Historische feiten en het Moslim geloof Kunnen wij wat te weten komen over Mohammed, als wij de Koran, de Hadith en de Sira gebruiken? Historische zekerheid is moeilijk vast te stellen met een tekst die zo onafgewerkt en ruw afgewerkt is als de Koran, of met een zoveel foute informatie overspoelde Hadith, en een biografie als de Sira die pas 150 jaar later tot stand is gekomen. En zelfs de Koran, naar de mening van veel moderne historici “zoals wij het nu hebben, is het niet het werk van Mohammed of ‘Uthman-ische redacteuren … maar het is de neerslag van de resulterende sociale en culturele druk gedurende de eerste twee Islamitische eeuwen.”24 Terwijl Islamitische apologeten over het algemeen met trots beweren dat de tekst in de Koran nooit is gewijzigd of veranderd, en dat er geen varianten of andere versies bestaan, zijn er enkele indicaties in zelfs Islamitische tradities dat dit niet helemaal waar is. Een vroege Moslimbron, Anas ibn Malik, verteld dat na een veldslag waarin veel Moslims gedood werden, dat de Koran oorspronkelijk een bericht bevatte van de omgebrachte Moslims naar de levenden: “Toen lazen wij een lange tijd een vers in al-Qur’an (Koran), die of vergeten was of verwijderd. (Het was): breng aan ons volk [de boodschap] over van dat wij onze Heer ontmoetten, die erg verheugd op ons was, en wij waren verheugd in Hem.”(25) Enkele Westerse geleerden, zoals de pionierende Hadith-expert Ignaz Goldziher (1850-1921), net als John Wansbrough, Patricia Crone, Michael Cook, Christoph Luxenberg en anderen, hebben in de tussentijd baanbrekend werk gedaan in het onderzoeken welke ahadith werkelijk de woorden en daden van Mohammed weergeven, wat hij werkelijk zei en deed, en welke ahadith verwezen moet worden naar het rijk van de vrome fabelen – werk dat vaak duidelijk afwijkt van de ontvangen wijsheid van de Moslimgeleerden van de Hadith.(26) Vanuit een strikt historisch standpunt, is het onmogelijk om met zekerheid te zeggen of een man met de naam Mohammed werkelijk bestaan heeft, en als dat wel zo was, of hij werkelijk wel gezegd en gedaan heeft wat werkelijk aan hem toegeschreven wordt. Hij heeft met alle waarschijnlijkheid wel bestaan – in het bijzonder van de geregistreerde aspecten van zijn leven die acuut gênant voor hedendaagse Moslims (en op verschillende niveaus door de hele geschiedenis heen) die worden geconfronteerd met de moeilijkheid om deze te verzoenen met de moderne gevoeligheden. Het is moeilijk om voor te stellen dat een vrome biograaf, die Mohammed als heilig wil voorstellen, Mohammeds huwelijk met een 9-jarig meisje verzonnen zou hebben, of zijn huwelijk met zijn ex-schoondochter (vrouw van zijn geadopteerde zoon). Moslims hebben hiermee geworsteld, en hebben door de eeuwen heen geprobeerd deze aspecten te verklaren. Als een schrijver, redacteur of verzamelaar dit heel simpel naar de vergetelheid verwezen kon hebben, dan zouden ze dit waarschijnlijk hebben gedaan. Maar toch zijn er sommige historici die geloven dat Mohammed die tot ons komt vanuit de Koran, Hadith en Sira, een mengsel is van verschillende figuren, die later vormgegeven is om het Arabisch imperialisme een duidelijk mythologisch (en ethisch) fundament te geven. Anderen hebben in twijfel getrokken of de Mohammed uit de geschiedenis werkelijk wel verbonden was met Mekka en Medina, of dat het verhaal in deze vorm gegoten was, met als doel om de meest belangrijke Arabische handelscentra op de kaart te zetten. Deze historische speculaties hebben nauwelijks enige invloed op de Islamitische doctrine of praktijk. Voor ons doel in dit boek is het minder belangrijk te weten wat werkelijk in Mohammeds leven is gebeurd, en het is belangrijker om te weten wat Moslims over het algemeen accepteren als wat er gebeurd is, want dit laatste vormt de basis van het 34
35 Online Touch Home