JAARVERSLAG KNO RdGG DELFT 2021
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ......................................................................................................... 2 Voorwoord ................................................................................................................. 3 Locaties ..................................................................................................................... 4 Personele bezetting .................................................................................................. 5 KNO-artsen ................................................................................................................ 6 Mw. G. Demirtas ................................................................................................................................. 6 Dhr. M.F.F. Franken ............................................................................................................................ 7 Mw. Dr. H.C. Hafkamp ........................................................................................................................ 8 Mw. W.J.A. Hallmann ......................................................................................................................... 9 Dhr. J.A.D. Jol ................................................................................................................................... 10 Dhr. D.P. Kooper ............................................................................................................................ 11 Dhr. F.A.W. Peek ............................................................................................................................. 13 Mw. L.T. Rothuizen ........................................................................................................................ 14 Opleiding ................................................................................................................. 15 Productie ................................................................................................................. 16 Strategie vakgroep KNO ........................................................................................ 18 Onderzoek en wetenschap door de vakgroep KNO ............................................ 21 Complicatieoverzicht 2021 ..................................................................................... 22 IFMS ......................................................................................................................... 23 Klachten 2021 ......................................................................................................... 23 2
Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van 2021 van de vakgroep KNO van de Reinier de Graaf Groep (RdGG). De vakgroep KNO bestaat uit acht KNO-artsen en houdt zich op vier locaties bezig met de KNO zorg van patiënten in regio Delft en omstreken. De vier locaties zijn het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft, behandelcentrum Westland in Naaldwijk, Diaconessenhuis in Voorburg en Pijnacker. Kenmerkend in 2021waren: De COVID-pandemie bleek gelukkig af te zwakken, zodat de spreekuurvoering op de polikliniek weer kon worden uitgebreid. Wel werd een verworvenheid van de achterliggende periode behouden: de Zorgdomeinverwijzingen die wij ontvangen van de huisartsen, worden nu protocollair getriëerd door onze doktersassistenten. Waar dat mogelijk is, vindt het eerste consult telefonisch plaats. Op deze wijze kan reeds uitleg en waar nodig geruststelling gegeven worden over de klacht. Tevens kan benodigd vooronderzoek worden afgesproken, zodat het daadwerkelijke consult op de polikliniek efficiënter kan verlopen. Een andere nieuwe vorm van spreekuur doen, is het meekijkconsult. De vakgroep heeft meegedaan aan een pilot hiermee. Er blijkt in bescheiden mate ruimte te zijn voor deze nieuwe spreekuurvorm. Na het uitdoven van de COVID-pandemie werd duidelijk dat onder het zorgpersoneel een hoog ziekteverzuim ontstaan was. Dit heeft helaas een electief specialisme als de KNO-heelkunde lange wachttijden voor chirurgische ingrepen opgeleverd. Een van de verschijnselen van een COVID-infectie is verminderde reuk. Wij hebben een verdere groei gezien van het aantal patiënten op onze reukpoli, waar de patiënten door een getrainde doktersassistente gestructureerd reukonderzoek ondergaan, en daarna door collega Kooper geanalyseerd worden voor hun klacht. Ook dit jaar heeft de vakgroep weer drie beleidsdagen gehouden, in maart, juni en oktober. De laatste sessie vond tevens een halve dag coaching van de vakgroep plaats. Er is verdere stroomlijning van het medisch beleid afgesproken. Een van de andere onderwerpen welke is afgehandeld tijdens de beleidsdagen komt uit de ZEGG (Zorg-Evaluatie en Gepast Gebruik) -lijst en betreft het doelmatig inzetten van CT-scans bij vermoeden op bijholtenproblematiek. Hierop is wetenschappelijk onderbouwd het beleid van de vakgroep aangescherpt. 3
Locaties De Reinier de Graaf groep is een algemeen ziekenhuis met een verzorgingsgebied van ruim 300.000 inwoners van Delft, het Westland, Voorburg, Rijswijk, Pijnacker en Nootdorp. Er zijn twee locaties; het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft en het Diaconessenhuis in Voorburg. Tevens zijn er drie buitenpoli’s in Naaldwijk, Ypenburg en Pijnacker. De vakgroep KNO doet poli in Naaldwijk en Pijnacker Reinier de Graaf ziekenhuis Reinier de Graafweg 5 2625 AD Delft Algemeen telefoonnummer: 015-2603060 Diaconessenhuis Voorburg Fonteynenburghlaan 5 2275 CX Voorburg Algemeen telefoonnummer: 070-3401100 Buitenpoli Naaldwijk Middelbroekweg 2a 2671 ME Naaldwijk Algemeen telefoonnummer: 0174-637700 Buitenpoli Pijnacker Acacialaan 2A 2641 AC Pijnacker Algemeen telefoonnummer: 015 - 369 23 61 4
Personele bezetting Medewerkers Jessica Bouter Doktersassistenten Sandra Kievit Irene van Zweden Ilona de Winter Miranda van Santen Suna Isitir Elisa Paauwe-Krommenhoek Semra Ulus Inge van der Burgh Hannie de Jong Meriam van der Knaap Brigit Verlaan Elma vd Engel Hanneke Coral José van Nus Caroline de Vreede Astrid Mooren Miranda Verbree Samenwerking met Mw. Frelier Mw. van Woudenberg Teamleider Claire Williams Sandra van Veen Nelly Groen-Bos Lenie Schoenmakers-Kerkhof Sandra Kentie Laura van der Helm-Graveland Yasmina Bouhouti Audiologieassistent Vervangend audiologieassistent Audiologiemedewerker Audiologieassistent Vervangend audiologieassistent Medisch secretaresse Medisch secretaresse Administratief medewerker Medewerker telefonische afspraken Medewerker telefonische afspraken Logopedist Logopedist 5
KNO-artsen Mw. G. Demirtas Tel nr 015-2604221 Email: g.demirtas@rdgg.nl Aandachtsgebied: allround KNO, laryngologie, hoesten Verbonden aan Reinier de Graaf sinds: 2018 Functies/Lid OK-commissie, medisch coördinator vakgroep KNO tot 1 juli. Symposia/cursus Lip Filer masterclass at Derma Medical Training Academy 14-11-2021 Foundation and advanced training courses for the use of botulin toxin type A and dermal fillers at Derma Medical Training Academy 17-10-2021 Botox/ injectables basiscursus 02-07-2021 Mondpathologie. Een nascholingscursus voor dermatologen en KNO-artsen 25-06-2021 Phoniatrie-Weiterbildungskurs fur HNO-assistentarzte und interessierte HNO-Fachartzte teil 2: SchluckenDusfagiie 28-05-2021 World Voice day Asthma-COPD-Kortison-Stimme 16-042021 Delfts Blauw Leiderschap 04 en 05-03-2021 6
Dhr. M.F.F. Franken Tel nr 070-3401375 Email: m.franken@rdgg.nl Aandachtsgebied: Foniatrie en speekselklieroperaties Verbonden aan Reinier de Graaf sinds: 1988 tot 1 juni 2021 Functies/Lid Aeromedical Examinator, Klachtencommissie RDGG/HAGA/LLZ Budgetcommissie 7
Mw. Dr. H.C. Hafkamp Tel nr 015-2603128 Email: h.hafkamp@rdgg.nl Aandachtsgebied: rhinologie, bijholte chirurgie, allergologie en traanwegchirurgie, hoesten Verbonden aan Reinier de Graaf sinds: 2005 Functies/Lid Plaatsvervangend opleider, penningmeester vakgroep, lid kascommissie coöperatie, lid hoofdredactie Nederlands tijdschrift voor allergie, astma en klinische immunologie, lid delfts allergie centrum (DAC). Symposia/cursus Nascholing: biologicals bij neuspoliepen: achtergrond, indicaties en eerste resultaten Refereerbijeenkomst ontwikkelingen in de rhinologie Teach the teachers Cursus Leiding nemen E-learning COVID-19 vaccinatie Publicatie Intranasale corticosteroïden geven geen verhoogd risico op oftalmologische complicaties: een systematische review. F.van Zijn, M. Gerdes, J. Kusmierczyk, H.C. Hafkamp. NTVAAKI dec 2021. 8
Mw. W.J.A. Hallmann Tel nr 015-2603552 Email: w.hallmann@rdgg.nl Aandachtsgebied: rhinologie, neusbijholtechirurgie, allergologie, traanbuischirurgie Verbonden aan Reinier de Graaf sinds: 2015 Functies/Lid Lid Delfts allergie centrum (DAC), IMFS en coassistentenbegeleiding. Symposia/cursus 14-09-2021: nascholing KNO, refereeravond KNO “Hoofd-hals chirurgie in de periferie” (ID nummer: 439218) punten 2 09-06-2021: Nascholing KNO, Live webcast Op adem na corona: de nazorg en nasmaak van COVID-19 (IDnummer 432395) punten 2 09-03-2021: Nascholing KNO, WEBINAR Biologicals bij neuspoliepen: achtergrond, indicaties en eerste resultaten (ID nummer: 419798) 2 punten 9
Dhr. J.A.D. Jol Tel nr 015-2604077 Email: j.jol@rdgg.nl Aandachtsgebied: snurk- en slaapstoornissen, bijholte- en oorchirurgie Verbonden aan Reinier de Graaf sinds: 2004 Functies/Lid Symposia/cursus Lid staf MSC, secretaris vakgroep KNO. 17-12-2021: Teach The Teacher, certificaat behaald 10
Dhr. D.P. Kooper Tel nr 015-2604055 Email: d.kooper@rdgg.nl Aandachtsgebied: halschirurgie (weke delen), neusbijholte chirurgie, reukstoornissen, snurk-, en slaapstoornissen. Verbonden aan Reinier de Graaf sinds: 1999 Functies/Lid Lid Stuurgroep AOA; Lid redactieraad Reinier Magazine; Secretaris Benoemings Advies Commisie MSB, Vice Voorzitter Commissie Grenzeloos Reinier, medisch coördinator vakgroep KNO vanaf 1 juli. Symposia/cursus 26-11-2021 Basiscursus Luchtvaartgeneeskunde klasse 2 en LAPL (ID nummer: 440153) 07-10-2021 Congres reuk- en smaakstoornissen 26-09-2021 European Rhinology Society Congress 14-09-2021 Refereeravond KNO "Hoofd-hals chirurgie in de periferie" 14 september 2021 (ID nummer: 439218) 25-06-2021 Mondpathologie. Een nascholingscursus voor Dermatologen en KNO-artsen (ID nummer: 417150) 14-04-2021 Intracapsulaire tonsillectomie en tonsillotomie (ID nummer: 407064) 09-03-2021 WEBINAR Biologicals bij neuspoliepen: achtergrond, indicaties en eerste resultaten (ID nummer: 419798) 12-01-2021 Webinar Refereeravond KNO UMCG - Melanomen in het hoofd-halsgebied (ID nummer: 415691) 11
Publicatie Kooper D, Coerts H, Mkadmi H. Selfreported oldfactory and gustatory dysfunction in patients with COVID-19 infection. Rhinology online. 2021;4(1):140-46. 12
Dhr. F.A.W. Peek Tel nr 015-2603129 Email: f.peek@rdgg.nl Aandachtsgebied: otologie Verbonden aan Reinier de Graaf sinds: 2009 Functies/Lid Niet universitair opleider; Secretaris Consilium universitaire en niet universitaire opleiders KNO; Voorzitter I KNOW (KNO-wetenschap). Symposia/cursus 17-09-2021: nascholing KNO IKNOW! Cursus 2021 (ID nummer: 441336) punten 6 20-05-2021: nascholing KNO238e Algemene Vergadering (ID nummer: 433810) punten 4 20-05-2021: nascholing KNO238e Algemene Vergadering (ID nummer: 433813) punten 2 13
Mw. L.T. Rothuizen Tel nr 015-2603233 Email: l.rothuizen@rdgg.nl Aandachtsgebied: rhinologie, plastische en reconstructieve aangezichtschirurgie Verbonden aan Reinier de Graaf sinds: 2020 Symposia/cursus 11-06-2021: Teach the Teachers > certificaat behaald EAFPS Nice 15-18 september 2021 Nice, Frankrijk 14
Opleiding De vakgroep KNO is sinds 2012 een 'niet- universitaire' opleidersgroep. Er is een nauwe samenwerking met de universitaire opleidersgroep in het Erasmus MC te Rotterdam. Er is een AIOS, een co-assistent en soms een keuze co-assistent vanuit het EMC die stagelopen bij de KNO-vakgroep. De vakgroep verwelkomt iedere acht maanden een AIOS KNO. De AIOS doet volwaardig mee met de poliklinische spreekuren en bij operatieve ingrepen. De vakgroep als geheel verzorgt de opleiding, waarbij collega F.A.W. Peek de functie van opleider vervult en collega dr. H.C. Hafkamp de functie van plaatsvervangend opleider. Viermaal per jaar vindt er een opleidingsvergadering plaats in aanwezigheid van de AIOS en alle leden van de opleidersgroep. Gedurende de stages houden de opeenvolgende AIOS een groeiboekje bij om continue verbetering van de opleiding te bewerkstelligen. De vakgroep is van mening dat naast de medisch-inhoudelijke opleiding, ook kennis van het management voor de AIOS van belang is. Daarom heeft de vakgroep ervoor gekozen dat de AIOS ook deelnemen aan de wekelijkse beleidsvergaderingen van de vakgroep. Middels exitgesprekken borgt de Opleidingscommissie van het ziekenhuis dat de AIOS de opleiding onafhankelijk kunnen beoordelen. 15
Productie KNO EC HC EC/TC HC/TC Operatieve verrichtingen Dacryocystorhinostomie uitwendig (Ex-DCR). Dacryocystorhinostomie endonasaal (En-DCR). Verwijderen >=1 exostosen met los-prepareren gehoorgang Gehoorgangverwijdingsoperatie (meatusplastiek). Excisie van aandoening uitwendige gehoorgang exclusief verwi Paracentese. Plaatsen van een buisje in het trommelvlies. Inclusief eventuele adenotomie. Operatie oor exploratie cavum tympani en/of trommelvlies Operatie oor + expl cavum tympani en/of trommelvlies 2e temp Mastoid operatie met inbegrip van eventuele complicaties. Radicaal operatie met inbegrip van eventuele complicaties. Gehoorverbeterende operatie bij otosclerose dmv Shea techn Myringoplastiek. Operatie chron ontsteking rotsbeen/middenoor, tympanoplast Plaatsen rotsbeenimplantaat tbv verankerd hoortoestel (BAHA) Verwijdering >=1 neuspoliepen. Corr beh deform neusskelet + osteotomie icm septumcorrectie Septumcorr + mobilisatie/repositie kraakbeen + osteotomie + eventuele conchotomie Septumcorr (032064) icm neusvleugelcorr en vestibulum nasi Endonasale sinus maxillaris operatie, Claoue of Mikulicz Kaakspoeling. Radicale sinus maxillaris operatie, Caldwell-Luc Endonasale sinus ethmoidalis operatie. Pansinusitis (inclusief etmoïd en kaakholte volgens Lima). H Verwisselen ventiel-stemprothese. Uitwendige drainage sinus frontalis. Pansinusitis (inclusief ethmoid en kaakholte volgens Lima). Tracheotomie. Tonsillectomie, personen t/m10 jr, + evt adenotomie. Tonsillectomie, personen van 11 t/m 15 jr, + evt adenotomie. Tonsillectomie, personen >=16 jr, + evt adenotomie. Adenotomie. Verwijdering van een branchiogene cyste of glomustumor. Verwijdering van een mediane halscyste of halsfistel. Regionale lymfklierextirpatie, open procedure (zie 033742 vo Plastiek frenulum linguae dmv opschuif- of Z-plastiek Uvulopalatopharyngoplastiek (UPPP). Radiofrequente thermotherapie van de tongbasis (RFTB). Extirpatie tumor weke delen van de mond. Verwijdering >=1 speekselstenen per klier en/of ductus Partiele extirpatie oppervlakkig deel glandula parotis Totale extirpatie oppervlakkig deel glandula parotis Extirpatie glandula submandibularis/glandula sublingualis 2021 2020 5.405 5.521 18.759 17.037 5800 4.629 4108 4.000 2.965 3.469 1 0 23 8 72 6 60 15 3 52 11 70 1.288 1.578 14 1 8 0 14 1 9 24 16 5 13 16 77 2 8 2 1 7 188 2 0 0 0 171 13 145 122 2 0 11 26 23 30 4 8 0 7 4 16 31 10 15 26 6 3 10 7 88 3 6 3 1 6 216 1 1 1 2 205 18 202 148 3 2 13 13 37 10 3 4 1 15 4
Behandeling van grote diepe abcessen zoals mastitis of pecto Oper verw gezwellen uitgaand (sub)cutis/onderhuids weefsel Oper verw gezwellen, corpora aliena ed dieper dan 038911 Shaving van een rhinophyma. Lipbiopsie. 15 Transpositie van derma en/of vet. Transpositie van fascie. Transpositie van bot of kraakbeen. Oor, verwijderen corpus aliënum oor uitwendig Buisjes ed verwijderen - enkelzijdig Neus, verwijderen corpus aliena Fracturen (operatief) Concho-, christo-, spinectomie, conchaluxatie of -infractie. Vaatoperaties Onderbinden van een groot bloedvat. Eindtotaal 111 6 0 2 1 28 12 2 26 7 328 328 4 4 27 86 8 2 0 2 26 20 0 11 6 417 417 12 12 38.089 34.656 17
Strategie vakgroep KNO De vakgroep biedt KNO-zorg voor: Het adherentiegebied van de poliklinieken en klinieken. Patiënten met onderstaande pathologie ook van buiten het adherentiegebied Tot de speerpunten van de vakgroep behoren: DCR-chirurgie Reukstoornissen Foniatrie Botverankerde oorchirugie bij hoortoestellen (alleen vanuit het adherentiegebied) Snurk- en slaapstoornissen Allergologie Snurk- en slaapstoornissen Geregelde multidisciplinaire OSAS-bespreking met KNO-arts, neuroloog en longarts, en tevens OSAS-verpleegkundige. Geclusterde spreekuurplanning voor nieuwe OSAS-patiënten op een vaste dag en een vaste locatie. Borging van snelle en adequate topodiagnostiek van slaap gerelateerde ademhalingsstoornissen door slaapendoscopieën onder begeleiding van een gecertificeerde sedationist. In 2016 accreditatie als slaapcentrum verworven. Foniatrie Multidisciplinaire stemspreekuren met KNO-arts/foniater, logopedist, gespecialiseerde psychiater, ondersteund door stroboscopie-apparatuur met video-feedback mogelijkheden. Goede toegankelijkheid met korte wachttijden ten aanzien van fonochirurgie. Adequate borging van zorg bij afwezigheid van de eerstverantwoordelijke KNO-arts. Multidisciplinaire slikspreekuren met KNOarts en logopedist. Borging van kwalitatief hoogstaande multidisciplinaire radiodiagnostiek van slikstoornissen d.m.v. videofluoroscopie. Tevens reguliere functionele slik-evaluaties (FEES) samen met de logopedist op de polikliniek. 18
Traanwegklachten Gezamenlijk pre- en postoperatief spreekuur met de oogarts en het eventueel operatief opheffen van de traanwegobstructie. Dit is een operatie die samen met de oogarts wordt uitgevoerd. Allergologie Wij hebben een allergiespreekuur op de KNO-poli waarbij we patiënten met inhalatieallergie diagnosticeren en behandelen. De behandeling kan bestaan uit medicamenteuze therapie of immunotherapie (oraal of subcutaan). Het hyposensibilisatiespreekuur wordt gedaan in samenwerking met getrainde verpleegkundigen. Bij de kinderen wordt de kinderallergoloog betrokken. Wij hebben wekelijks een multidisciplinair overleg met de longarts, KNOarts, allergoloog en kinderarts-allergoloog, waarbij we alle indicaties voor immunotherapie bespreken en we voor patiënten met allergische klachten op meerdere orgaansystemen gezamenlijk een plan opstellen. Maandelijks is er een bijeenkomst van het DAC (Delfts Allergie Centrum) waarbij de allergoloog, dermatoloog, kinderarts, kinderarts-allergoloog, longarts, klinisch immunoloog, oogarts, MDL, diëtistes en de KNO-artsen aanwezig zijn voor een gezamenlijk multidisciplinair overleg en ook voor gezamenlijke bijscholing. Reukstoornissen Diagnostiek middels laboratorium en radiologie onderzoek alsmede uitgebreide reuktesten uitgevoerd door gespecialiseerde doktersassistenten. Gelet op de vaak grote reisafstand van de patiënt wordt getracht een one-visitconsult te realiseren. Hoest centrum Wekelijks bespreking met KNO-arts en longarts. Nauwe samenwerking met hoest logopedist. Geclusterde spreekuurplanning van de hoest patiënten op een vaste dag en een vaste locatie. De longarts beoordeelt de verwijzingen en trieert de hoestpatiënten. Er zijn plekken gereserveerd voor deze patiënten bij de betrokken KNO-artsen. De patiënten krijgen in eerste instantie, een X-thorax, een consult bij de KNO-arts, een longfunctie en aansluitend een consult bij de longarts. 19
Naast deze aldus gedefinieerde speerpunten ondersteunt de vakgroep van harte de ambitie van het Reinier de Graaf Gasthuis om topklinisch ziekenhuis te zijn. Dit brengt de vakgroep tot uiting door de KNO-heelkunde in de breedste zin van het woord op excellent niveau te verrichten en daarnaast de eigen organisatievorm steeds verder te professionaliseren. Expliciet wordt er voor gekozen niet tot de het zorggebied te laten horen: Invasieve behandeling van hoofdhals oncologie. Electieve problematiek rond tracheotomie en tracheostoma’s. Cochleaire implants en behandeling van brughoekpathologie. Strategische partners De vakgroep heeft strategische partners. Dit zijn professionals welke door hun inzet en samenwerking uitzonderlijke toegevoegde waarde aan onze patiëntenzorg geven. De vakgroep houdt intensief contact met deze partners om de samenwerking op topniveau te houden. Strategische partners zijn: Kinderartsen/ kinderinfectiologen; Hoofd/hals-chirurgen; Neurologen met aandachtsgebied hoofdpijn, evenwichtsklachten en duizeligheid en slaapstoornissen; Oncologische internisten; Allergologen; Radiologen met aandachtsgebied KNO; Longartsen met aandachtsgebied allergische luchtwegaandoeningen en slaap gerelateerde ademhalingsstoornissen, tevens samenwerking bij chronische hoestklachten; Dermatologen met aandachtsgebied allergie; Logopedisten; Oogartsen met specialisatie traanbuischirurgie; met specialisatie allergologie Diëtisten van het Delft allergie centrum 20
Onderzoek en wetenschap door de vakgroep KNO Dr. Hafkamp is Lid hoofdredactie Raad van het Nederlands Tijdschrift voor allergie, astma en klinische immunologie. Tevens participeert zij in verschillende studies: RELIEF-studie: multicenter studie naar de effectiviteit en bijwerkingen van ACARIZAX Dymista/studie: multicenter studie naar de effectiviteit van Dymista Begeleiding promovendus in overkoepelende RdGG-DDL-studie naar nieuwe detectiemethoden en het voorkomen van verschillende infectieverwekkers in de bovenste luchtwegen. Dr. Hallmann participeert in de RELIEF-studie en Dymista studie. 21
Complicatieoverzicht 2021 complicaties 2021 29 2020 44 22
IFMS IFMS vindt al jaar en dag binnen de vakgroep plaats tijdens één van de beleidsdagen. Dit vindt plaats onder begeleiding van coach Marit Veen. Hier worden notulen van gemaakt en op het volgende overleg besproken en getoetst. Ook vindt er IFMS plaats in kleine groepen. Ieder vakgroeplid houdt een persoonlijk portfolio bij op zijn eigen individuele wijze. Klachten 2021 Periodiek worden de klachten, aangeleverd door de klachtenfunctionaris en vervolgens binnen de vakgroep besproken. 23
1 Online Touch