Door Gerwin Klok, branchemanager NJI YBA maakt werk van leven lang leren Een leven lang ontwikkelen en duurzame inzetbaarheid van werknemers heeft in onze snel veranderende economie grote politieke aandacht. Ook in het regeerakkoord Rutte III is opgenomen dat hiervoor stappen gezet moeten worden, onder andere door een persoonlijk ontwikkelbudget voor elke werknemer. 32 Het besef van permanente scholing en opleiding dringt nog maar langzaam door. Bij de noodzakelijke omslag moeten de Opleidings- en Ontwikkelings (O&O) fondsen worden betrokken. In de Yacht Builders Academy (YBA) in Sneek geven de samenwerkende mkb-partijen daar invulling aan. De YBA is voortgekomen uit een samenwerking van technisch georiënteerde onderwijsinstellingen en een groeiende groep jachtwerven en toeleveranciers, die met steun van overheden gezamenlijk werken aan het verhogen van de kwalitatieve- en kwantitatieve instroom in de jachtbouwsector. Binnen het samenwerkingsplatform is nu de gehele beroepskolom vertegenwoordigd, zodat er een goede afstemming kan plaatsvinden tussen de verschillende opleidingen en opleidingsniveaus. Hoofddoelstelling is uiteraard het ontwikkelen van die vakinhoudelijke opleidingen op vmbo-, mbo- en hbo-niveau waar de jachtbouwindustrie met het oog op de internationale concurrentiepositie behoefte aan heeft. Daarnaast moet worden gezorgd dat de opleiding voldoende deelnemers trekt, om de kosten per opgeleide beheersbaar te houden. Dat betekent niet alleen proberen om zoveel mogelijk deelname te scoren uit het al overbeviste vijvertje van technisch georiënteerde jeugd, maar ook om de YBA interessant te maken voor zoveel mogelijk deelsectoren binnen de jachtbouwindustrie. Dus kan de YBA zich niet alleen richten op de megajachtwerven, maar moet zij ook voor de ‘kleine’ jachtbouw en jachtservice en reparatiewerven meerwaarde hebben. Daarbij moet de balans worden gevonden tussen het niveau en de diepgang van de opleidingen enerzijds en de breedte anderzijds. Kenniscentrum Om dit zo goed mogelijk in te vullen, is naast de projectgroepen voor Onderwijsontwikkeling en Instroombevordering ook een projectgroep ‘Kenniscentrum’ ingericht die wordt gedomineerd door het bedrijfsleven en hun overkoepelende (belangen)organisaties. Dit Kenniscentrum geeft richting aan datgene wat degenen die de opleiding voltooien moeten kennen en kunnen. Het Kenniscentrum bemiddelt daarnaast bij gastlessen over specifieke onderwerpen, docentenstages in het kader van de permanente educatie van de onderwijsgevenden. Deze bemiddeling geldt ook voor excursies naar instanties en locaties waar relevante kennis en ontwikkelingen kunnen worden bekeken of opgedaan en die niet binnen de school kunnen worden gebracht. Belangrijke rol fondsen Bij het invullen van de meerwaarde van de YBA voor de niet mega-jachtwerven kan het Opleiding- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaal (OOM) een belangrijke intermediaire rol vervullen. Dit opleidingsfonds is vanwege haar diepgaande inhoudelijke kennis op het vlak van persoonlijke ontwikkelingsplanning en opleidingsmogelijkheden als geen ander in staat om de arbeidsmarkt en opleidingsbehoefte van de kleinere werven te inventariseren en te kanaliseren. Eventuele witte vlekken zoals die ook door de megawerven werden geconstateerd en die nu al via de YBA worden ingevuld, kunnen door OOM ook bij de kleinere bedrijven worden blootgelegd en vervolgens via het Kenniscentrum door de YBA worden ingevuld. Op deze manier kan de voorgestane duurzame inzetbaarheid binnen de branche in brede zin optimaal uit de verf komen en kan ook de ‘kleine’ jachtbouw beschikken over de vakkrachten die zij nu en morgen nodig heeft. Lijst jachtbouwers OOM, Koninklijke Metaalunie en NJI hebben een lijst met onder de cao Metaal & Techniek vallende bedrijven samengesteld, die binnen de (super) jachtbouw en de bouw/onderhoud van ‘kleinere’ commerciele schepen actief zijn. Deze lijst telt maar liefst ruim 500 ondernemingen. Op basis van een administratieve analyse van deze lijst moet worden geconcludeerd dat de mate waarin deze bedrijven gebruik maken van de scholingsfacilitering van OOM vrij bescheiden is. Dat betekent dat men weinig aan opleidingen doet, of dat men hiervoor geen subsidie aanvraagt. Dat geldt zelfs voor algemene opleidingen BHV, veilig hijsen, vorkheftruck, etc. Ook het aantal jongeren dat in de Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL) in onze branche werkzaam is, valt tegen, zeker in tegenstelling tot bijvoorbeeld een branche als agrotechniek. Ingewijden schrijven dit toe aan de crisis die de opleidingszin bij de aangesloten bedrijven sterk heeft teruggedrongen. Mogelijk zijn veel ondernemers meer bezig om weer wat vet op de botten te kweken en is er daardoor nu niet veel aandacht voor opleiden. Om hierover gefundeerde uitspraken te kunnen doen waarop beleid kan worden gebaseerd, is nader onderzoek nodig. www.yachtbuildersacademy.com O&O fondsen De sectorale opleiding- en ontwikkelings (O&O) fondsen geven voorlichting en advies over scholing en dragen financieel bij in de kosten daarvan. Het geld van deze fondsen, waarvan er meer dan honderd zijn, wordt verkregen uit de per cao geregelde afdracht van doorgaans circa 0,5% van de loonsom. Deze inkomsten worden vooral ingezet om personeel binnen een bedrijf bij te scholen. De uitgebreide branchekennis is de grote kracht van sectoropleidingsfondsen. Ze weten exact wat er speelt in een branche en beschikken over een hecht regionaal netwerk, waarin vraag en aanbod optimaal op elkaar worden afgestemd. Dat is in de overtuiging van het georganiseerde bedrijfsleven van levensbelang voor de continuïteit van hun bedrijfstakken. De technische sectoren kenmerken zich door razendsnelle innovatieve en technologische ontwikkelingen. Opleidingsfondsen laten daarom toekomstscenario’s uitwerken en vertalen veranderingen in de beroepspraktijk direct naar nieuwe programma’s en activiteiten. Op die manier kunnen onze technische branches concurrerend blijven. Binnen de jachtbouw zijn drie O&O fondsen actief. Het aan de cao Metaal & Techniek gelieerde OOM bedient het merendeel van de jachtwerven. De grootste werven zijn doorgaans aangesloten bij A+O (cao Metalelektro) en tot slot is een beperkt aantal werven dat onder de cao voor de houten en kunststof jachtbouw valt, aangesloten bij het Sociaal en opleidingsfonds HISWA. Jachtbouw Nederland 2 april 2018
33 Online Touch Home