplatz met veel bankjes. Niet voor niets, want je kunt er genieten van een weids panorama over de stad Mayen. Een oude stad, want de Kelten legden er de eerste steen en de Romeinen maakten er een vesting. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Mayen grotendeels verwoest. Ook veel oude gebouwen sneuvelden, maar deze zijn daarna weer opgebouwd zoals de St. Clemenskerk met de ken merkende gedraaide torenspits. Het wandelpad loopt geleidelijk naar beneden en volgt daar het beekje Eiterbach. Daarna loop je langs een vallei met een weideveld, omarmd door de heuvels en bossen. Deze idyllische en stille plek is het einde van de Boswachtersroute. Een perfecte afsluiter van vijf uur struinen door de Eifelse bossen. Informatie Mayen is een goede uitvalsbasis voor verschillende wandel routes in de Eifelstreek. Ook de oude stad zelf met historische gebouwen is meer dan de moeite waard om te verkennen. Op de websites van Stadt Mayen vind je uitgebreide informatie over wandelroutes en bezienswaardigheden. mayen.de Hoe er te komen Vanuit Utrecht is het 3 uur rijden naar Mayen, circa 300 kilo meter. Mayen is tevens bereikbaar per trein, via de stad Koblenz. Overnachten In Mayen zijn meerdere hotels, pensions, jeugdherbergen en vakantiewoningen te vinden. Op de website van Stadt Mayen vind je een overzicht van alle overnachtingsmogelijkheden. Een rustig familiehotel is Zum Alten Fritz. hotelalterfritzmy.de Horeca In Mayen is een tiental restaurants te vinden. Op de website van Stadt Mayen tref je een overzicht. Een bezoekje aan het restaurant Stadtvilla mag niet ontbreken. stadtvillamayen.de Andere bezienswaardigheden • Eifelmuseum in de Genovevaburcht, over de geschiedenis van de Eifelstreek. • Deutsches Schieferbergwerk, leisteenmijn onder de Genovevaburcht. • Erlebniswelten Grubenfeld, oude steengroeve. • Slot Bürresheim, met kamers van Rijnlandse adel, burgenrlp.de Wandelkaarten Bij het VVVkantoor in Mayen kun je diverse wandelbrochures krijgen. Je vindt de Boswachtersroute en andere wandelingen online op mayen.de en traumpfade.info. 3 © Femke KazemierRongen © Stadt Mayen
In de voetsporen van beroemde kunstenaars ‘Begeisterung’ op de Malerweg Het Elbsandsteingebirge ligt ten zuidoosten van Dresden. Het mergelsteen sleet in een miljoen jaar door water, met als resultaat het ontstaan van grillige rotsformaties in allerlei vormen. Het grootste deel is een nationaal park met als naam de Sächsische Schweiz. In het bosrijke gebied is een meerdaagse wandelroute uitgezet: de Malerweg (schilderroute). Die naam is niet toevallig, want het landschap inspireerde eeuwenlang kunstenaars. Inspireren doet het gebied nog steeds en het behoort tot de meest aansprekende wandelroutes van Duitsland. Dresden Robert Witsen Al in de 18e eeuw kwamen er kunstenaars naar het Elbsandsteingebergte die zich aangetrokken voelden door het spel van moeder natuur. In hun voetsporen is de Malerweg uitgezet over 112 kilometer. Wie de Sächsische Schweiz betreedt ziet al snel waarom de dichte bossen, ruige kloven en rotsformaties visueel over weldigen. Dit nationale park is één van de grootste trekpleisters van Saksen. De bizarre rotspartijen bieden wandelaars een onvergetelijk schouwspel. Afwisselend met kastelen en thermen De Malerweg bestaat uit acht etappes met wisselende hoogteprofielen. Ze hebben daglengtes van circa 15 kilo4 meter. Er zijn enkele etappes met een bovengemiddeld zwaarteprofiel. Diverse delen van de Malerweg hebben een bescheiden profiel en zijn geschikt voor de gemiddelde wandelaar. Bij de inrichting van de vernieuwde Malerweg hield het verkeersbureau zich aan de strenge criteria voor kwaliteitswandelwegen van het Deutsche Wanderverband. Naast het natuurschoon en de vergezichten biedt de route ook stadjes aan de Elbe en de Vestiging Königstein (zie kader). Historische stadjes zijn Pirna, de hoofdstad van de Sächsische Schweiz, en Bad Schandau. De laatste is, zoals de naam al doet vermoeden, een kuuroord. Het mineraalrijke water uit het nationaal park vult de thermen. Ervaar in Bad Schandau de heilzame werking voor geest, lichaam en vermoeide voeten. Wandelen zonder bagage Eén routedeel lopen en met het openbaar vervoer weer terugreizen naar de accommodatie is op veel etappes mogelijk. Ook bestaat de mogelijkheid om de Malerweg doorgaand te lopen met onderweg steeds een nieuw verblijfsadres. De Malerweg biedt een bagageservice, in het Duits ‘Wandern ohne Gepäck’ genaamd. De reisbagage wordt dan naar het volgende verblijfsadres van de wandelaars gebracht. Reisinformatie Malerweg: www.saechsischeschweiz.de Bereikbaarheid vanuit Nederland De Sächsische Schweiz is vanuit Nederland prima per auto bereikbaar. Het kan ook per trein: de stations van Pirna en Bad Schandau worden vanuit Dresden aangedaan. Het snelste is KLM: dagelijks vliegt de maatschappij in een goed uur direct van Amsterdam naar Dresden. © Tourismusverbandes Sächsische Schweiz
Vesting Königstein: hoogst gelegen kasteel van Duitsland De Vesting Königstein ligt op een tafelberg bij het nationale park. Het ligt zó hoog dat bij mist of lage bewolking de fortificaties boven de wolken uitsteken. Het is één van de 50 toplocaties die beheerd worden door Schlosserland Sachsen. De kastelen en paleizen in Saksen zijn 10 dagen onbeperkt te bezoeken met de ‘Schlosserlandkaart’. De prijs voor 2 volwassenen is slechts 42 euro totaal. www.schloesserlandsachsen.de Wandelparadijs Saksen Steeds meer mensen ontdekken de schoonheid van wandel paradijs Saksen. Fraaie landschappen en natuur gebieden. Met mooie steden als Dresden en Leipzig en vele authentieke stadjes. In het land zijn diverse grote wandelroutes uitgezet. Een voorkeur voor routes langs een rivier of juist een stevig pad door de bergen? Er is altijd een route die past bij individuele wensen. Welkom in het land van wandelbelevenissen. www.saksen.info 5 © Tourismusverbandes Sächsische Schweiz © Tourismusverbandes Sächsische Schweiz © Tourismusverbandes Sächsische Schweiz
Van schreeuwende gaaien tot heksenprocessen De benen strekken in Saar-Hunsrück © Wanderbüro SaarHunsrück KlausPeter Kappest
Groene vergezichten wisselen af met mengelingen van naald en loofbos doorklieft door prachtige, rustgevende beekjes. En dan, als je wandelschoenen je over glooiende heuvels leiden, doemt er als vanuit het niets, een majestueuze burcht op. Met een zonnetje op je rugzak, wint SaarHunsrück wandelaars voor zich vanaf het moment dat ze het Duitse gebied binnentreden. Kell am See In de Duitse deelstaat RijnlandPalts ligt de Hunsrück. Een ‘middelgebergte’ dat uitermate geschikt is om te bewandelen en te befietsen. Het gebied heeft vele ‘steigen’ die je er kunt lopen, waaronder de SaarHunsrückSteig. Een pad van maar liefst 410 kilometer, langs meren, valleien en door bos. Tessa Klooster Een goede uitvalsbasis voor deze SaarHunsrückSteig is het plaatsje Kell am See, gelegen nabij een stuwmeer en startpunt voor vele etappes. Het dorpje heeft een kleine 2.000 inwoners en wordt ‘s zomers goed bezocht door liefhebbers van buitenactiviteiten als wandelen en fietsen. Bij het nabijgelegen meer/reservoir is een parkeerplaats waar je een auto kwijt kunt. Ernaartoe wandelen kan natuurlijk ook, want het ligt op nog geen zes kilometer van het dorp. Hier kun je als wandelaar kiezen voor etappe: Traumschleife Hochwald Acht. Een wandeling van twintig kilometer die bestaat uit twee lussen. Is twintig te lang? Dan doe je alleen de bovenste lus van acht. Of alleen de onderste. Traumschleife Hochwald Acht Deze route is lieflijk, met een fijne, kabbelende beek en boven je hoofd de grootste schreeuwlelijkers van het bos: gaaien. De wandeling loopt over verschillende onder gronden met om je heen de heerlijke geur van naaldbomen. Ingewikkelde apps zijn hier niet nodig. De route is perfect aangegeven met paarse logo’s en wegwijzerbordjes. Onderweg ontdek je wat de regio nog meer te bieden heeft, zoals een klimbos en een ‘Minivoetbal’baan. Klimmend over omgevallen bomen Een andere mooie route die op hetzelfde punt start, is de SaarHunsrückSteig 26. Deze etappe loopt van Kell am See naar Kasel en is ruim twintig kilometer. Hij start met een stuk dwars door het bos. Klimmend over omgevallen bomen en door zompige bosgrond kom je er op een zaterdagochtend urenlang geen mens tegen. Hoogstens een eekhoorn die boven je hoofd naar boven roetsjt, muizen en hagedisjes die voor je voeten wegschieten en hier en daar in de verte het geluid van een roffelende De ruïne was aanvankelijk bewoond door een kleine groep ridders, wachten, een stalknecht, een ober en een kapelaan specht. Hoewel je, als je geluk hebt, ook kans maakt op een ontmoeting met een vos of de heel schuwe das. Onderweg kom je langs de Knüppeldam, een houten pad met ‘s zomers een prachtig uitzicht. Let hierna echter goed op. De bordjes die de weg wijzen, zijn over het algemeen heel goed te vinden, Informatie Eten Hotels in Kell am See bieden lunchpakketjes, verhuren fietsen en hebben voor vermoeide voeten een rustgevend ‘maskertje’ klaar liggen. Familiehotel Zur Post wordt gerund door de gastvrije Michael en zijn vrouw Susanne en is ‘s zomers volledig gericht op wandelaars en fietsers. Ze geven je wandeltips of koken in hun restaurant dat volledig is gericht op lokale producten. www.postkueche.de Busje Wie een etappe loopt, maar aan het eind van de middag terug wil keren naar Kell am See, regelt vervoer bij het hotel. Hotel Zur Post heeft bijvoorbeeld een ‘Abhol’busje dat je bij één van de vele ‘Abholpunkten’ in de omgeving op kan halen. Overnachten Naast vele hotels, en B&B’s, (vanaf 80 euro p.p. per nacht) heeft Kell am See ook een camping (Campingplatz Freibad Hochwald) en zelfs een vakantiepark (Landall). Op zoek naar een speciale locatie? Denk eens na over burcht Grimburg! In de toegangstoren is een slaapzaal. Hier kun je met een groep overnachten. Kijk voor alle informatie op: www.burggrimburg.de/nutzungsanfragen/ uebernachtungimeingangsturm/ 7 © Eike Bock
De route is lieflijk, met een fijne, kabbelende beek en boven je hoofd de grootste schreeuwlelijkers van het bos doen. Neem een lunchpauze bij Bonerath waar dit landschap rust en sereniteit brengt. In het laatste deel van deze wandeling kom je langs een stuwmeer met een prachtige kleur water. Spreek vooraf met je hotel af hoe laat en waar je wilt worden opgehaald (als dat mogelijk is). Eerder stoppen? Onderweg kom je verschillende, genummerde Abholpunkten tegen. maar na een kilometer of vijf staan de pijltjes niet meer exact de goede kant op. Soms leiden ze je naar beneden, maar moet je eigenlijk nog een stukje rechtdoor. Het kan een kwartiertje en veel klimwerk schelen door goed om je heen te kijken. Rust en sereniteit Wanneer je na zeven kilometer het bos verlaat, kijk je uit over een prachtig, glooiend heuvellandschap waar paarden rustig grazen en trekkers hun werk Heksenprocessen in de Grimburg Wie behoefte heeft aan geschiedenis, kan een kijkje nemen bij de burcht van het plaatsje Grimburg. De gelijknamige ruïne werd rond 1150 gebouwd en aanvankelijk bewoond door een kleine groep ridders, wachten, een stalknecht, een ober en een kapelaan. Het is een burcht met een rijk, maar ook gruwelijk verleden. Zo werd er iemand gevierendeeld en werden zogenaamde heksen in de ‘Heksen toren’ gemarteld in afwachting van hun proces. Daar is overigens niets meer van terug te zien. In de zomer vinden er tegenwoordig feestelijke activiteiten plaats en het voorjaar is het er één en al rust. Wie tijdens dit historische bezoekje ook nog wil wandelen, komt er langs tijdens de etappe SaarHunsrückSteig 25 – Grimburger hof naar StauseeKell. Met de auto kun je er ook komen, maar makkelijk is dat niet. Dat kan namelijk alleen via smalle weggetjes. Van natuur tot sportieve gezelligheid In dit deel van de SaarHunsrück is dus veel te zien, te voelen en te wandelen. Het is een aanrader voor mensen die graag kilometers maken in de natuur, maar ook in kleine dorpjes willen kijken. Het is een fijn gebied voor wandelaars die van afwisseling houden en ook af en toe de benen willen strekken op een terrasje. Van natuur tot historie en van rust tot sportieve gezelligheid. Het is hier allemaal te vinden. Culinair Saarland Een specialiteit uit deze regio is: gevulde knoedels (Gefüllte Klöße). Dit gerecht bestaat uit aardappelen, gerookt vlees, ui, broodjes en room. Bewoners van Saarland en de Hunsrück zijn er gek op. En dan het liefst samen met appelmoes. Wie ook wel van een aardappel houdt, moet tussen 5 en 20 oktober 2019 naar Kell am See voor de ‘Kartoffeltage’. Bij restaurants staan veel verschillende gerechten met aardappelen op het menu. www.saarhunsruecksteig.de/kulinarik/kartoffeltage 8 © Wanderbüro SaarHunsrück KlausPeter Kappest © Wanderbüro SaarHunsrück KlausPeter Kappest
Even weg en ontspannen op de Kammweg Erzgebirge – Vogtland Wandelen langs Tsjaikovski en engeltjes Vanaf 1 mei is het weer mogelijk te wandelen onder het motto ‘even weg en ontspannen’ op de Kammweg ErzgebirgeVogtland, een van de mooiste langeafstandswandelpaden van Duitsland. De bijzondere dierenwereld, ongerepte natuur en de spannende uitzichten over een verrassend mooi landschap maken de 285 kilometer lange kwaliteitsweg tussen Altenberg/Geising in Saksen en Blankenstein in Thüringen zo charmant. Op de pittige route via de hoogste toppen van het Ertsgebergte en het Vogtland is zweten onvermijdelijk. Als beloning kunt u genieten van unieke natuurervaringen en geweldige uitzichten. En onderweg valt er ook nog heel wat te ontdekken. Erzgebirge Tsjaikovski Op etappe 3 van de Kammweg van Sayda naar Seiffen, loont een bezoek aan het Nussknacker museum Neuhausen. Hier zijn niet alleen meer dan 5.000 figuren uit de hele wereld te bewonderen, maar ook de grootste speeldoos ter wereld die elk uur de Notenkraker Suite van Peter Tsjaikovski laat horen. In het speelgoeddorp Seiffen, loont het om even te gaan kijken in een van de vele demonstratieateliers of in het Speelgoed en Openluchtmuseum. Hier kunt u de ambachtelijke techniek van het maken van speelgoed bewonderen, het zogenaamde ‘Reifendrehen’. Ook de Wendt & Kühn Welt in Seiffen is de moeite waard vanwege het veelzijdige assortiment van Bloemenkinderen en zogeheten Grünhainichen Engel: engeltjes met elf puntjes op elke vleugel. In Olbernhau (eindbestemming etappe 4 en start etappe 5) loopt u door het museumcomplex van de Saigerhütte Grünthal Olbernhau. Maak een reis terug in de tijd toen deze streek bekend was vanwege de hoogovens voor nonferrometalen en als centrum voor koperverwerking. Het loont ook om in Olbernau de Werkstätten Flade te bekijken. Hier worden heel zorgvuldig en met veel liefde kleine schatten geproduceerd, denk aan engeltjes en andere figuurtjes, met haren van echt vlas. Tijdens het wandelen kunt u ook nog talloze andere dingen ontdekken, zoals de rokende oude locomotieven van de Preßnitztal of Fichtelbergbahn, mijnen die toegankelijk zijn voor bezoekers, een van de modernste skischansen van Europa (Vogtlandarena Klingenthal) en geologische attracties (de ‘basaltwaaiers’ bij de Hirtstein of de topaasrots Schneckenstein). Kortom volop afwisseling tijdens een wandeling op de Kammweg. Hoogtepunten Ook Oberwiesenthal, de hoogst gelegen stad van Duitsland, kan het begin en eindpunt van een etappe zijn op de Kammweg. De langste Flyline van Europa staat garant voor pure adrenaline als je van de Fichtelberg naar het dal zweeft. Tourismusverband Erzgebirge e.V. Telefon +49 (0)3733 1880088 www.kammweg.de Wandelvakantie Erzgebirge Van mei tot eind oktober kun je met een aantal of alle etappes van de 285 kilometer lange Kammweg kennismakean. De passende wandelvakantie, zoals ‘KAMM ganz kurz’, ‘KAMM Woche’, wandelen vanuit een vaste locatie of een themawandeling langs de Kammweg is te boeken via het Tourismusverband Erzgebirge e.V. of op www.kammweg.de. 9 © Rene Gaens © Rene Gaens
1 Online Touch