WINESTORY BORDEAUX SPECIAL 1,6 MILJARD EURO SCHADE IN BORDEAUX ‘Noël au balcon, Pâques au tison’ 2017 gaat in de Bordeaux de boeken in als de kleinste oogst sinds 1945. Een oud, Frans gezegde luidt ‘Noël au balcon, Pâques au tison’ – Kerst op het balkon, met Pasen voor de kachel. Catastrofes hebben altijd één ding gemeen, zij zijn een optelsom van negatieve factoren waardoor de uitkomt verschrikkelijk is. Voor Bordeaux betekende het veerig tot vijftig procent minder opbrengst: 1,6 miljard euro schade. TEKST EN FOTOGRAFIE NICO MCGOUGH MET ONMISBARE HULP VAN BILL BLATCH V Perigee De biodynamisch werkende wijnboeren deden een sombere voorspelling. Op het moment waarop in april de nieuwe maan het dichtstbij de aarde komt (Perigee) zou er grote kans zijn op vorst. Begin april remde de wijngaardontwikkeling iets af, maar even later was het juniachtig weer en kwamen de T-shirts weer uit de kast. Op mijn verjaardag, midden april, stuurde een wijnrelatie mij een foto van een wijnstok vol jong, groen blad. Dat was het slechte nieuws. Op 20 april keerde het tij met strenge vorst. Muscadet -3, Chablis -5, Languedoc -4 en Champagne -9 graden. In Bordeaux viel de schade mee omdat het ‘droge’ vorst was. 24 april bracht zeer vochtige lucht met neerslag uit het zuiden en dit bleek achteraf de boosdoener. Want de ‘bioVolgend op de oogst 2016 werd het gestaag warmer en veel wijnbouwers waren hierover ongerust. De wijnstok heeft een koude winter nodig waardoor het sap zich terugtrekt; ook is wintervorst goed tegen ongedierte in de wijngaard. Gelukkig kwam ie koude wel in janari 2017, maar het bleef ongewoon droog. Februari en maart brachten de benodigde regens. Maar de warmte keerde ook terug en in maart liep iedereen al rond in T-shirt. Vroege voorjaars regen gekoppeld aan hoge temperaturen hebben tot gevolg dat de wijnstokken uit hun ‘winterslaap’ komen en veel wijnboeren dachten terug aan 1990 en 2009, in beide gevallen topjaren die ‘vroeg’ begonnen. Op 16 maart was het ruim tien graden warmer dan normaal en de wijnstokken werden allemaal tegelijk wakker. Toen het op 24 maart nog warmer werd was er geen houden aan. De eerste groene blaadjes waren eind maart al zichtbaar, belachelijk vroeg. De wijnboeren begonnen zich zorgen te maken – in 1990 en 2009 waren zij al door het oog van de naald gegaan maar of het nu weer zo zou zijn...? Château Montrose maakte topwijn. boeren’ kregen gelijk, soms zelfs tot op het uur nauwkeurig (!) want op 27 april ging de wind liggen en in deze ‘luwte’ daalde de temperatuur enkele dagen locaal tot min zes. Met de volledig uitgelopen wijnstokken was het gedaan en de volgende morgen werd het erger. De natte, bevroren bladeren werden nu in de felle ochtendzon geroosterd waarbij de ijskristallen op het blad als een vergrootglas voor extra schade zorgde. Resultaat? Entre-Deux Mers 50 tot 100% schade, Lalande de Pomerol 50 tot 80%, St. Emilion 50%, Lagere delen van Graves 50 tot 80%, Barsac 60 tot 100% . Pats, die zit! Er werd al geschreven dat Bordeaux een slordige dertig miljoen flessen was verloren in enkele dagen. Vergelijkingen Bij elke ramp van deze omvang wordt teruggekeken, zo ook nu. 1956, 1985, betrof ‘wintervorst’ en was de schade beperkt. Maar ‘lentevorst’ als in 1945, 1977 en recenter in 1991 zijn veel schadelijker omdat de wijnstok al is uitgelopen. 2017 spande de kroon. Mei was de warmste maand sinds 1950, juni nog warmer en zeer droog. De bloei van de wijnstokken vond plaats onder ideale omstandigheden, maar was tegelijk ook zeer onregelmatig. De wijnstokken die aan de vorst waren ontsnapt deden het goed. Maar er waren er ook veel die geheel of gedeeltelijk waren aangetast hierval verliep de bloei later en dat geeft later onregelmatige oogstresultaten. Legendarisch 1961 Van de lastige jaren is wellicht het legendarische 1961 het jaar dat het meest tot de verbeelding spreekt. Ook in dit superjaar verliep de bloei moeilijk en menig wijnbouwer putte hier in 2017 hoop uit. Juli was weer zeer warm met temperaturen rond de 38 graden. Gelukkig waren de wijngaarden niet al te droog, volgend op de uitbundige voorjaarsregens en die van eind juni. Op 27 juli sloeg de natuur weer toe, dit maal met een vernietigende hagelstorm over het zuidelijke deel van Graves. Die oogst werd afgeschreven. Augustus bracht wat kalmte in de wijngaarden door iets gematigder temperaturen en het was pas midden augustus dat de warmte terugkeerde. Zeker eind augustus werd het zeer warm. Het is deze periode die ervoor zorgt dat in de druif niet of nauwelijks pyrazine voorkomt. Deze stof brengt in de wijn geurtonen van groene peper, maar soms ook mediterrane kruiden of zelfs impressies van olijven. September en de oogst De zeer warme finale van augustus werd WINESTORY 10 opgevolgd door een veel koeler (en natter) begin van september. De neerslag bracht harmonie terug in de druiven en ook wat meer sap, lees: volume. De eerste plukkers werden gesignaleerd in PessacLeognan op 23 augustus, maar het overgrote deel van de wijnbouwers liet de witte druiven hangen tot 12 september. Het was wel wisselvallig weer, maar de druiven leken geen last te hebben van de zachte regens. Het koelere weer bracht frisheid in de wijnen en in het merendeel van de gevallen waren de wijnmakers positief over de diepe fruittonen, het gebrek aan overdadige concentratie en het beheerste alcohol. In veel gevallen moesten meerdere plukgangen, ‘tries’, door de wijngaarden worden gemaakt omdat – door de vorst – niet alle witte druiven ook op hetzelfde moment plukrijp waren. Bijna tegelijk met de laatste witte druiven begon men op 11 september met de oogst van de vroegrijpe merlot. Rond 20 september was iedereen aan het oogsten onder ideale omstandigheden, maar de vochtperiode die net voorbij was bracht ook een groot rotrisico met zich mee. Regen maakt de dikke schillen zacht en dan slaat rotting genadeloos toe. Bijna direct volgend op de merlot waren beide cabernets plukrijp. In eerste instantie wilde men pas midden oktober gaan
11 Online Touch Home