December 2016 Magazine van Rafaël Nederland RAFAËL NEDERLAND IS AANGESLOTEN BIJ: THE INTERNATIONAL CHURCH OF FOURSQUARE GOSPEL
4Plus magazine december 2016 IN DIT NUMMER: Column, agenda Profetische visie voor een nieuw jaar des Heren Missionair zijn: de Geest toestaan ons naar buiten te leiden Een keuze maken om te bemoedigen 3 4 5,6,7 7 Henk en Alie de Ronde zeilen op de wind van de Geest 8,9 Gaan oude bronnen weer stromen op Terschelling? 10,11,12 De Bazuin: een naar buiten gerichte gemeente Desertrose een verrijking voor Rafaël 13,14 14 Dorine ontmoette de mens achter de vluchteling 15,16 Uitgave: Rafaël Nederland Postbus 51022 1007 EA Amsterdam. Telefoon 088-0019100 Redactie: Jan Radder, Evert Mussche Redactie-email: redactie-4plus@rafael.nl 2
Communicatie medewerker Rafaël Nederland (op vrijwillige basis) Houd moed en heb lief We zijn enorm blij met de geweldige inzet en toewijding van de bedieningsleiders en medewerkers binnen onze beweging. Maar we zijn het met elkaar eens dat we nog iemand missen. We zien heel erg uit naar iemand met talent voor communicatie en vormgeving . Taakomschrijving � Je bent in staat tot het schrijven van een creatief overall communicatieplan. � Je adviseert/coördineert aan de realisatie van uitingen als 4Plus, brochures en folders. � Je draagt zorg voor de redactie van de website, Facebook en evt andere social media. � Je draagt zorg voor de vormgeving en lay-out van uitnodigingen en verzorgt drukwerk � Je organiseert diverse acties en ten behoeve van de interne en externe communicatie. . . . . . Profi el � Je bent zelfstandig, creatief en werkt graag in teamverband. Je rapporteert aan het Uitvoerend Team van Rafael Nederland � Je beschikt over een vlotte pen en een beeldend vermogen en hebt affi niteit met de moderne media. . . � Je hebt HBO werk- en denkniveau. � Je hebt een proactieve houding en fl exibele instelling. � Je bent een betrokken lid van een Rafaelgemeenschap . . . · Je hebt passie voor en inzicht in het Koninkrijk van God en de groei hiervan in ons · Je hebt een hart voor het lichaam van Christus in Nederland en voor onze beweging in het bijzonder. . . Info@rafael.nl land en daar buiten Het is me het jaartje wel, dat 2016. Soms zou ik in een hoekje willen kruipen en wachten tot de wereld weer een beetje normaal is. Tot talkshow-presentatoren snappen dat de Bijbel de Koran niet is. Tot de fi les zijn opgelost. Tot angst en verdeeldheid niet langer het land regeren. Tot mensen eerst luisteren en dan pas spreken. Tot kerst weer pas na Sinterklaas begint. Tot Assad is gestopt met zijn eigen volk te doden. Tot Turkije en de EU menswaardige hulp verlenen aan de ontheemde vluchtelingen. Tot, tot, tot… Maar dan lees ik iets van een visser die tweeduizend jaar geleden leefde. Een tijd van onzekerheid, geweld en politieke onrust, niet veel anders dan nu. Zijn meester, voorbeeld en houvast Jezus, kondigt aan dat Hij weggaat en later terug zal komen. Wat moeten we doen, vragen de visser en zijn vrienden zich af. Kunnen we niet mee? We zijn bang! Nee, zegt Jezus – jullie blijven. Ik laat je niet zomaar achter. Er komt iets veel beters, Ik beloof het je, geloof me. Tot die tijd hoef je maar twee dingen te doen: houd moed en heb lief. Houd moed en heb lief. Het lijkt me een begin en het lijkt me het einde. Mark Agenda 14 januari 2017 3 t/m 5 maart Module Pastoor trainingsdag 2, Beukenhorst, Driebergen 28 januari Impact 3 t/m 5 februari U, God, zullen gemeenschappen danken u danken de gemeenschappen alle. De aarde heeft ons gegeven haar gewas, zo zegent ons God, onze God. God zal ons zegenen Vrezen zullen hem alle einden der aarde. Naar Psalm 67. Huis van Gebed op locatie 11 februari Jaarvergadering 25 februari Module Pastoraat trainingsdag 3, Beukenhorst, Driebergen Huis van Gebed op locatie 17 en 18 maart Leiders 7 t/m 9 april Huis van Gebed op locatie 16 t/m 18 juni Huis van Gebed op locatie 30 september Werkvergadering 10 en 11 november Impact 3 Column en agenda
Profetische visie voor een nieuw jaar des Heren U, God, zullen geméenschappen dánken, u dánken de geméenschappen álle. De aarde heeft ons gegéven haar gewás, zo zegent ons Gód, ónze Gód. Gód zal ons zégenen; vrezen zullen hem álle éinden der áarde. De schrijver van psalm 67 ontvangt deze profetische visie over z’n eigen de tijd en omstandigheden heen. Er is zeker dankbaarheid voor de overvloedige oogst die er was geweest na de overwinning over Assyrië. Maar meer dan dat begint het met de woorden van de oude priesterlijke zegen uit Numeri 6. En daarmee verbindt de psalmist zich aan de geschiedenis van Gods heil voor Zijn volk in het verleden, het heden en in de toekomst. Maar het reikt verder dan de zegen van persoonlijk geluk of voorspoed Er is dank voor de oogst van lofprijs en de “vreze des Heren” onder alle volken van de aarde als gevolg van Gods genade en zegen. Wij leven we in een rijk land met veel vrijheden en mogelijkheden. We hebben elkaar, om te helpen, te dienen en te ondersteunen. Er is onderwijs, bediening, warmte, vriendschappen. Wij hebben veel reden tot dank aan onze Heer voor de overvloedige zegen die Hij ons heeft gegeven. Maar echte rijkdom is nog groter. Het reikt uit boven tijd en omstandigheden naar een plan dat God heeft niet alleen met ons, maar met de volken tot aan de einden der aarde. “God zij ons genade en zegene ons, Hij doe zijn aangezicht over ons lichten, Opdat men op aarde Uw weg kenne, onder alle volken Uw heil!” Voor ons is het is verootmoedigend jullie te mogen dienen en zo deel uit te maken van jullie levens. Er is veel gebeurd. Natuurlijk in de vergaderingen waar we samen hebben gezocht naar hoe we onze plaats kunnen innemen in Gods werk in ons land en in de landen waar we bij zijn betrokken. Maar ook in het leven van mensen die we liefhebben. Er was blijdschap vanwege geboortes en huwelijken, en ook nieuw geestelijk leven. Maar ook bidden Gods zegen over hen. En samen met hen en anderen, ook in lijden, zien we op Gods genade en zegen. Hij die Zijn aanschijn over hen deed en doet lichten. Opdat anderen Gods weg en heil kennen. Ook onze dankbaarheid voor alle overvloedige zegen van onze God reikt verder dan het hier en nu. Als dienaren in woord en daad, willen graag met jullie het volgende jaar “innemen” als een door God beloofd land, overvloeiend van melk en honing. Er is een uitdaging om onze dankbaarheid te uiten door - in vertrouwen onze stappen in gehoorzaamheid aan God te nemen in de wetenschap dat zo zeker Hij ons heeft gezegend in het verleden, Hij dat ook zal doen in de toekomst. Opdat de volken zullen geloven. - Te getuigen van Gods goedheid zodat de mensen en culturen in ons land Zijn heil kunnen zien. - God te lofprijzen en aanbidden, zodat er openbaring zal zijn van wie ...Arie van Oudheusen......zoeken naar welke plaats we kunnen innemen... was er lijden door ziekte en verlies. Joke Rothuizen is dit jaar opnieuw geopereerd, maar de behandelingen slaan nog niet goed aan. Martin Sloots heeft dit jaar een aantal keren in het ziekenhuis gelegen vanwege hartproblemen en oud-voorganger Jaap van ’t Veer overleed dit najaar. We staan in gebed om Henk en Joke, Martin en Liesbeth en Ger van ’t Veer en hun gezinnen en we Hij echt is. - Hem aanhoudend te bidden om de zegen van Zijn voorziening, wijsheid, kracht en bescherming zodat alle volken Hem zullen vrezen, tot de einden der aarde. We nodigen jullie uit om met de overvloedige gaven het nieuwe jaar met vertrouwen en geloof in te gaan, en de opdracht waarvan de psalmist de goede afl oop al heeft voorzien, met Gods hulp te kunnen voltooien. We wensen jullie een gezegend 2017, een nieuw jaar des Heren. Namens het Nationaal Leiders Team Arie van Oudheusden God lofprijzen en aanbidden, zodat er aanbidding zal zijn van wie Hij echt is. Nationaal Leiders Team. 4 Van het NLT
Missionair zijn: de Geest toestaan ons naar buiten te leiden Nodig je als Rafaël Nederland een professor uit (die nota bene aan drie universiteiten doceert!) om haarfi jn uit te leggen wat missionair kerk-zijn inhoudt en dan krijg je al meteen te horen: ik kan jullie niet vertellen hoe je dat moet doen, ik ben geen expert, ik kom naar jullie als een medereiziger… Dreigt me daar een tweedaags seminar over ‘To Live Acts Missionair kerk-zijn een trend Om te beginnen: wat is missionair-kerk zijn? Google maar eens op ‘missionair’. Dan krijg je heel veel hits. Missionair kerk-zijn is een trend in de westerse wereld blijkt. En zoals dat zo vaak gaat met trends en hypes in de kerk wordt ook dit door sommigen aangegrepen als Today’ (Handelingen vandaag) meteen al bij het begin als een nachtkaars uit te gaan? David Moore*, zegt dan wel geen ‘expert’ te zijn, maar hij heeft wel degelijk heel veel wijsheid opgedaan op een ‘reis’ van negentien jaar met dit onderwerp. De opschrijfboekjes en pennen hoeven niet te worden opgeborgen. manier tot mij. God hielp mij om te zien dat mijn kerk echt moest veranderen. De kerk moest terug naar de kern van het christendom. En dat is de missie van de kerk naar de wereld. Dan heb ik het niet over zending ergens ver weg. Ik heb het over zending in onze eigen gemeenschappen.’ In 2011 stichtte hij een nieuwe kerk, de ‘Missio Dei’. Om de dingen te doen alsof ik een novice was. Ik dacht dat ik heel veel wist. Ik hield seminars over hoe je kerk moest doen. Nu houd ik seminars hoe je kerk moet zíjn. Op een nieuwe manier. Maar dat is God. Nieuwe dingen bedenken en op avontuur gaan. Toen ik hiermee begon vroegen mensen mij: wat ga je doen? Ik zei: dat weet ik niet. Want ik moest leren kerk op een andere manier te doen en te zijn. Minder samenkomsten en meer naar andere plaatsen gaan.’ …Liefde en compassie krijgen voor mensen die Jezus nodig hebben… een ‘methode’ om kerken weer te laten groeien. ‘Fundamenteel fout’, zegt David Moore. En hij wijst op de apostel Paulus die er niet op uit was om ‘meer mensen in de banken te krijgen’, maar werd gedreven door een liefde voor mensen die Jezus nodig hadden. Wat Moore ziet is dat er heel veel wordt gepraat over missionair-kerk zijn, maar dat het nog niet veel verandering brengt. Maar hoe duiden we missionair kerk-zijn dan? Als totale overgave aan God! Gebed, aanbidding, daar begint missionair kerk-zijn mee. ‘God laat ons met ons gezicht op het tapijt liggen.’ (David Moore demonstreerde dit ook letterlijk!). ...David Moore... De Geest leidt over culturele barrières Maar om de kerk missionair te laten worden moet de Heilige Geest kunnen bepalen welke richting de kerk opgaat. Toen Moore jaren geleden met de Heilige Geest werd gedoopt wist hij niet de fundamentele reden waarom dat gebeurde. ‘We vertellen de mensen dat ze moeten worden gedoopt in de Heilige Geest, maar we vertellen ze niet waarom. Het is niet alleen voor je eigen opbouw. Niet alleen maar om een heilig leven te leiden. We hebben op een ‘Wat ik bij mijzelf heb ontdekt en ik bid dat dat ook voor jullie geldt, is dat we de nood gaan zien voor een spirituele missionaliteit. Een diepe liefde en compassie krijgen voor mensen die Jezus nodig hebben. Niet alleen missionaire woorden uitspreken, maar missionair leven. ’ In 1978 stichtte Moore een gemeente in Manteca, Californië. ‘In 1997 kwam de Heer op een heel speciale eff ectieve manier de mogelijkheid gekregen om getuige te zijn van Christus.’ Moore spreekt van ‘een worsteling in de westelijke wereld om de heilige Geest toe te laten om ons naar buiten te leiden. De Geest leidt de kerk over culturele barrières. ’Op zijn tweede zendingsreis zegt Paulus, hij is dan in het huidige Turkije, dat hij naar het noorden wil en ook de tweede keer wil hij een bepaalde richting uit gaan. Hij had een plan, maar de Heilige Geest stond dat niet toe. 5 Gemeente zijn
Dan krijgt hij het visioen om naar Macedonië te komen. ‘Dat is de essentie die we het hele boek van Handelingen zien. Het is de heilige Geest die zijn werk doet om de kerk te leiden in de missie.’ Het initiatief tot missie ligt niet bij de kerk. Dat werd genomen door God. Hij is een missionaire God. Dat liet Hij zien door zijn Zoon naar de wereld te sturen. Gods incarnatie (Jerry Cook noemde dat ‘een radicale verhuizing’). God kwam in onze buurt wonen. De kerk mag volgen in de ‘missio Dei’ (de missie van God). vlees, van Jezus. In missionair kerk-zijn is ook sprake van een incarnatie. Hoe het evangelie een plaats krijgt in de ons omringende context. Missionair zijn begint met gebed en aanbidding De vroege kerk kende een worsteling om op één lijn te komen met de missio Dei. Ook de kerk van onze tijd staat voor die uitdaging om de Geest toe te laten ons naar buiten te leiden. De kerk van nu gaat op reis in een context die haar niet goed gezind is. Er is tegenstand. In onze westerse wereld keren mensen zich massaal af van de kerk. En er is geen formule om dat te keren. ‘Ieder van ons moet het hart van God zoeken. Een zoektocht naar een defi nitie hoe de Geest ons kan leiden en dan gehoorzaam zijn.’ En er is dus geen plan dat een, twee, drie uitgewerkt kan worden. Toch wel wat adviezen voor onderweg van Moore. Karakter Om te beginnen daagt hij ons uit om een concordantie te pakken en te kijken naar plaatsen die over gebed gaan in Handelingen. Om dan de diepe afhankelijkheid van God te ontdekken. Nodig zijn zaken die met (geestelijk) karakter te maken hebben. Zoals geduld leren hebben. ‘God heeft geen haast. Ik heb haast. Sta God toe om een fundament van geduld te leggen. Om te kunnen leven in een cultuur die het christendom heeft afgeschaft. Dat vraagt geduld en uithoudingsvermogen van de kerk.’ Ook pleit Moore voor een nadruk op ‘spirituele discipline’. En dat er diepte komt in de aanbidding, zowel individueel als samen. Moore waarschuwt voor het gevaar voor het meegaan met de cultuur waarin we zijn ingebed. Veel kerken willen relevant zijn voor hun omgeving. Dat kan uitlopen op nabootsen van de cultuur. De kerk kan dan het gevaar lopen de dingen van die cultuur te gaan refl ecteren. Incarnatie 6 Hiervoor was sprake van de incarnatie, de komst in het …Small Boat Big Sea: een missionaire gemeenschap in Sydney van ‘Jezus-volgelingen die mensen prefereren boven programma’s, een kerk die er anders uit ziet…’ ‘Ik noem dat vaak bediening mét de cultuur en niet ín de cultuur.’ Moore vindt het belangrijk dat we de kerk zien met zijn omgeving. Dat is incarnationale bediening. ‘Onze bediening is niet naar mensen, we dienen met mensen. Het is een wederzijdse relatie. Als ik een relatie heb die is gebaseerd op wat ik aan jou kan geven dat is geen echte relatie. Het is belangrijk dat jij iets hebt wat voor mij belangrijk is. Het is belangrijk dat we gaan zien dat elke persoon iets kan toevoegen aan ons leven. Incarnatie gaat over nederigheid. Niet onszelf als beter dan anderen te zien. Dat we ons niet pretentieus of religieus opstellen. We zouden veel verder zijn met het bereiken van de wereld met Jezus als we dieper liefhebben.’ Het belang van echt zijn Belangrijk dat we echt zijn. Onze eigen gebrokenheid laten zien. Onze cultuur heeft een authentieke bood‘In essentie betekent het dat we het evangelie begrijpelijk maken voor de groepen die wij proberen te bereiken. Soms betekent dat een andere ‘taal’ leren. Om de mensen te kunnen begrijpen die we proberen te bereiken. Dat vraagt tijd en investering. Als je het evangelie in een subcultuur wil verkondigen, moet je die subcultuur begrijpen. Hun eigen jargon kennen. Ook een eigen manier om tegen het leven aan te kijken. Contextualisering heeft te maken met je identifi ceren met anderen. En dat doe je met nederigheid en empathie. Dat is meer dan het evangelie begrijpelijk maken. Maar oprecht van de mensen houden. Ons met hun worstelingen te identifi ceren. Dan verdienen we het recht om het evangelie met hen te delen. Als je met mensen het evangelie wil delen is het belangrijk dat je vertrouwen bij hen ontwikkelt. Het is belangrijk dat ze jou vertrouwen. Dat ze echte liefde zien en ervaren. Heel vaak is het belangrijkste dat we kunnen doen naar mensen luisteren. Als we willen dat ze naar ons luisteren, moeten we ook naar hen willen luisteren. Gemeente zijn
schap nodig. We vertellen niet alleen onze overwinningsverhalen. We vertellen het héle verhaal. Ook onze worstelingen, de moeilijkheden. We laten mensen weten dat christen zijn geen gemakkelijke weg is. Nodig voor dit werk: geduld en afwijzing kunnen accepteren. Heel vaak zie je niet onmiddellijk vrucht. De Bijbel roept op om radicaal lief te hebben. ‘De liefde voor mijn naaste wordt vaak tegenhouden door de liefde voor mijzelf. Je naast liefhebben kan heel erg ongemakkelijk zijn.’ Tenslotte: een missionaire kerk kan er heel anders uit zien dan de kerk totnutoe. Prioriteit hebben relatie en gemeenschap, boven instituten, structuren en bureaucratische vormen van organisatie. Heel veel eff ectieve manieren lijken niet op de traditionele kerken. Het is nog steeds kerk, maar het lijkt niet op een kerk. Ik denk dat velen van ons niet eens de vorm van de kerk in de eerste eeuw zouden herkennen. We moeten open zijn voor veel verschillende expressie van kerk-zijn. Die niet institutioneel zijn. Maar die wel over mensen en relaties gaan. En nu maar hopen dat er driftig aantekeningen zijn gemaakt… Jan Radder (* Dr. S. David Moore is directeur van John Perkins Center aan de Patten University en onder andere gastprofessor aan de Regent University School of Divinity. Hij is schreef samen met Jack Hayford ‘The Charismatic Century, uitg.Warner Faith’.) Een keuze maken om te bemoedigen Het Koninkrijk van God heeft een cultuur van bemoedigen. Helaas heeft Nederland geen cultuur van bemoedigen, maar een cultuur van kritiek en oordelen. Spreuken 25 vers 11 zegt: ‘Het juiste woord op de juiste tijd is als een gouden appel op een zilveren schaal.’ Woorden kunnen een mens diep te raken. Tegenover één woord van ontmoediging blijken we zeven woorden van bemoediging nodig te hebben om hiervan te herstellen. Paulus heeft een duidelijke boodschap aan de gemeente van Tessalonicenzen, maar ook aan ons: ‘Dus troost elkaar en wees elkaar tot voorbeeld, zoals u trouwens al doet.’(1Tessalonicenzen 5:11). We krijgen de opdracht mee elkaar op te bouwen in geloof, in hoop en in liefde. In Tessaloniki bemoedigden ze elkaar al. Paulus twijfelde er niet aan. Maar is dat onder ons ook zo? Het is een keuze om elkaar telkens weer te bemoedigen. Elkaar te laten weten, dat we meeleven. Durven kwetsbaar te zijn naar elkaar toe, en elkaar bemoedigen. En telkens als we merken dat anderen het niet volhouden, die ander niet de les te lezen, maar hem of haar te wijzen op de toekomst in Jezus. Hoe bemoedigen we? Bemoedigen, hoe doen we dat? Hierbij een aantal tips: ga in gesprek met elkaar (minstens twee maal zoveel luisteren als je spreekt). Door verbinding met elkaar en met ChrisAls we onze tong eff ectief willen gebruiken, zodat we tot zegen zijn voor onszelf en voor anderen, moeten we beginnen om de woorden van God op de tafel van ons hart te schrijven. Volgens Psalm 45 vers 2 is onze tong de ‘stift’, de ‘pen van een vaardige schrijver’. Alles wat we zeggen met onze tong wordt geschreven op de ‘tafel van ons hart’. ...De tong ‘pen van een vaardige schrijver’... tus te zoeken in het vertrouwen dat de Geest van God de ‘bemoediger’ bij uitstek is. Woorden kunnen ons maken of breken. Met onze tong schrijven we dus op de tafel van ons hart en in de harten van de mensen om ons heen (Spreuken 3:3). De woorden die in ons hart staan geschreven, hebben een invloed op hoe wij onszelf zien, op onze eigenwaarde en identiteit. We moeten er dus voor zorgen dat we Gods woorden uitspreken, zodat ook Zijn woorden worden geschreven op de tafel van ons hart. Dan zullen we met recht kunnen zeggen: “Er is LEVEN in de macht van de tong!” Evert Mussche 7 Gemeente zijn
Henk en Alie de Ronde zeilen op de wind van de Geest Als zoon van een schipper kende Henk de Ronde niet de warmte van het opgroeien in gezinsverband. Omdat zijn vader met zijn schip overal kwam om te laden en te lossen, werden Henk en zijn broers en zussen ook op verschillende plaatsen geboren. Hij zelf werd in 1953 in het Belgische Mechelen geboren. Zoals het ‘lot’ is van elk schipperskind werd ook Henk aan de wal ondergebracht. Als kleuter was dat bij zijn grootouders en in een weeshuis in Leiden. Vanaf zijn achtste jaar woonde hij vier jaar in een internaat. Steeds maar weer verhuizen. Een verre van ideale start voor een kind. Vandaag de dag heeft Henk wel een vast adres. Maar verplaatsen doet hij zich nog wel dikwijls. Hij en zijn vrouw Alie zijn heel vaak op pad. In hun chalet in Voorthuizen vragen ze: Heer, waar wilt U dat we vandaag heen gaan? Als bedieningsleiders van Huis van Gebed bezoeken ze Rafaël Gemeenschappen in het hele land om daar te spreken en te bemoedigen. Het voorgangerschap van Rafaël Gouda hebben ze daarvoor neergelegd. Een half jaar werkte hij bij zijn vader aan boord. Maar dat was geen succes. Hun karakters botsten en bovendien kenden ze elkaar nauwelijks. Henk trok zijn conclusie en ging met zijn koff ertje de wijde wereld in. Het koff ertje werd uiteindelijk uitgepakt op de ‘Ursula’, een Rijnschip dat tussen Rotterdam en Bazel passagiers vervoerde. Aan boord van dat schip ontmoette Henk tweeënveertig jaar geleden ‘de liefde van mijn leven’, Alie, opgegroeid in een Gereformeerd gezin in Bergambacht. Na een half jaar kreeg Henk last van zijn rug. Ook beseften ze dat als zouden blijven varen, eventuele kinderen dezelfde jeugd zouden krijgen als Henk had gekend. Henk vond een tijdelijke baan aan de wal in een timmerfabriek. Hij volgde Voorbereidend Hoger 8 ook mee met straatevangelisatie. Henk en Alie ontdekten daar ook een passie voor gebed. ...Overdragen proces van twee jaar... Beroepsonderwijs, maar dat leverde geen baan op in de sector waar hij voor was geschoold. Uiteindelijk kwam hij in 1978 als kaarsengieter terecht bij Unilever Emery in Gouda, waar ze waren gaan wonen. Na drie maanden kaarsen gieten kreeg Henk weer rugklachten en mocht hij op het kantoor beginnen. Henk: ‘Dat was echt de hand van God, want als je uit de fabriek kwam was er nooit plek op het kantoor. Dat was in 1978 een andere wereld.’ De consequentie was wel dat hij salaris moest inleveren. ‘Toen hebben we de auto aan de kant gezet…’ Twee jaar eerder was Henk in een koffi ebar in Gouda tot bekering gekomen. ‘Ik las het boekje de Vier Geestelijke Wetten. Dat heeft mijn leven totaal op zijn kop gezet.’ Henk en Alie sloten zich aan bij de Morgenstondgemeente in Gouda en lieten zich daar dopen. Ze deden ‘s Morgens om vijf uur bidden Iemand stelde Henk voor op zaterdagmorgen om vijf uur (!) te gaan bidden? Dat idee leefde bij Henk ook. Zo kwam Henk in contact met Peter Rothuizen. En als dat gebeurt, loop je gerede kans om ‘besmet’ te raken met het ‘gemeentestichtingsvirus!’ Peter had plannen om een Joëlgemeente te stichten in Zoetermeer. En hij vroeg Henk en Alie in 1989 om mee te doen. Ze werden er oudsten. Henk: ‘Toen wij in 1990 een jaar bestonden, werden wij gevraagd of wij de School van Gemeentestichting van Rafaël wilden volgen, omdat de blauwdruk van de Joëlgemeenten heel erg paste bij het ontwerp van Rafaël Nederland. En zo zijn wij in aanraking met Rafaël gekomen. We werden als Joëlgemeente ook deel van Rafaël Nederland.’ ‘Elke keer als we van Gouda naar Zoetermeer gingen, kwamen we langs Waddinxveen en ergens klikte dat. We werden op de School voor Gemeentestichting enorm uitgedaagd. Henk Rothuizen zei: ‘Henk wordt het niet tijd dat je zelf een gemeente gaat stichten?’ ‘Ik zei: Henk, dat zeg je tegen een heleboel mensen, maar als je denkt dat het van God is, mag je zeggen wáár.’ En toen zei hij: ‘Waddinxveen!’ Vijf jaar heeft Henk de gemeente in Waddinxveen geleid. Daarna werd hem gevraagd om interim-voorganger in Zoetermeer te worden en later ook voorganger. In 1999 zijn Henk en Alie gaan nadenken over gemeentestichting in Gouda. Alie: ‘We hadden, nadat we Huis van Gebed
ons uit Zoetermeer hadden terug getrokken, gebeden dat er deuren zouden opengaan.’ Er die gingen open! Henk werd gevraagd voor het stadsregiogebed en als adviseur voor Women Aglow en er kwamen mensen op hun pad die ook een gemeente wilden stichten in Gouda. In september 2001 ging Evangelie Gemeente De Oostpoort met zeven echtparen van start in de school waar de gemeente nu ook nog samenkomt, maar nu als Rafaël Gouda. Op basis van persoonlijke relatie dienend bezig zijn ...Afscheid dat elke voorganger zich zou wensen Keuzes maken Op 25 september droegen Henk en Alie de leiding van de gemeenschap over aan een team. Dat was niet op een achternamiddag geregeld. Het proces nam twee jaar in beslag! Gevraagd naar de reden van de overdracht zegt Alie: ‘Het heeft ons hart om meer voor Huis van Gebed te doen en dan moet je keuzes maken. Henk somt nog een aspect op dat aanleiding was voor de overdracht: verschillende gastsprekers spraken woorden uit die door anderen werden bevestigd. In een van die woorden werd gesproken van een bediening in een groter verband dan één gemeente. De leiding wordt nu in de handen gelegd van een team van vier echtparen: Bas en Hilde Buizer, Remco en Jeannette Mulder, Erick en Susan Noorloos en André en Janneke van Keulen. Het voorzitterschap rouleert. En ook de secretaris en de penningmeester komen uit het midden van dit team. Als je de leiding overdraagt moet je wel werken aan het doorgeven van leiderschap. Henk: ‘Ik heb een leiderschapstraining ontwikkeld aan de hand van leiders in de Bijbel en boeken over leiderschap. Ik heb drie keer achter elkaar een groep leiders opgeleid.’ Bewonderend zei Krijn Verhage in de afscheidsdienst: ‘Dit is een afscheid dat elke voorganger zou wensen!’ Wegbereiders Henk en Alie hebben nu de handen vrij om te werken aan de uitbreiding van het gebedswerk van het Huis 9 van Gebed. Dat betekent gebed voor alle provincies van Nederland. Wegbereiders zijn voor het gemeentestichtende aspect van de beweging. Mensen aanzetten om voor gemeentestichting te gaan bidden. Het komende jaar wordt bekeken wat er per provincie nodig is. Waar is Rafaël aanwezig? Waar is nog geen evangelisch getuigenis? Huis van Gebed zal naar ‘strategische’ plaatsen reizen voor gebedsweekends. Een paar keer per jaar komt het coördinatieteam van acht personen van Huis van Gebed bij elkaar om te plannen waar gebed nodig is. Ook de plek voor deze fase in hun bediening hebben Henk en Alie zorgvuldig voorbereid. Drie jaar geleden zijn ze gaan zoeken naar een chalet in het centrum van ons land. Het werd Voorthuizen. ‘Nu zijn we in staat om gemeentes te bezoeken omdat we centraal zitten. We hebben heel wat gemeentes bezocht. We proberen op de wind van de Heilige Geest te zeilen. Heer, waar wilt U dat we deze zondag heen gaan? Soms word je gevraagd om te spreken. We hebben de vrijheid omdat we geen functie hebben. We zijn bedieningsleiders. We kunnen gaan zitten en dienen. Op basis van een persoonlijke relatie. Omdat je op basis van heel persoonlijke dingen mensen leert kennen en op die manier ook ondersteunend kan zijn. Echt dienend bezig zijn. Jan Radder Huis van Gebed
Op vrijdag 4 november vertrok een team van Huis van Gebed van dertien mensen naar Terschelling om daar voor de achtste keer(!) een gebedsweekend te houden. We mogen altijd weer logeren in het prachtige huis de ‘Brandaris’ op West en hebben hernieuwd kennis gemaakt met de gemeenteleden die zich ook deze keer weer beschikbaar stelden voor de gebedstijden. We weten dat door de opwekking (zie het kader daarover) die plaats vond op Terschelling, zendelingen zijn uitgestuurd en veel mensen kennis gemaakt hebben met de levende God. Zelfs binnen onze eigen denominatie zijn ‘resultaten’ van deze beweging van de Heilige Geest aanwezig. Jannie Klomp, de vrouw van Richard Klomp, voorganger van Rafaël Amersfoort, is een nazaat van Trijntje Bakker, zendelinge in China, geboren te Lies! 10
...Geschiedenis van opwekking... ...Achtste keer naar Terschelling...... Als Huis van Gebed hebben wij ervaren dat het goed is om op basis van geschiedenis, oude bronnen als het ware opnieuw op te graven en zo de kleine Evangelische Gemeente Rafaël te ondersteunen. Door het werk van Henk en Wil Askes, die al tweeëndertig jaar op Terschelling dienstbaar zijn, zijn veel jonge mensen tot bekering gekomen, of hebben een ‘boost’ in hun persoonlijke relatie met God ontvangen. Je zult dus begrijpen dat wij daarom erg graag op Terschelling zijn om deze geschiedenis een voortzetting te laten krijgen (voorover dat in ons vermogen ligt). Wij ervaren daarvoor de roep van de Heilige Geest die wij altijd willen gehoorzamen! ‘War Room’ Omdat de gemeenschap voor het merendeel uit vrouwen bestaat, waarvan de mannen (nog) niet geloven, zijn we begonnen op vrijdagavond met het kijken naar de fi lm ‘War Room’. Deze fi lm gaat over een vrouw die geleerd heeft om op de juiste manier te strijden. Zij heeft van God ervaren om datgene wat ze geleerd heeft door te geven aan een volgende generatie. De fi lm maakt duidelijk dat geestelijke strijd plaats vindt in de binnenkamer. Een indrukwekkende fi lm, die veel los maakte bij de vrouwen van de gemeenschap. Op zaterdag hebben we gebeden voor de mannen die ‘op afstand staan’. Het was een bijzonder moment om de namen van deze mannen, en de kinderen van de gezinnen voor de troon van God te brengen. Daarnaast is er veel gebeden voor de soms stormachtige momenten waar de eilanders doorheen zijn gegaan. In pakweg vijf weken is er het opdragen van een kind, een huwelijksinzegening en een begrafenis geweest. 11
In 1908 opwekking op Terschelling In 1906 startten Gerrit Polman en zijn vrouw, Wilhelmine Polman-Blekkink, een gebedskring in Amsterdam. Tijdens deze bijeenkomsten baden de bezoekers (ongeveer vijfentwintig) voor de doop met de Heilige Geest. De groep had berichten ontvangen over opwekkingen in Wales (1904) en Los Angeles (1906). Niet lang daarna volgden opwekkingen in Scandinavië, Engeland, Duitsland en Zwitserland. Dit wilde de gebedsgroep ook ervaren. Op 29 oktober 1907 werd Wilhelmine Polman door de Heilige Geest aangegreBij al deze zaken zijn de mensen van deze gemeenschap persoonlijk betrokken geweest en dat heeft een diepe indruk achter gelaten. We mochten ze zegenen en bemoedigen. Ook hebben we God gevraagd om te zorgen voor gezonde opvolgers voor Henk en Wil Ases die de beste jaren van hun leven voor Terschelling hebben gegeven en al zolang trouw geweest zijn. Terug naar de opwekkingsplaats In de middag zijn we als groep met de pen. Zij sprak in klanktaal, profeteerde en zong in de Geest. Deze gebeurtenis duidt Gerrit Polman aan als het begin van de Pinksterbeweging in Nederland. In de weken daarna hadden andere bezoekers soortgelijke ervaringen. Gerrit Polman ontving de doop met de Heilige Geest pas in 1908. Na deze gebeurtenissen groeide de gemeenschap van Polman in Amsterdam aanzienlijk. Voor veel bezoekers was geen plaats in het zaaltje, waar 160 mensen inpasten. Gerrit Polman moest op zoek naar een grotere zaal. bus vertrokken naar de plek in Lies waar in 1908 de eerste pinksteropwekking op Terschelling heeft plaats gevonden. We hebben daar op de plek mogen bidden en God gevraagd om de mensen die daar op dit moment wonen aan te raken en hen met een krachtige nieuwe beweging van de Heilige Geest te zegenen. ’s Avonds hebben we God gedankt voor alles wat Hij in al de jaren op Terschelling heeft gedaan en voor wat Hij ook nu nog wil doen. Op zondag kwamen we bij elkaar in het In die periode ontstonden op verschillende plaatsen in Nederland kleine gemeenten, bijvoorbeeld in Haarlem en op Terschelling (1908). Een paar jaar later in Delfzijl. Tussen 1910 en 1915 volgden gemeenten in Leeuwarden, Sneek, Harlingen en Zwolle. Tot de jaren ‘30 kwamen in andere steden gemeenten: Heerlen, Leiden, Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Hilversum, Gouda en Groningen. (bron: www.lucepedia. nl/dossieritem/pinksterbeweging/ de-pinksterbeweging) Dorpshuis. We maakten kennis met bezoekers van de gemeenschap die we nog niet kenden. De groep keerde met de langzame boot van 17:30 uur weer terug naar het vasteland. We kijken terug op een bijzondere tijd, met veel persoonlijke ervaringen en mooie herinneringen. In de verwachting dat God nog prachtige zaken zal uitwerken op basis van onze gehoorzaamheid. Henk de Ronde Ik, de Heer, ben het die jullie geneest. (Exodus.15:26) Dank zij de liefdevolle barmhartigheid van onze God zal het stralende licht uit de hemel over ons opgaan en verschijnen aan allen die leven in de duisternis en verkeren in de schaduw van de dood, zodat wij onze voeten kunnen zetten op de weg van de Vrede. (Lukas 1:78-79) Vergroot de plaats van je tent.....zonder terughoudenheid, naar alle kanten zul je uitbreiden ... de verlaten steden bevolken. (Jesaja 54:2-3) 12
De Bazuin: een naar buiten gerichte gemeente Wie bij onze gemeente binnenkomt is van harte welkom. Gelovig of niet. Iedereen is belangrijk, niemand is meer dan een ander. God heeft iedereen lief. En wie Jezus liefheeft en volgt, mag lid worden. Dat is de enige voorwaarde die we stellen. We helpen elkaar om dicht bij onszelf te blijven – en bij God! Maar we willen ook dichtbij de mensen om ons heen blijven. Daarom komen we niet alleen op zondagmorgen bij elkaar, maar hebben we daarnaast ook bidstonden, kringen en Bijbel...Wijkcentrum De Schalm... studie – en zijn we ook op elke zaterdagmorgen open! Mensen van allerlei geloof en ongeloof uit de buurt, komen dan een kopje koffi e drinken en een praatje maken. Erg Leuk! Zo maken we contact met de buurt. Meestal hebben we het over het weer, maar ook wel over God en geloof. Soms komen mensen uit de buurt ook op zondagmorgen. Verschillende mensen zijn zo tot geloof gekomen en gedoopt. Wij willen een kerk zijn die niet alleen maar naar binnen gericht wil zijn, maar ook naar buiten. We willen dichtbij God zijn - en dichtbij de mensen! Een wonderlijke genezing Het begon allemaal zo’n zestig jaar geleden. Een Deventenaar, Frits Waning, die al jarenlang verlamd op bed lag, werd in een samenkomst in Utrecht van het ene op het andere moment genezen toen de evangelist Karel Hoekendijk voor hem bad. De mensen dansten van opwinding! En Frits kwam weer lopend zijn tuinpad op. Dit maakte zo’n grote indruk op een groepje mensen in Deventer, dat zij huissamenkomsten gingen houden om samen te bidden en Gods Woord te bestuderen. Zo ontstond daar een gemeente die zichzelf ‘De Bazuin’ heeft genoemd. Jarenlang bleef het een zelfstandige gemeente, maar we zijn nu ook al weer zo’n tien jaar aangesloten bij Rafaël Nederland’. De gemeente is in al die jaren over hoge bergen en soms diepe dalen gegaan. Wonderlijke genezingen, profetieën en bekeerlingen kwamen voorbij, maar er waren soms ook spanningen en onenigheid. Met vallen en opstaan gaan we voorwaarts; één in hoofdzaken, elkaar vrijlatend in bijzaken, en elkaar liefhebbend in alle zaken. Bidden met de buren Op dit moment bestaat de gemeente uit zo’n vijftig zielen en is de gemiddelde leeftijd best hoog. Dat klinkt misschien niet erg hoopvol, maar we zijn wel hoopvol. Ons primaire doel is namelijk niet een grote gemeente willen zijn - hoewel we dat graag zouden willen! - maar ons doel is veel meer dat we er willen zijn voor de mensen om ons heen. Er is veel nood in de wijk waar we samenkomen. Er is eenzaamheid, ziekte en armoede. Wij geloven dat God van ons vraagt naar deze mensen te luisteren, hen op te zoeken en voor hen te bidden en hen te helpen waar we dat kunnen. Daarom zijn we niet alleen op zaterdagmorgen aanwezig in de wijk voor een praatje en een kop koffi e, maar ook elke twee weken op dinsdagavond. We hebben dan naast een gemeentebidstond een healingavond voor de mensen in de wijk. We hebben verschillende keren fl yers verspreid, waarin we mensen uit de buurt uitnodigen voor deze avonden. ...Buurt uitnodigen... 13 Nieuws uit de de gemeenschappen
Daar zijn we nog maar net mee begonnen en hebben er daarom nog niet veel ervaring mee. Verschillende keren zijn op deze avonden al wel een paar mensen gekomen, maar het loopt nog geen storm. Hoe dan ook, we geloven dat God dit van ons vraagt en gaan ermee door. Naast activiteiten in de wijk hebben we regelmatig contact en samenwerking met andere kerken in Deventer. Eenmaal in de drie maanden is er een oudstenontbijt. We delen samen een ontbijt, onze gemeentelijke activiteiten en bidden voor elkaar. Daarnaast is er een maal per maand een interkerkelijk stadsgebed. Sinds enkele jaren is er eenmaal per jaar een kanselruil. Voorgangers of oudsten kijken dan niet alleen in de keuken van een ander, maar mogen dan ook nog iets doorgeven vanuit het Woord van God. Wij willen niet een op zich zelf staande gemeente zijn, maar ons bewust zijn van het grotere geheel. Bert Streuper Rafaël Associaties Desertrose een verrijking voor Rafaël Op een mooie zomerdag in 2013 liepen wij, Assie Friso en ondergetekende, het kantoor van Piet Brinksma in Amsterdam binnen. Piet was toen nog voorzitter van Rafaël Nederland en wij hadden een afspraak met hem over Desertrose, onze stichting in oprichting. Aan de ene kant vonden we het gesprek spannend. Zouden wij Strategisch Partner van RN kunnen worden, zodat wij een ANBI-beschikking konden verkrijgen? Het zou weer een belangrijke stap zijn. Assie was door haar spreekbeurten al bekend met verschillende Rafaëlgemeenten. Tegelijk had zij voor ons bestuur enkele vertrouwde gezichten uit Rafaël voorgedragen: Henk de Ronde en Jan Westerop. Voor mij was het gesprek met Piet de eerste kennismaking met Rafaël, een beweging die ik alleen van naam kende. Het duurde niet lang of het ijs was gebroken en gaf Piet heel ontwapenend een verrassende wending aan het gesprek. “Jullie komen wel met een belastingtechnische vraag, maar wij hebben elkaar meer te bieden. Jullie (als Desertrose) zijn een gebedsbediening voor Israël, de Arabische volken en geven daarin de gemeente een centrale plaats. Jullie kennis over Israël, de moslimwereld en profetische voorbede kan een verrijking zijn voor Rafaël”. Op dat moment hadden we daar helemaal niet aan ge14 ...Joodse volk terug brengen... dacht. Natuurlijk wisten we dat een aantal sterke aspecten van Rafaël, zoals bouwen aan gezonde en open relaties of de grote plaats geven aan de Vaderliefde, waarden zijn die we ook in Desertrose ook willen zien. Ons verlangen met Desertrose is namelijk het Joodse volk en de Arabische volken terug te brengen naar het hart van de Vader. Dat gesprek legde de basis voor samenwerking. Inmiddels zijn we enkele jaren verder en is deze samenwerking alleen maar gegroeid. Zelf heb ik door spreekbeurten op de zondagmorgen, of door cursussen kennisgemaakt met verschillende Rafaëlgemeenten. Cursussen over voorbede (‘Als gebed de hemel raakt’) of over Gods liefde voor Israël (‘Als God zijn stem doet horen door Israël’). Het is mijn verlangen om gemeenten, ook binnen Rafaël, hierin te ondersteunen. Daarbij spreek ik uit een lange ervaring met voorbede en de reizen naar Israël en andere landen in het Midden Oosten. Ook heb ik velen van jullie ontmoet op de jaarlijkse conferentie in Amersfoort. Een prachtige manier om elkaar te leren kennen. Of op de dagen van het Huis van Gebed Rafaël Nederland. Zo zijn er al mooie contacten ontstaan. Piet had gelijk: we hebben elkaar meer te bieden. Van onze kant smaakt het naar meer. Simon Friso (Simon Friso is één van de medewerkers van stichting Desertrose International) Rafaël Associaties
Dorine onmoette de mens achter de vluchteling dead’. En ze maakt een gebaar met haar hand langs haar keel. Ik slik. Ik denk onbewust meteen aan Jente, onze dochter, die ook twaalf is. Hoe zou dit zijn voor haar en ons gezin als dit ons overkwam? Of stel, je moet ineens je grote broer of zoon missen. Niet even, maar járen. Ik sprak jongens, als onze zoon Kars (18), van 16-20 jaar. ...Vluchtelingenkinderen leuke tijd bezorgen met spel... Dorine Kooiman was met een groep van twaalf personen uit Rafaël Gemeenschap Giessenlanden een week in vluchtelingenkampen in Griekenland. Doel van de reis: kinderen door sport en spel en creativiteit een leuke tijd bezorgen. Na die week overwon ze haar podiumangst en vertelde over haar ervaringen in de zondagse dienst. Dit is haar verhaal over een soort cultuurschok. ‘Ik hou eigenlijk helemaal niet van op een podium staan, en zeker niet heel spontaan, daarom heb ik maar wat op papier gezet, en mijn podiumangst aan de kant gezet, omdat ik jullie als gemeente toch deel wil maken van ons en mijn verhaal. Ik kan vertellen wat we gedaan hebben met de kids daar, beleefd hebben als team, gehoord hebben van de vluchtelingen…maar wat vooral blijft hangen bij mij is dat dit over jou en mij zou kunnen gaan. Iedereen zoals we hier zitten. Neem mijzelf: Thimo en ik hebben een goede baan een mooi huis, vier kids, die allemaal naar school gaan of studeren, vakantie hebben. Het is voor ons, te vaak, zo vanzelfsprekend denk ik nu. Ik denk echt wel aan mijn medemens/mijn naaste, maar ik realiseer me nu dat dat toch vaker gereserveerd en met vooroordelen gepaard gaat en ging dan ik dacht, zeker ten aanzien van de vluchtelingen. Want dan ontmoet je op je reis ineens de mens achter de vluchteling: ouders, kinderen, jongeren, die vijf jaar geleden in Syrië, leefden zoals jij en ik nu. Ik zie in de kampen gebroken en uiteengerukte gezinnen en hoor de verhalen. Zoals in het kamp in Drama (en ja, hoe toepasselijk kan een plaatsnaam zijn…). Ik knutsel een frisbee met een meisje van twaalf jaar, Mona heet ze, een beetje Engels sprekend omdat ze dat in Syrië op school had geleerd. Ze is hier met haar moeder, broertje en zusje. En waar is je vader, vraag ik. Denkend dat die vast al in Duitsland of zo zal zijn….want dat is toch wat je hoort, een familielid, vooral een man, gaat vooruit en laat zijn gezin overkomen naar Europa. Het klinkt zo logisch… Maar Mona antwoordt: ‘He is mort/ Al drie jaar alleen op pad, omdat ouders hen lieten gaan om hun leven hopelijk te sparen en alsnog een toekomst te hebben. o o Ik zie het gemis van ouders, broers en zussen. Niet wetende of ze elkaar ooit weer zullen ontmoeten. o Jongens geschaad in hun identiteit, bedreigt door IS, omdat ze geoordeeld werden om wie ze waren, met wie ze omgingen. Zomaar ineens… is daar die groep die jou (be)oordeelt en zegt dat jij niet goed bent. o Hun beste vrienden gedood bij een bombardement op de universiteit en zelf soms net door toeval ontkomen. o Werkend voor minimaal loon om een boottocht te betalen. Wat soms pas na een derde poging lukte. o Al drie jaar geen school meer, soms geen diploma’s meer als bewijs, door vernietiging in hun thuisland. o Bijles willen volgen op een lokale school vlakbij het kamp en dan zijn ouders van het gastland tegen, uit angst voor slechte invloed op hun eigen kids. o Jongens logischerwijs onzeker over hun nabije en verre toekomst. Ineens snap ik dan hoe belangrijk het hebben van een telefoon dan is, 15 Missie en zending
...Dorine: mocht juist zoveel ontvángen... ...en met creativiteit... als enige contactmiddel met je ouders en familie. Hoe graag je naar je familie wilt, die al in een ander land is. Hoe fi jn het dan is als mensen je de mogelijkheid geven weer te kunnen studeren in plaats van bang te zijn voor een mogelijk slechte invloed omdat je misschien door IS bent beïnvloed. Hoe lastig, maar ook hoe belangrijk het is als mensen je helpen de taal en gewoontes van een nieuw land te leren. Dat deze mensen en vooral ook kinderen getraumatiseerd zijn en hier niet ineens blij zijn met alles, maar moeten wennen. Hoe fi jn het is als je mag zijn wie je bent en er respect en interesse is in jou als persoon waar je ook bent. En zo kan ik nog wel even doorgaan… Denken vernieuwd En ik bedenk me: Waarom heb ik over deze situatie en deze ‘naasten’ zo ‘makkelijk’ gedacht voordat ik wegging? En ben ik ongemerkt meegegaan in alles wat er, vooral sceptisch, door de massa en media werd gezegd? En jij? Hoe kijk en doe jij écht naar je naaste? En dan bedoel ik niet alleen de vluchteling. Denk je zoals Jezus? Of zoals de wereld? Een ding staat voor mij vast. God heeft door deze reiservaring en bewustwording mijn denken gekneed en vernieuwd, wat zeker door gaat werken in mijn keuzes in mijn eigen leven nu en in de toekomst. Het mooie is dat ik mee ging om te geven en om uit te delen van mijn tijd, Gods liefde en aandacht voor mijn medemens. En dat is zeker gelukt. Maar wat ik niet had verwacht, was dat ik hierdoor zoveel juist mocht ontvángen! Naast al dit serieuze, hebben we, geloof me, ook erg veel lol gehad met elkaar. Zijn we als team enorm gegroeid in die week. En heb ik iedereen heel veel beter leren kennen. En zij mij. Ahum - nou ja, alleen mijn goede kanten dan natuurlijk!’ Dorine Kooiman Kamp wordt verbouwd Nagekomen bericht: de mensen uit dit tentenkamp zijn bijna allemaal overgebracht zijn naar hotels en pensions e.d. omdat de situatie te slecht werd. Het kamp wordt nu verbouwd en verbeterd en mogelijk komen de mensen daarna terug.Dus goed nieuws voor deze mensen. ...deze situatie wordt verbeterd... 16 Missie en zending
1 Online Touch