Leerlingen “Bewustwording waar werkdruk vandaan komt zet al veel in gang” En dan de leerlingen. Van hen krijgt menig leerkracht juist veel energie. Maar ze kunnen ook energievreters zijn. Vooral het omgaan met ontoelaatbaar gedrag van leerlingen kunnen leerkrachten als zwaar ervaren. De invoering van passend onderwijs heeft hier mede invloed op. “Het heeft ook met leerkrachten zelf te maken”, vertelt Schaap. “Zij zijn erg betrokken bij het wel en wee van hun leerlingen. Ze vinden het soms lastig om grenzen te stellen aan ontoelaatbaar gedrag. Niet alleen het bespreken van het gedrag en er afspraken over maken, maar ook het handhaven van die afspraken blijkt niet altijd eenvoudig.” Die betrokkenheid, die het soms lastig maakt, is ook persoonsafhankelijk. Wat de een als druk ervaart, daar krijgt de ander energie van. Intensief Taken Leerkrachten staan niet alleen voor de klas, maar hebben daarnaast andere verplichtingen. Vooral de taken die niet direct met lesgeven te maken hebben, geven een hoge werkdruk. “Dit heeft een link met het domein organisatie”, vertelt Schaap. “Denk bijvoorbeeld aan administratie, plannen schrijven, dossiers aanmaken en de gevoelde eisen van de Inspectie. ‘We moeten alles maar vastleggen’ is een veelgehoorde klacht. Daarnaast zijn vergaderingen, commissies en rapporten schrijven genoemd als tijdrovende taken die veel energie vragen.” Themadag Tijdens de landelijke themadag voor de aan het project deelnemende scholen stond de workshop ‘Wat moet er nu wel en wat hoeft er niet vanuit de Inspectie van het Onderwijs?’ op het programma. Toen bleek al snel dat er meer ruimte is dan scholen denken. Jeanette Wolleswinkel, inspecteur voor primair onderwijs, vertelt er meer over in het artikel ‘We vragen scholen te laten zien wie ze zijn’ op pagina 16. Theo Molendijk, directeur van CBS De Kameleon in ’s-Gravenzande, zegt daarover in een van de blogs* die over het project verschenen: “Leerkrachten ervaren werkdruk, doordat zij de hele dag intensief bezig zijn met veel verschillende kinderen, die ze passende aandacht willen geven. Daarover is veel overleg nodig met ouders, collega’s en derden. Dat alles moet ook administratief worden vastgelegd. Daarnaast hebben zij nog te maken met veel nevenactiviteiten.” Bewustwording Behalve de instrumenten die op landelijk niveau zijn ingezet, hebben de scholen zelf ook actie ondernomen om deze veroorzakers van werkdruk aan te pakken. Een school heeft bijvoorbeeld speciaal beleid opgesteld voor startende leerkrachten, waarin zij werden gekoppeld aan een ‘maatje’, een ervaren collega. Sommige scholen hebben regels opgesteld die leerkrachten helpen om te gaan met lastig gedrag. Andere hebben de taken aangepakt door een managementkalender te maken, waarin precies beschreven staat wat er welke maand speelt, zodat taken wat evenrediger verdeeld kunnen worden. Schaap: “Je merkt dat door er met elkaar over te sparren, het voor schoolleiders en leerkrachten inzichtelijker wordt waar werkdruk vandaan komt. Die bewustwording zet al veel in gang.” Soms was aan het einde van het project de werklast feitelijk niet minder geworden, maar werd die anders beleefd. * de blogs leest u op www.vervangingsfonds.nl 13
14 Online Touch Home