Duitse traditie binnen handbereik Wil je tijdens of na de wandeling over het Kommiezenpad even uitrusten? Overheerlijke Kaffee und Kuchen waren nog nooit zo dichtbij. Geniet van de Duitse gastvrijheid aan de Stammtisch en laat je verrassen door de lekkernijen aan de andere kant van de grens. bekend als klooster Mariengarden, markeert het eindpunt van de hoofdwandelroute. Voor wandelaars die liever kortere afstanden afleggen, zijn de rondwandelroutes van het Kommiezenpad zeer geschikt. Daarvan zijn er vier uitgezet, waarbij de afstanden variëren van vijf tot twaalf kilo meter. De rondwandelingen kennen geen vaste startpunten. Instappen kan dan ook op elk gewenst punt, want de rondwandelingen zijn in beide richtingen gemarkeerd met routebordjes. Sommige delen van de route zijn ook toegankelijk voor fietsers, ruiters en koetsiers. Historie aan weerszijden van de grens Over de oude smokkelpaden aan weerszijden van de grens met Duitsland, voert het Kommiezenpad je langs vele van de originele, eeuwenoude grensstenen. Daarvan zijn er 186 geplaatst, die vooral in het gebied tussen Winterswijk en Südlohn nog in groten getale behouden zijn gebleven. Aan de Nederlandse zijde van de route vind je een prachtig kleinschalig landschap met vele Saksische boerderijen, hoge zandruggen, kronkelige beken en oude leemputten waaruit klei werd gewonnen voor de productie van baksteen in de fabriek aan de andere kant van de grens. Ook voert de route langs verschillende oude Winterswijkse landgoederen, zoals Landgoed Hesselink. Dit historische landgoed is voor het grootste gedeelte nog oorspronkelijk. De boerderij groeide in de loop der eeuwen uit tot een welvarend Scholtengoed, dat van grote betekenis is geweest voor de omgeving. Iets verder naar het westen bevinden zich de steengroeven, waar de meer dan 240 miljoen jaar oude kalksteenlagen met muschelkalk aan de oppervlakte komen. Hoewel de groeven nog deels in gebruik zijn voor de winning van kalksteen, worden hier nog regelmatig belangrijke vondsten van mineralen en fossielen gedaan. Aan de Duitse zijde voert de route je langs het naar landgoed Schulze Hessing vernoemde cultuurhistorisch landschap De Hessinghook, dat tegenwoordig als beschermd gebied is gevrijwaard van ingrijpende veranderingen. In deze omgeving zijn de overblijfselen van oude Duitse verdedigingswerken nog te herkennen. De route vervolgt langs eeuwenoude veen- en heidelandschappen die tot na de Tweede Wereldoorlog een niemandsland waren en wegens de ontoegankelijkheid van de moerassige grond tegelijkertijd een natuurlijke grens vormden. Voorbij rivier De Slinge leidt de route naar het vlinderrijke natuurgebied Nonnenven vlakbij de Borkense baan, het oude spoorwegtraject dat de Achterhoek verbond met het Duitse Ruhrgebied. Ook het Klooster Burlo, waar in 1765 de Conventie van Burlo werd gesloten die het grensverloop tussen Nederland en Duitsland in deze streek definitief bepaalde, vind je langs de route. Wandelroutes Wandelaars genieten bij deze wandelroute dus niet alleen van de prachtige natuur van het Nationaal Landschap rondom het Winterswijkse grensgebied, maar ook van de historische beleving. Het Kommiezenpad is dan ook een van de populairste wandelroutes in de omgeving van Winters wijk. De routes worden beschreven in de brochure ‘Het Kommiezen pad’, verkrijgbaar bij het VVVInspiratiepunt in Winterswijk. 25
26 Online Touch Home