Informatie De start van de wandeling bij het Memory Vrijheids museum in Nijverdal doopt de wandelaar onder in verleden, heden en toekomst. Een ‘zwarte doos’ waar de gruwelijkheden van de WOII in Overijssel verteld worden. Zo is er de kapot geschoten muur, alsof er bommen zijn gevallen en het karkas van het gebouw is blijven staan. Een bekende datum bij de bewoners van dit dorp is 22 maart 1945, de dag van het vergissingsbombardement op Nijverdal dat 73 dodelijke slachtoffers telde. www.memorymuseum.nl De knooppuntenroute is te vinden op: www.touristserver.nl/file/655/Liberation+ wandeling.pdf. In het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug is een informatiecentrum, winkel, sterrenwacht en een horecagelegenheid. www.sallandseheuvelrug.nl nerings monument Helhuizen is de eerste. In 1997 is het hier neergezet, opdat wij niet vergeten dat er strijders zijn geweest die belangeloos mensen hebben verstopt in dit grote bos. Het bos is groot genoeg om je te verstoppen tegen de Duitse bezetter. Zo moet het verzet ook hebben gedacht toen ze de onderduikershut midden in het struweel bouwden. Halt. We staan ervoor, het is nu een kleine bezienswaardigheid. Op 14 oktober 1944 was dat wel even anders. Er was die dag een razzia, als vergelding voor een wapendropping. Fallschirmjäger, Grüne Polizei en SS’ers deden eraan mee. Een onderduiker probeerde deze hut te bereiken, maar arriveerde er nooit als gevolg van een paar onfortuinlijke schoten in de rug. Een verzetsstrijder had die dag een engeltje op zijn schouder heldhaftige strijder. In totaal vielen er die dag drie doden. Een eveneens vluchtende verzetsstrijder had die dag een engeltje op zijn schouder. ‘Een Duitse soldaat ontdekte mij in die hooiberg. Hij keek me recht in de ogen. Ik dacht dat ik erbij was. Maar de Grüne trok het hooi weer voor het gat en deed alsof hij mij niet had gezien. Waarom weet ik nog steeds niet. Misschien was hij ook maar gedwongen aan de waanzin van de oorlog mee te doen’, zo valt te lezen, de geschreven woorden van een 1.394 graven Het is nu vrede en daar moet je van genieten, dat besef wordt hier wel duidelijk. Met dat gevoel lopen we weer verder over de Sallandse Heuvelrug, waar met heel veel geluk de korhoenders gezien kunnen worden en waar sporen van reeën en wildwissels van dassen moeiteloos opgemerkt kunnen worden. Het hoofd is leeg en klaar voor de laatste herinnering tijdens deze wandeling. De grootste stop laat zien dat soldaten hun leven hebben gegeven voor de vrijheid waarin we nu lopen. Hier liggen 1.394 Canadese soldaten begraven op twee hectare bosgrond. Sommige grafstenen dragen een kruis, een enkeling heeft een Davidster. Het informatiecentrum vertelt de bezoeker meer over de mensen die hier hun leven lieten. Zo zijn er tweehonderd soldaten gesneuveld na de oorlog, door verwondingen of door het ruimen van mijnen. Tussen de 1.394 soldaten ligt éne vrouw. Zij ontmoette haar man en collega in de oorlog. Ze overleefden deze en trouwden in bevrijd gebied, maar een jaar later werden ze beiden het slachtoffer van een verkeersongeval. De Canadese jongeman van 17 jaar die sneuvelde mocht officieel niet in het leger, maar schreef zich in als 18jarige, met een tragisch levenseinde als gevolg. Stil lopen we verder tussen de kruisen en gaan via de Stone of Remembrance weer terug het bos in. Het ruisen van de bomen helpt om de vele indrukken van vandaag een plaats te geven. Niet veel later staan we in Holten. De trein naar het beginpunt komt er zo meteen aan. Even denken we aan de werkers van Kamp Twilhaar, ook zij zagen destijds de trein in de verte aankomen. 9
10 Online Touch Home