Wat is een voedselbos? Een voedselbos is een door de mens ontworpen eetbaar ecosysteem. In voedselbossen wordt voedselproductie met natuur gecombineerd en wordt er geprobeerd de principes van een natuurlijk bos te imiteren (Jacke, 2005). Het is dus een biodivers-systeem dat ook nog eens voor ons voedsel zorgt. Een voedselbos is een door mensen gecreëerde plantengemeenschap met een hoog aantal eetbare soorten. Door goede plant-gemeenschappen (ook wel gilden genoemd) te creëren en door het aanplanten van verschillende lagen (4 tot 7 lagen) kan er optimaal gebruik gemaakt worden van de symbiotische relatie (positieve interactie) van planten en de ruimte die er is. De biodiversiteit, (ecologische) veerkracht en productiviteit (biomassa en voedsel) van een voedselbos zijn hoog. Een voedselbos is veelal ontworpen om zoveel mogelijk zelfvoorzienend te zijn en is klimaatbestendig (Crawford, 2019). Natuurlijk is het afhankelijk van het ontwerp, de gekozen beplanting en het beheer in hoeverre hieraan voldaan wordt. In een voedselbos is volgens voedselbos-ontwerper Xavier San Giorgi altijd sprake van drie aspecten: De sociaal-maatschappelijke aspecten De natuur en ecologische aspecten Voedselproductie Het ontwerp en het soort beheer van je voedselbos is afhankelijk van je locatie (waarbij zowel de natuurlijke factoren als ook sociale factoren belangrijk zijn) en het doel dat je beoogt. Daarom ziet ieder voedselbos er anders uit en kun je een ontwerp van een voedselbos(-park) niet zomaar kopiëren. Een voedselbos-park in een bebouwde omgeving legt meer nadruk op de sociale aspecten dan een voedselbos dat bedoeld is voor veel productie. Hiernaast zijn uiteenlopende 1. 2. 3. Natuur en ecologische aspecten Sociaalmaatschappelijke aspecten kenmerken van de drie aspecten van een voedselbos verder uitgewerkt. 1.1 Voedselbos-parken Een voedselbos-park is een voedselbos waarbij een speciale focus ligt op sociale, maatschappelijke en overige aspecten waarbij het voedselbos-park een middel is om vooral ook andere sociale doelen te behalen. In een voedselpark is voldoende en goed beheer noodzakelijk om zo de veiligheid en toegankelijkheid te kunnen waarborgen. In een voedselbos-park speelt de mens dus een actievere rol om bovenstaande maatschappelijke doelen te bereiken dan in een voedselbos dat meer focus heeft op voedselproductie. Beheermogelijkheden en de doelen van een voedselbos-park zijn leidend voor het ontwerp van een voedselbos. De beplanting moet voldoende water, licht en voedingsstoffen tot zijn beschikking hebben. Tevens moet er een opeenvolging van bloeiende bloemen, waardplanten¹ en oogst zijn, zodat mensen en dieren er kunnen leven. Een voedselbos-park in de stad of in een gemeenschap kan verschillende maatschappelijke meerwaarde met zich meebrengen. Hierbij kan gedacht worden aan een ruimte om elkaar te ontmoeten en van elkaar te leren. Samen voedsel verbouwen en zorgdragen voor een gezonde leefomgeving brengt buurtbewoners bij elkaar. Door voedsel te produceren waar mensen wonen breng je voedselproductie dichter bij de voedselconsumptie. Hiermee wordt de afstand overbrugd tussen producenten en consumenten. Dit laatste wordt als een belangrijke stap gezien richting een duurzame, gezonde en veilige voedselvoorziening (Veen, 2015). Voedselproductie aspecten ¹Dit zijn planten waar een organisme of virus bestanddelen vindt, die hij nodig heeft om te blijven bestaan. 5
6 Online Touch Home