0

jaargang 14 • nummer 2 • april 2018 BeachClub Van der Valk Shipyard voor nieuwe doelgroep Draken van Doomernik Yachts, arbeidsintensief handwerk Nieuwe generatie DynaRig: Black Pearl van Oceanco

SIMPLY SUPERIOR ™ De nieuwe standaard voor navigeren heet Raymarine Axiom. Met zijn snelle prestaties, intuïtieve bediening en moderne technieken maakt de Axiom u zich bewust van uw omgeving, zowel boven- als onderwater. • Standaard voorzien van de nieuwe, snelle en vloeiende LightHouse 3 besturing • Ook verkrijgbaar met ingebouwde Real-Vision™ 3D sonar • Supersnelle Quadcore prestaties • Compatibel met 4-in-1 Wide Spectrum CHIRP sonartransducers • Duurzame en slanke glasconstructie, passend bij elke stuurpositie NIEUW Touchscreen multifunctionele displays. www.raymarine.nl Afb eeldingen dienen enkel ter illustratie. Foto: met dank aan SeaRay

INHOUDSOPGAVE 12 4 17 VAN DER VALK SHIPYARD uit Waalwijk voegt een nieuw model voor een nieuwe doelgroep toe aan het toch al rijke portfolio: de BeachClub. Over het interieur wordt nog nagedacht. Marketingmanager Yoeri Bijker: “Het mag geen ‘braaf’ schip worden.” Hans-Maarten Bais, mede-eigenaar van DIANA YACHT DESIGN uit Alkmaar, vertelt over de filosofie van het bureau, dat in ruim 47 jaar 66 superjachten ontwierp, die zijn gebouwd bij 22 werven. “Wij zijn in staat om met een technisch oog naar ontwerpen te kijken, dat is een voorsprong.” DOOMERNIK YACHTS in Zaltbommel bouwt Draken en Wally’s op ambachtelijke wijze. Werfeigenaar Joop Doomernik omschrijft zijn doelgroep: “De echte ‘yachtsman’ die uitstraling waardeert en tegelijkertijd fanatiek wedstrijdzeiler is.” Werf Oceanco uit Alblasserdam leverde vorige maand de 106 meter lange Black Pearl op, een technisch hoogstandje. Het schip is uitgerust met een DynaRig zeilsysteem, doorontwikkeld door Dykstra Naval Architects. Van buiten oogt het schip modern, maar het interieur is in Louis Seize-stijl! Lees verder op pagina 9. 3 9 Black Pearl met DynaRig 11 Pieter Timmers, Forward Management: IJdelheid, een kans voor de marketeer 23 Kort Nieuws 28 Colofon en Bedrijvenindex 29 Boekbespreking Yacht Design van Vripack Bedrijfspresentatie Klusmarine 31 ‘Droge’ HISWA trok meer bezoek 32 NJI Verenigingsnieuws: YBA maakt werk van leven lang leren Digitale checklist om ‘AVG-proof’ te worden 35 Nieuws van Nederlandse jachtwerven: D3Aak, Kuster, HISWA Amsterdam Boat Show: een sloepenmekka, Royal Huisman, Heesen, Oceanco, Sturiër, Waarschip, Daymate, Aira Boats, Steeler, Vanquish Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Door Laurens van Zijp Foto’s Diana Yacht Design 4 Hans-Maarten Bais van Diana Yacht Design: Diana Yacht Design verzorgde de naval architecture, engineering en constructie van de houten Cyclone. ‘Ontwerpen met een technisch oog’ Jachtbouw Nederland belicht in een serie ontwerpers en ontwerpbureaus. Diana Yacht Design uit Alkmaar heeft een lange staat van dienst. In ruim 47 jaar staat de teller op 66 superjachten, gebouwd bij 22 werven. Genoeg stof tot gesprek met mede-eigenaar Hans-Maarten Bais. Het moet een uniek verbond zijn geweest in 1971: drie Nederlandse scheepsbouwkundigen en een Italiaanse designer die een alliantie vormden. Een passende naam was snel gevonden: Dutch Italian Association of Naval Designers. Kortweg: Diana. Er werd een serie opgezet van drie modellen, 16, 19 en 21 meter lang, destijds ‘grote’ jachten. Aan de bilaterale samenwerking kwam abrupt een einde toen de Italiaan omkwam bij een verkeersongeluk. Oprichters Joost Beekman, Kees Kolff en Cor van der Wiel besloten Diana Yacht Design voort te zetten. Een van de eerste grote projecten was een motorjacht met klassieke lijnen en ronde spiegel. Een stijl die terugkomt in het werk van het bureau. Hans-Maarten Bais (1976) kwam al op jonge leeftijd in aanraking met schepen en de zee. Als zoon van een visserman leek hij voorbestemd voor de visserij. Maar terugkerende zeeziekte en interesse voor ontwerpen weerhield hem van die stap. Hij koos voor de HTS Scheepsbouw in Haarlem. In 1998 liep hij stage bij Diana Yacht Design, waar tevens zijn kennis van computers goed van pas kwam. Het was de opmaat naar een vaste baan bij het ontwerpbureau. In 2006 nam Bais het bureau over, samen met Jerry Lakeman en Hans Metzlar, die na zijn pensioen is opgevolgd door Bart de Haan. Alle disciplines Sinds augustus 2017 is Diana Yacht Design gehuisvest op een nieuwe locatie in Alkmaar. Een modern onderkomen met een vlakke werkvloer. “We zijn letterlijk en figuurlijk een platte organisatie, met korte lijnen”, zegt Bais, “met als voordeel dat wij van elkaar weten wie waar mee bezig is en kunnen anticiperen. Een superjacht Jachtbouw Nederland 2 april 2018

‘Een houten romp vraagt een andere werkwijze dan staal.’ ontwikkelen betekent veel samenwerken, dus dan moet je daarmee hier beginnen. Er werken nu vijftien mensen en er staan momenteel acht schepen ‘op het tekenbord’. We hebben alle disciplines in huis: design, naval architecture, construction en engineering. Dat vergroot onze slagvaardigheid.” Diana Yacht Design staat het meest bekend als architectenbureau. De naval architecture, engineering en constructie van schepen van pakweg 25 tot 100 meter vormen het leeuwendeel van de bezigheden. Er worden vernuftige technische oplossingen uitgedokterd om wensen van klanten mogelijk te maken. Een sprekend voorbeeld: een uitschuifbaar paneel in de flank van Pamela V waardoor met een portaalkraan een bijboot vanuit de bergplaats te water kan worden gelaten. Het is snel verteld, maar het is goed beschouwd een technische hoogstand. Van de vier disciplines heeft ‘Design’ het ‘Design is een andere manier van werken’ kleinste aandeel in de werkzaamheden, volgens Bais. Het draagt evenwel bij aan bekendheid en is dus ook marketing-techDe 125-voets Soprano liep vorig jaar bij Hakvoort van stapel. nisch gezien van grote waarde. Los van de voldoening die het geeft om een eigen vormgegeven schip in de vaart te brengen. Ontwerp 55 meter “Tot dusver hebben we weinig aan concepten gedaan”, vervolgt Bais, “maar daar willen we meer tijd aan gaan besteden. We hebben net een idee van een 55 meter motorjacht naar buiten gebracht. Voor de lengte tussen de 50 en 60 meter bestaat veel belangstelling. Rond dit idee werken we een marketingcampagne uit en stapsgewijs geven we nadere informatie vrij.” “Design is een andere manier van werken”, vervolgt hij, “normaliter krijgen we een ontwerp van een architect en zorgen 5 Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Voor de ombouw van de Legend kreeg het bureau in 2016 de ‘Best Rebuilt Award’. 6 wij dat het een kloppend, strokend schip wordt. Wij maken dan 3D modellen waarmee gebouwd kan worden. Als je het design doet, hebben illustraties en modellen een ander doel: namelijk het verleiden van de klant. Alles staat in dienst van een mooi uiterlijk. Form over function. Het ontwerp van de 55 meter is gestuurd door wat wij mooi vinden aan een schip. De ruime dekken op het achterschip zorgen voor een direct contact met het water. Dit ontwerp gaat over de 500 gross-ton grens. Een groeiende wens: veel tenders aan boord Design en scheepsbouwkunde zijn twee verschillende vakken, maar in de 55 meter komt het allemaal samen. Wij zijn in staat om met een technisch oog naar ontwerpen te kijken, dat is een voorsprong.” Prijzen Het werk van Diana Yacht Design is meermalen bekroond. In 2016 kreeg het bureau de ‘Best Rebuilt Award’ voor het ontwerp en de uitwerking van de tekeningen en berekeningen voor de verbouw van de Legend. Een bestaand schip dat als Giant One in brand was geraakt. Bais: “We kregen de opdracht om een grootscheepse verbouwing te doen, het schip met 3,60 meter te verlegen, een gekeurd heli-dek toe te voegen en de styling aan te passen. Grootste uitdaging was om een mooie zeeg te krijgen.” De verbouw werd door Icon in Harlingen uitgevoerd en de Legend bezoekt nu als expeditieschip de Arctische wateren. Afgelopen januari viel de 43 meter lange Cyclone in de prijzen als winnaar in de categorie ‘Best Exterior Styling - Motor Yachts below 45 m’. Gebouwd door de Turkse Tansu werf in Istanbul. De naval architecture, engineering en constructie is gedaan door Diana Yacht Design. Bijzonderheid: het is een houten schip in cold moulded wood, dat wil Voorbeeld van technische hoogstandjes: uitschuifbare tender-kraan. Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Voorbode van nieuwe plannen: de 55 meter Bluebird. 7 zeggen een houten kiel, spanten en stringers met stroken watervast hout waarover glasvezel als buitenhuid is aangebracht. “Hout vraagt inderdaad een andere werkwijze ten opzichte van staal”, bevestigt Bais desgevraagd, “bij een stalen lijnenplan is de binnenkant de vorm van de boot; bij een houten lijnenplan is dat de buitenkant. Het kan zomaar 5 cm schelen, dus daar moet je rekening mee houden.” De stijl van de Cyclone is ronduit marine-achtig, een wens van de klant. Het schip is een halfglijder, goed voor 20 knopen topsnelheid. Klassieke stijl Een scherp contrast met de hoekige lijnen van de Cyclone vormt de 125-voets Soprano, met stalen romp en aluminium opbouw, die in 2017 bij Hakvoort in Monnickendam te water ging. Een ontwerp van Diana Yacht Design, in nauwe samenwerking met de werf en interieurontwerper Felix Buitendijk. De klassieke ronde spiegel en de waaiersteven zijn duidelijk geënt op andere ontwerpen uit het portfolio, zoals de Pamela V en de Heliad II. Want zoals er vraag is naar het ultra-strakke uiterlijk van de Cyclone, zo blijkt er nog altijd een markt te zijn voor de klassieke stijl. Bais: “Het is tijdloos en dat maakt het mooi. Vergelijk het maar met auto’s; sommige worden klassiekers door hun tijdloze stijl; andere raken gedateerd.” Techniek van nu De klassieke stijl wordt wel gecombineerd met hedendaagse techniek. Onder de retro-look van de Soprano zijn veel bergplaatsen gemaakt voor speelgoed als tenders, jetski’s en surfplanken. Het blijkt een toenemende klantenwens: veel tenders aan boord. “Superjachten zien er schitterend uit met alle luxe en comfort”, zegt Bais ernstig, “maar we mogen nooit vergeten dat deze schepen op volle zee varen en tegen ruwe omstandigheden bestand moeten zijn. Zo is er een ontwerp van ons, dat gebouwd is door Hakvoort, ooit door een enorme golf geraakt. Het maakte 45 graden helling, maar bleef overeind. Alle regelgeving is dus niet voor niets. Boven de 500 GT is het berekenen van de lekstabiliteit verplicht; wij rekenen ook al onze andere ontwerpen door. Dat zit in ons systeem.” Markt ongewis “De markt blijft ongewis”, antwoordt Bais, gevraagd naar de toekomstverwachting, “de klanten zijn veel kritischer geworden. Het is zaak flexibel te zijn, spreiding over meer werven te zoeken en kleinere opdrachten niet uit de weg te gaan. Wat ons bureau betreft ben ik optimistisch. We bestaan al lang, hebben een mooi portfolio, een groot netwerk en hebben onze marketing op orde. Op deze nieuwe locatie kunnen we vol vooruit!” www.dianayachtdesign.nl Hans-Maarten Bais: “Ons bureau heeft korte lijnen.” Foto Laurens van Zijp Jachtbouw Nederland 2 april 2018

GLOBAL SPECIALIST OF HVAC SYSTEMS Dometic has the solution for yachts & workboats Visit us at Maritime Industry - booth C.129 dometic.com

Superjachtwerf Oceanco in Alblasserdam heeft met de Black Pearl weer een hoogstandje geleverd. Het 106 meter lange zeilschip met DynaRig is afgelopen maand na proefvaarten aan de eigenaar opgeleverd. Voor de realisatie is een lange weg afgelegd. Black Pearl met DynaRig van Dykstra Naval Architects: De Black Pearl is een imposante verschijning. Let op de bijzondere neus. Foto Kees Torn. Hoogstandje van Oceanco Dykstra Naval Architects, en dan met name oprichter Gerard Dijkstra (74), werd in een vroeg stadium ingeschakeld voor het realiseren van een DynaRig op de Black Pearl. In 2004 ging Gerard Dijkstra officieel met pensioen, maar op het bureau wordt de grap gemaakt dat hij jaarlijks afscheid neemt van het in 1969 door hem opgerichte bedrijf. Het basisidee voor het DynaRig is van de Duitse ingenieur Wilhelm Prölß, die het in de jaren 60 van de vorige eeuw ontwikkelde met het oog op de vrachtvaart. Het kwam echter nooit van de grond. De Amerikaanse durfkapitalist Tom Perkins (1932-2016) durfde het aan het zeilsysteem toe te passen op zijn Maltese Falcon, die in 2006 in de vaart kwam. Gerard Dijkstra deed er met zijn team vijf jaar tijd over om het DynaRig verder uit te werken en verbeteren. Het leergeld dat daarmee is betaald (90.000 uur ontwikkeling en research) kwam nu van pas, want de Black Pearl is pas het tweede schip dat met dit geavanceerde zeilsysteem is uitgerust. Roterende masten De drie niet gestaagde carbon masten kunnen roteren. Vierkant getuigd, maar zonder dat er een opening tussen de zeilen is. Het zeilrendement verdubbelt door dit enorme aaneengesloten vlak. Dankzij speciaal ontwikkelde software kan in theorie één persoon het schip zeilen. De zeilen kunnen in slechts zeven minuten tijd volledig worden uitgezet; overstag gaan duurt anderhalve minuut. Het DynaRig van de Black Pearl is gebouwd door Magnum Structures in Portsmouth (VK). In de tuigage zijn op tal van plaatsen optische sensors aangebracht, waarmee data over de belasting worden verzameld. Zeilen met zonnepanelen Was het voor de opkomst van de stoommachine vroeger niets bijzonders als een zeilschip zonder motor de oceaan overstak, tegenwoordig is dat met alle technische voorzieningen aan boord zeer lastig. De Black Pearl kan dat, doordat de helft van het totale oppervlak van 2877 vierkante meter zeil is voorzien van flexibele zonnepanelen. Als de vaart er met gehesen zwarte dacron zeilen in zit - de Black Pearl kan zeilend 30 knopen halen - gaat bovendien de schroef in regeneratiestand en wekt stroom op. Een na grootste Met een lengte van 106 meter is de Black Pearl momenteel het een na grootste zeiljacht ter wereld. Het moet alleen de A, een bijna 143 meter lange driemaster van de Russische miljardair Andrey Melnichenko, boven zich dulden. Opmerkelijk dat dit door Philippe Starck ontworpen schip eerst ‘White Pearl’ heette. De Black Pearl is echter veel meer een zeilschip dan de A, dat ook wel wordt aangeduid als ‘sail-assisted motor yacht’. Overigens was het zeilconcept van de A ook in handen van Dykstra Naval Architects. Zoals het vaker met dit soort superjachten gaat, worden uit het oogpunt van discretie jegens de klant weinig (technische) details verstrekt. Maar al surfend over het internet De in 2006 in de vaart gekomen Maltese Falcon is het eerste zeiljacht met het door Gerard Dijkstra doorontwikkelde DynaRig. Het zeiloppervlak is 2400 m2 . De romp is van staal, de opbouw van aluminium. Foto Dykstra Naval Architects/Onno van der Wal www.oceancoyacht.com www.dykstra-na.nl www.magmastructures.com www.nuvolari-lenard.com Technische specificaties Black Pearl Romp: Opbouw: Lengte: Breedte: Diepgang: Masthoogte: Zeiloppervlak: Accommodatie: staal aluminium 106,7 m. 15 m. 6,8 m. 3 x 75 m. 2877 m2 6 hutten, 12 gasten Motor: 2 x MTU 12V2000M72, elk 1450 pk Snelheid (motor): 17,5 knopen Snelheid (zeil): Tonnage: tot 30 knopen 2986 GT Ontwerp exterieur: Ken Freivokh Design / Nuvolari Lenard Ontwerp interieur: Ken Freivokh Design / Nuvolari Lenard / Villate Design Naval Architecture: Oceanco / Dykstra Door Rens Groenendijk valt er toch heel wat informatie te vinden. Zo heeft het Italiaanse ontwerpbureau Nuvolari Lenard trots een aantal artist’s impressions van het interieur op zijn website gezet. Oogt het schip van buiten modern, het interieur staat daar haaks op. Het is voor overgrote deel in Lodewijk XVI (Louis Seize)-stijl en er zijn delen ingericht in de sfeer van Art Deco. Nuvolari Lenard claimt overigens ook de aparte vormgeving van de waaiersteven, die toch een maximale lengte van de waterlijn biedt. Op internet wordt veelvuldig als opdrachtgever de Russische miljardair Oleg Leonidovich Burlakov genoemd. Dat past duidelijk bij de zilveren roebel met de beeltenis van Nicolaas II, de laatste Russische tsaar, die onder de mast is gelegd. Een oude traditie, die het schip geluk moet brengen. 9 Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Kwaliteit weerspiegelt. Perfection Pro is een twee-componenten polyurethaan aflak speciaal ontwikkeld voor professioneel gebruik. Perfection Pro levert een spiegelglad en hoogglanzend eindresultaat aan ieder vaartuig en elke ondergrond en is geschikt voor spuitapplicatie en kwast- & rolapplicatie. Perfection Pro heeft een uitzonderlijk kleur- en glansbehoud en wordt geleverd in een uitgebreide kleurenrange. U kunt de gewenste kleur bij uw lokale distributeur bestellen; deze kleur kan ter plekke worden gemengd wat u tijd en geld bespaart. Perfection Pro: ontwikkeld door professionals voor professionals. international-yachtpaint.com facebook.com/InternationalYachtPaint Alle in deze publicatie genoemde handelsmerken zijn eigendom van of in licentie gegeven aan, het AkzoNobel concern. © AkzoNobel 2018. 8827/0318

IJdelheid, een kans voor de marketeer In ons vakgebied gaat het hoofdzakelijk om de hardware, althans dat lijkt zo, maar het is de ‘zachte menselijke kant’ die ons in staat stelt onze hardware aan de man te brengen. Het succes is afhankelijk van onder meer design, esthetica, lifestyle, en merkwaarde van het product. In een voorgaand nummer van dit blad besteedde ik al aandacht aan de emotionele waarde van een product en wat een koper daarin ziet. Onze maatschappij heeft al een aantal revoluties achter de rug, zoals boekdrukkunst, industriële revolutie en informatie technologische revolutie. De huidige - welke we zeker niet mogen onderschatten - is de ’emotionele revolutie’. In onze moderne samenleving hebben we diverse malen kunnen ervaren dat feiten er steeds minder toe doen, maar wat men vindt of voelt steeds meer. Luxe producten Waarom hebben zaken als design en merkwaarde zoveel betekenis vandaag de dag? Dat komt doordat de welvaart luxe producten heeft gebracht voor een veel bredere groep van de samenleving. Door middel van bijvoorbeeld kleding, auto en boot kun je nu je medemens laten zien wat je bent. De moderne marketeer zegt: ‘ je bent wat je koopt’. In het algemeen kunnen we zeggen dat we graag goed gekleed, gekapt en geschoren zijn en dat we ons met de juiste make-up vertonen. We willen de juiste indruk op die ander maken. Dat heet ‘ijdelheid’. Slaan we daar de dikke Van Dale op na, dan vinden we: ‘zucht om door anderen bewonderd en geprezen te worden’. Vreemd genoeg heeft het woord in andere talen een afwijkende betekenis; leegte en in het Latijn vanitas. De Engelsman heeft er ‘vanity’ van gemaakt. Luxe goederen zoals Maserati’s, jachten, private jets en bontjassen heten in het Engels ‘vanities’. Functioneel dienen zij nauwelijks of geen doel, maar laten wel zien wie we (willen) zijn. Dit fenomeen zien we ook op het internet. Menigeen heeft een persoonlijk profiel op Facebook of LinkedIn dat er fraaier uitziet dan de persoon in werkelijkheid is. Kortom, ‘ijdelheid’. Evolutie Is ijdelheid goed of fout? Het antwoord daarop vinden we in de evolutionaire biologie. Ook in de dierenwereld treffen we ijdelheid aan en daar heeft het direct een functie. Primair draait het daar om voortzetting van de soort en dan draait het om vechten vreten of vluchten. De beste kansen maak je als je over macht beschikt. Ook de Duitse disruptieve denker Friedrich Nietzsche (1844-1900) schreef daarover in zijn boek ‘Wille zur Macht’. Hij zegt: ‘alles wat leeft, heeft een wil tot macht’. In de natuur moet je over voldoende macht of vindingrijkheid beschikken om te kunnen overleven. De mens maakt daarop geen uitzondering, maar het is de joods-chrisDoor Pieter Timmers, Forward Management telijke traditie die ijdelheid een ondeugd vindt. Het is onze oude Griekse vriend Aristoteles (384-322 v. Chr.) die dat anders zag en het gaat nuanceren. Slaat ijdelheid door naar narcisme, dan is het een ondeugd. De narcist is slechts op zichzelf gericht en heeft de medemens niet nodig, evenals degene die voor zelfverwaarlozing kiest. Die laatste is derhalve ook een ondeugd. De ijdele mens richt zich op de medemens. Die heeft hij nodig ter bevestiging dat hij de moeite waard is. De gezonde mens wil dat hij ertoe doet. Om dat te bereiken heb je contrast nodig. Alles wat bestaat, bestaat dankzij haar tegenstelling. Er is geen goed zonder kwaad, er is geen koud zonder warm. Winnen of verliezen De ijdele mens weet instinctief ook wat hij -niet- is. Als je geen winnaar bent, ben je een verliezer. De sport is daar een uitstekend voorbeeld van. Is meedoen belangrijker dan winnen? Onzin, het gaat om de overwinning, de roem en bewondering die dat met zich meebrengt. Als gevolg daarvan zorgt het brein voor een dopamine shot, waar men zich euforisch en prettig bij voelt. Evolutionair-biologisch maakt de winnaar meer kans zich voort te planten. Maar pas op! Denk niet dat de altruïst niet ijdel is, ook die streeft ernaar bewonderd en geprezen te worden. Het voorgaande toont aan dat we naast de producten en diensten, welke wij in de markt aanbieden, rekening moeten houden met de makken en kuren van onze klanten, maar wijzelf zijn met diezelfde makken en kuren behept. Het helpt wel als we dat tijdig herkennen en erkennen. IJdelheid taboe? Het blijft vreemd dat het fenomeen ‘ijdelheid’ nauwelijks of niet in de marketingboeken voorkomt. Is het dan toch nog steeds taboe? Schamen wij ons dan toch nog steeds voor deze vermeende ondeugd? IJdelheid is een deugd. Zonder ijdelheid bleven we stilstaan in de schaduw van de anonimiteit en zouden we nooit onsterfelijkheid bereiken. Zonder ijdelheid was er geen kunst, literatuur, topsport of wetenschap en zouden we geen mooie schepen hoeven bouwen. Zonder ijdelheid zouden we niets zijn, want we zijn nou eenmaal niet veel meer dan de verhalen die anderen over ons vertellen. Bron: boek ‘Zie Mij’ van Frank Meester (2010). 11 Ploegen, eggen, zaaien en oogsten Foto Rens Groenendijk april 2018

Doomernik Yachts bouwt jachten voor de ware ‘yachtsman’ Liefde voor mooie boten en het ambacht Tekst en foto’s Laurens van Zijp 12 Sinds 2016 bouwt Doomernik de exclusieve Wally Nano Mark II. De door Hoek Design ontworpen zeilboot is 11,35 m. lang, 2,60 m. breed, diepgang 2,60 m. De waterverplaatsing is circa 2750 kg. Het zeiloppervlak bedraagt 195 m2 . Foto Doomernik Yachts De bouw van elegante, snelle zeiljachten. Dat is de specialiteit van Doomernik Yachts in Zaltbommel. De werf heeft naam gemaakt met de Draak. Daarvan staan er momenteel maar liefst drie op stapel. Bovendien bouwt Doomernik sinds 2016 de exclusieve Wally Nano Mark II. Bouwnummer 3 wordt dit jaar opgeleverd. De Draak Gold Cup werd in 1993 in Medemblik verzeild. De internationale hoogstaande zeilwedstrijd werd een keerpunt voor Joop Doomernik, die drie jaar eerder was gestart als zelfstandig botenbouwer. Hij kwam met twee boten naar Medemblik: een opgeknapte Draak en de volledig gerestaureerde klassieker Duke van 11 meter lengte. Daarmee vestigde hij definitief de aandacht op zich als kundig ambachtsman. Terugblikkend zegt hij: “Na dat evenement zat ik ineens volop in het werk, want er werden zes Draken waaraan iets moest gebeuren naar mijn werkplaats gereden...” Sindsdien staat hij te boek als Draak-specialist. Dat Doomernik een voorliefde heeft voor ambachtelijk werk, was al vroeg duidelijk. Hij begon op z’n dertiende met het opknappen van bootjes en startte op z’n zeventiende de restauratie van zijn eerste Draak. “Dat was aan de Vikinghaven in Den Bosch, naast de werf van Anne Wever. Ik zag hoe daar het ene na de andere jacht naar buiten rolde en raakte daar behoorlijk door geïntimideerd. Later leerde ik Wever persoonlijk kennen. Wat hij deed, wilde ik ook: boten bouwen. Ik ging een vakopleiding volgen in Rotterdam, wat toen nog de MTS voor meubilerings- en houtbedrijven heette. Daar had ik onder meer les van Jaap Kramer, de bekende ontwerper. Nadat ik een half jaar voor een baas had gewerkt, wist ik het zeker: ik kon beter als zelfstandige aan de slag, wat ik in 1990 deed.” Jachtbouw Nederland 2 april 2018

met houten dek komt ook voor en die variant bouwt Doomernik graag. Op de voorgrond de mal van de binnenschaal van de Draak, erachter een rompmal. Links een dekmal en een 8 Meter. “Zo’n houten dek maakt het een iets exclusievere, stijlvolle boot. Een boot voor de echte ‘yachtsman’ die uitstraling waardeert en tegelijkertijd fanatiek wedstrijdzeiler is. Een houten dek zorgt voor meer stijfheid van de boot. Een gewichtsnadeel is er niet. Wij maken een uitgekiende constructie met minimaal gewicht en maximale vormstijfheid.” Voor de productie van de buiskap heeft Doomernik een speciale productietafel. “Die heeft precies de vorm en zeeg van het dek. Met CNC gefreesde en ‘gevacumeerde’ componenten kunnen we 70 procent van de kajuit voor-produceren en het geheel wordt spanningsloos op de romp gezet. Het gaat van bouwen naar assembleren en dat scheelt flink in de doorlooptijd.” ‘Wat Anne Wever deed, wilde ik ook: boten bouwen’ Laag voor laag Niettemin blijft de bouw van een Draak zoals Doomernik het doet arbeidsintensief handwerk. Bewust, want kwaliteit staat voorop en de klantenkring wil geen productieboot. Voor de productie van de buiskap van de Draak heeft Doomernik op een speciale tafel. Snelle romp Kort na de voornoemde Dragon Gold Cup begon Doomernik ook nieuwe Draken te bouwen, op basis van Börresen rompen uit Denemarken. Hoewel de Draak een internationale eenheidsklasse is, bestaan er onderling verschillen. Sommige exemplaren zijn sneller dan andere. Onder aanvoering van gerenommeerd Draak-zeiler Pieter Heerema werd in de jaren negentig een nader onderzoek uitgevoerd naar die snelheidsverschillen. Doomernik: “We hebben bondsmeter Ward Walter schepen IMS laten meten, wat met geavanceerde computerapparatuur gebeurde. De resultaten zijn één-op-één geplot en over een tekening gelegd met de toleranties - minimum- en maximummaten - van de Draak-romp. Er bleken inderdaad verschillen in de rompen te bestaan. Met de verzamelde gegevens is André Hoek aan het rekenen geslagen en het resulteerde in zeven rompontwerpen. Daarvan heb ik de snelste versie gekozen en die CNC laten uitfrezen, wat medio jaren negentig nog tamelijk revolutionair was. Het was een bewezen snelle romp, die ik nog steeds gebruik voor de bouw van Draken.” Houten dek De Draak werd in 1929 ontworpen door de Noor Johan Anker. Een slank schip met forse overhangen, in de traditie van de Scandinavische scherenkruisers. Van 1948 tot 1972 was het een olympische klasse. Aanvankelijk werd de boot alleen in hout gebouwd, later werd kunststof toegestaan. De combinatie polyester romp Doomernik: “Een Draak staat hier vier weken in de mal, omdat wij de romp laag voor laag opbouwen. We verwerken vinylester; epoxy is niet toegestaan volgens de klassenregels. Als de rompschaal helemaal in de mal staat, laten we de gietijzeren kiel erin zakken. Die wordt aan de bovenkant afgedicht met romplaminaat. Ook leggen we een laminaat op de hartlijn. Dat laatste is niet nodig voor de constructie, maar om te voldoen aan de klassenregels. Qua gewicht moet het overeenkomen met een houten kielbalk.” De Draak is een zware boot en het laminaat heeft een gewicht van 12 kg/m2 , even zwaar als de houten variant. De opbouw van het laminaat (voorheen van High Modulus, nu Gurith) is het geheim van de smid. De Draak-romp wordt zorgvuldig opgebouwd in de mal. 13 Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Bouwnummer 3 van de Wally Nano MkII, in carbon composiet. 14 Binnenschaal Nadat in de eerste twee Draken een handgemaakte binnenschaal werd geplaatst, werd gekozen voor internal moulding. Doomernik: “In de boot is een ergonomisch platform nodig - kuipvloer, zijkanten, voetsteunen, et cetera – dat onderdeel is van de constructie. Dat hebben wij destijds gecombineerd in een speciaal ontwikkelde mal. De binnenschaal wordt met positioneerframes op de millimeter nauwkeurig in de romp geplaats. Dan gaan de positioneerframes eraf en dan is de boot vormstijf. Vervolgens gaan de flenzen van de mal en komt de boot eruit.” Om te voldoen aan de regels wordt de boot gemeten en wordt de romp onderworpen aan een slingertest. Hij wordt opgehangen aan een draaipunt, met een gewicht van 10 kilo aan de neus. Vervolgens wordt vastgesteld hoeveel tijd het kost om de romp tien keer op en neer te bewegen. Sinds afgelopen winter is er sprake van een opleving in de klasse: er zijn drie nieuwe Draken verkocht en drie in optie. Doomernik: “We hadden altijd een gestage flow van twee, drie schepen per jaar. Die viel een paar jaar geleden ineens stil. Gelukkig hadden we toen voldoende werk aan onderhoudsklussen.” Wally Nano Mark II Naast de nieuwe Draken heeft Doomernik Yachts ook andere nieuwbouworders: de Wally Nano Mark II. Bouwnummer 3 staat op dit moment op stapel. De Mark II is een ontwerp van André Hoek. Doomernik wist de eigenaar van het Italiaanse Wally merk te overtuigen dat hij beter kon bouwen dan eerdere werven en sloot een deal. Op diepladers kwamen de mallen naar Zaltbommel. Toen begon het pas, want zoals Doomernik zegt: “Je kunt wel een rompschaal en dekmal hebben, maar dan heb je nog niet de helft.” Bovendien vroeg de Wally om een ander bouwprocédé: carboncomposiet vacuüminjectie in plaats van de vinylester handlay-up van de Draak. Doomernik: “We zijn wel bekend met de vacuümtechniek, maar een heel schip bouwen met vacuüminfusie Joop Doomernik bouwt graag jachten met klassieke lijnen. Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Eindproduct: de kuip van de Draak met veel trimfuncties. was nieuw voor ons. Dus heb ik er een expert bijgehaald, Teun de Vries, een ware ‘infusie-Einstein’. Hij heeft het infusieproces geoptimaliseerd en tekeningen gemaakt waar de leidingen en injectoren moeten zitten. We doen simulaties in de computer en doen vacdrop-tests.” Met de mallen kwamen ook zes door Hallspar gemaakte carbon masten mee, deelbaar, zodat ze in een container passen. Stalling, onderhoud, reparaties en restauraties zijn andere activiteiten van de werf, naast de nieuwbouw. Voor dat laatste staat een klassieker 8 Meter in de hal. Massaproductie is aan Doomernik niet besteed, zoveel is duidelijk. Liefde voor mooie boten en ambachtelijke werken staan voorop. Gevraagd naar zijn toekomstverwachting meldt Doomernik dat hij met optimisme vooruit kijkt en nog voldoende markt ziet. “We kijken ook naar custom nieuwbouw. Ik zou er graag een exclusieve daysailer bij doen, geheel naar mijn eigen maatstaven. Wordt dus vervolgd!” www.doomernikyachts.nl Klasseregels Draak Een Draak moet voldoen aan de volgende specificaties om deel te mogen nemen aan internationale wedstrijden: Lengte: Breedte: Diepgang: Genua: Spinnaker: 8,90 m. 1,95 m. 1,20 m. Waterverplaatsing: 1700 kg Grootzeil: 16 m² 11,7 m² 23,6 m² 15 Klaas Ruigewaard is met zijn Ruighevaert (NED 390) een van de 148 leden van de Nederlandse Draken Club. De boot, met polyester romp en houten dek, is bouwnummer 24 van Doomernik Yachts, gebouwd in 2008. Jachtbouw Nederland 2 april 2018

STAY SMOOTH even when seas are rough NEXT GENERATION De populairste serie maritieme thermische camera’s ter wereld is zojuist nog beter geworden. Beter thermisch beeld, betere kleuren zoom camera en, nu komt het, vanaf nu zijn alle Next Generation M-serie camera’s gyro gestabiliseerd. Dit zorgt voor stabiele, vloeiende weergave onder de ruwste omstandigheden. Europe/Middle East/Africa T: +31 (0) 6 122 71 848 hans.groenenboom@flir.com GYRO STABILIZED

Van der Valk Shipyard investeert in revolutionair model BeachClub voor nieuwe doelgroep Vorig jaar bestond Van der Valk Shipyard in Waalwijk 50 jaar. Lang staat de werf niet stil bij deze mijlpaal. Het vizier is op de toekomst gericht. De opening van een zesde bouwhal en de ontwikkeling van een nieuw model onderstrepen dat. Van der Valk Shipyard bouwt momenteel een nieuw model dat aan het toch al rijke portfolio is toegevoegd. De BeachClub, een ontwerp van Cor de Rover, is een revolutionair concept. Met onder meer een salon in het achterschip en de voortstuwing ondergebracht in het platform achterop, wijkt de configuratie af van het gangbare. Een prominent aanwezige machinekamer in het schip ontbreekt en dat komt de leefruimte ten goede. De salon, waarin ook de kombuis is geïntegreerd, beslaat maar liefst 27 m2 zwemplatform. en grenst aan een royaal De grote breedte (5,50 meter op 19 meter lengte) en het vele glas rondom, geleverd door Rafa, zorgen voor een ruimtelijke beleving en direct contact met de omgeving. Het platform maakt onderdeel uit van de romp en zorgt dus voor een langere waterlijnlengte. Hierin is zoals gezegd alle techniek ondergebracht: twee Volvo Penta diesels met IPS-aandrijving, plus generator, airco en wat dies meer zij. “Wij hebben al ruim tien jaar ervaring met het IPS-systeem”, zegt marketingmanager Yoeri Bijker, “we waren de eerste werf in Nederland die IPS toepaste en hebben sindsdien al zo’n 90 units ingebouwd.” Dat er geen machinekamer is met stahoogte, is geen probleem. Via een enorm luik zijn de motoren te bereiken en het onderhoud zal doorgaans in de haven of in een loods gebeuren. Mocht het luik om wat voor reden dan ook niet open kunnen, dan zijn er nog twee toegangsluiken in de achterwand van de salon. Plaatsing achterin scheelt, los van de ruimte, geluid en trillingen binnen. Al het gewicht achterin is een aandachtspunt, maar daar is uiteraard zorgvuldig aan gerekend. Jaron Ginton in Haarlem heeft de naval architecture verzorgt en hij heeft het onderwaterschip achter vlakker gemaakt. De Jangada is een Raised Pilot House van 24,99 meter lang. Het aluminium jacht haalt circa 23 knopen met drie Volvo Penta D13-800 12,8 l. 6 cilinder diesels. Het in- en exterieur is ontworpen door Guido de Groot Design, naval architect is Wim van der Valk Continental Yachts. Door Laurens van Zijp 17 Jachtbouw Nederland 2 april 2018

18 Een BeachClub 600 en 660 in aanbouw. Foto Laurens van Zijp Jachtbouw Nederland 2 april 2018

BeachClub De BeachClub heeft een baanbrekende configuratie: de salon achterin en de motoren in het platform. Door de uitbundige toepassing van glazen ramen is de lichtinval in het interieur, ook in de master cabin, overvloedig. De inrichting van het schip is nog onderwerp van discussie. In ieder geval zal de trend worden gevolgd om veel losse meubelen te plaatsen. Op de foto van het glimmend aluminium casco is goed te zien hoeveel glas er in de boot is verwerkt. 19 Jachtbouw Nederland 2 april 2018

De Santa Maria T in de serie Explorer is het grootste trawler jacht in de serie Explorer. Het door Guido de Groot Design ontworpen schip is 36,80 meter lang en 7,75 meter breed. De romp is van staal (Ginton Naval Architects) en de opbouw van aluminium. Met twee Volvo Penta D16-MH 16 l. 6 cilinder diesels is de topsnelheid 14,6 knopen. 20 Dat zorgt voor meer opdrukkend vermogen. Gecombineerd met een wat scherpere voorvoet ligt het schip perfect in balans. In het voorschip zijn behalve een eigenaarshut nog twee gastenverblijven, inclusief natte cellen, plus de mogelijkheid voor een bemanningshut. De stuurstand zit op splitlevel-niveau en bevat een tweede salon met U-bank. Het voordek kan naar wens worden ingevuld: als lounge-plek met banken, als stalling voor jetski’s en zelfs met een jacuzzi. Alles in eigen huis Met de nieuwe BeachClub hoopt Van der Valk Shipyard een nieuwe doelgroep aan te spreken. Besloten is het eerste casco op eigen rekening te bouwen als demo-schip. “Klanten willen graag een tastbaar schip bekijken”, verklaart Bijker die stap, “dat overtuigt beter dan een schip op tekening. We experimenteren trouwens inmiddels ook met een VR-presentatie.” Van der Valk bouwt de casco’s zelf, zoals de werf nagenoeg alles in eigen huis doet: schilderwerk, isolatie, technische installatie, betimmering en bekleding en detailafwerking. Het gros van de schepen wordt in aluminium gebouwd, maar staal kan ook; toevallig is er een nieuwe order binnen voor een stalen Aft Cabin. Het rvs werk wordt wel uitbesteed, aan Verduyn Metaaltechniek in Waspik en ook het snijden van de pakketten gebeurt elders, bij Snijtechniek Brabant in Raamsdonksveer. Bijker: “We laten de pakketten frezen in plaats van snijden met plasma of laser. Dat is weliswaar iets duurder, maar het geeft schonere snijvlakken zonder bramen, dat geeft een schonere las.” Bewerkelijk De BeachClub is een bewerkelijk schip om te bouwen, niets is immers standaard. Bijker schat dat het cascowerk uitkomt op 325 manuren/ton. Dat is circa 20 procent meer dan bij de andere modellen. Na de bouw wordt het casco aan de buitenkant gestraald; binnen worden de lasnaden geborsteld en de binnenkant wordt schoongemaakt met ontvetter. Daarna wordt primer aangebracht of - optioneel - geluiddempende coating. Het plamuren van de romp is een bewerkelijk proces, omdat het met veel zorgvuldigheid gebeurt. Bijker: “Zes lagen grof plamuur en drie lagen fijn plamuur, die allemaal tussentijds worden teruggeschuurd. Dat kost twee tot drie maanden. Vervolgens worden de verfsystemen aangebracht, standaard van Alexseal, en dat gaat relatief snel in een paar weken.” In vijf decennia bouwde de werf 1400 schepen De inrichting van een demo-schip is nog een puzzel. Bijker: “Het mag geen ‘braaf’ schip worden; enerzijds moet de aankleding het eigen karakter van het ontwerp versterken, anderzijds mag het geen klanten afstoten. Een trend die we zien zijn losse meubels; daar wordt steeds vaker voor gekozen.” De eerste BeachClub moet later dit jaar in de vaart komen en zal dan zijn opwachting maken op de grotere beurzen. Florida is een serieuze optie, omdat dit schip bij uitstek geschikt is voor dergelijke vaargebieden als de Keys en de Caribbean. Naast de 600 (19 meter) staat ook de iets grotere 660 (20,50 meter) op stapel, die voorzien is van een flybridge dek. Dit voorjaar worden een 23 meter Flybridge en een 26 meter Raised Pilothouse opgeleverd. Foto Laurens van Zijp Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Een Van der Valk Flybridge, de 24,60 meter lange en 6,25 meter brede Versailles. Het aluminium motorjacht is volledig in eigen huis ontwikkeld. Met drie Volvo Penta D13-800 13,0 l. 6 cilinder diesels haalt de boot een top van 26,7 knopen. Het schip heeft een modern uiterlijk, maar een Victoriaans interieur. Tijdloze ontwerpen Van der Valk werd groot met kruisers voor binnenwater, met als productiepiek 55 schepen per jaar! De modellen zijn geëvolueerd van boten voor de rivieren tot zeegaande jachten die meer en meer custom built worden. De maximale lengtemaat die de werf bouwt is 40 meter en dat is gerelateerd aan de breedte van de sluis in de aanpalende arm van Bergsche Maas. Thans bestaat de reeks uit de Aft Cabin, Flybridge, Wheelhouse, Raised Pilothouse, Explorer en de bovengenoemde BeachClub. De BeachClub is een ontwerp van Cor de Rover; de Raised Pilothouse, Explorer en Expedition zijn van de hand van Guido de Groot en de Aft Cabin en de Flybridge zijn in eigen huis vormgegeven door Wim van der Valk en jachtarchitect Leen Moerkerk. Het zijn moderne, tijdloze ontwerpen. Er zijn ook nog concepten, waaronder de Expedition. Daarmee haakt de werf in op de toenemende vraag naar dit scheepstype. Het werfcomplex omvat zes hallen, waarvan de laatste vorig jaar in gebruik werd genomen. Deze hal heeft 14 meter werkhoogte onder de kraanbaan. De montage van hoge onderdelen, zoals een radarbeugel, kan hierdoor binnen gebeuren. In een van de hallen is een spuitcabine, waar interieurdelen en mastonderdelen in eenzelfde kleur worden gespoten. Een kleurafwijking van bijvoorbeeld een radardome wordt zo gecorrigeerd. Het casco van een 32 meter lange Raised Pilothouse krijgt vorm. Foto Laurens van Zijp Marketing manager Yoeri Bijker: “We doen vijf, zes projecten per jaar.” Foto Laurens van Zijp Nieuwbouworders Dit voorjaar worden twee nieuwbouworders opgeleverd: een 23 meter Flybridge en een 26 meter Raised Pilothouse. Voorts is het casco van een 32 meter lange Raised Pilothouse in aanbouw, een custom made opdracht van een bestaande klant. In de nieuwe Hal 6 staat bouwnummer 2 van de Explorer, die met anderhalve meter wordt verlengd. Verder krijgt een bestaand jacht van een Deense klant een nieuw teakdek aangemeten. Planning is het sleutelwoord om de productieflow voor de 45 vaste medewerkers gaande te houden. Bijker: “We doen op jaarbasis doorgaans vijf, zes projecten, dus het is wel goed te organiseren. Wat materialen betreft hebben we een grijpvoorraad en de rest wordt ‘just in time’ aangeleverd door onze vaste leveranciers. Die werkwijze is een tweede natuur geworden, ook al omdat we het zo lang doen. Onze efficiëntie zit ‘m ook in het feit dat we alles in huis kunnen doen en het tijdsperspectief kunnen beheersen.” www.wimvandervalk.com Lange historie, veel schepen De broers Wim en Gijs van der Valk rolden min of meer toevallig in de jachtbouw. Ze waren werkzaam in het Westland en bouwden voor privégebruik een tuindersvlet om tot pleziervaartuig. Daar kregen ze veel reacties op, waarna ze uiteindelijk een kruisertje van 7 meter bouwden. Dat was de start van hele reeks kruisermodellen die tot het canon van Nederlandse watersportvloot mogen worden gerekend. Vorig jaar, in 2017, vierde Wim van der Valk Shipyard het 50-jarig bestaan. In die vijf decennia zijn 1400 schepen gebouwd, inclusief casco’s. De 11.60 is met 300 exemplaren tot dusver het grootste succesnummer gebleken. Andere bekende modellen zijn de Royal, Falcon, Superfalcon, Vitesse (in aluminium) en de Continental. Terwijl Gijs uiteindelijk zijn eigen werf begon en doorging met het bouwen van de Valkkruiser, legde Wim zich toe op grotere schepen en de internationale markt. Anno 2018 staat Wim (72) nog steeds aan het roer van Van der Valk Shipyard. Hij is betrokken bij de dagelijkse leiding en alle ontwikkelingen binnen het bedrijf. 21 Jachtbouw Nederland 2 april 2018

WORD JIJ ONZE NIEUWE COLLEGA? Als gevolg van een sterke groei zijn wij op zoek naar: ■ Sales Engineer Buitendienst ■ Sales Engineer Binnendienst SuperYacht Spares is de enige Nederlandse full-service supplier in de superjacht industrie. Wij leveren producten en diensten aan jachten (50m+), jacht management bedrijven en werven wereldwijd. De producten omvatten nagenoeg alles wat er aan boord van deze zeer luxe jachten nodig is. De service bestaat onder andere uit het leveren van diensten ter ondersteuning van de after sales afdelingen van werven en het leveren van diensten aan jachten. Wil jij werken in een dynamisch en jong team? Heb je interesse in de superjachtindustrie, ben je commercieel, heb je affi niteit met techniek en minimaal een afgeronde technische of commerciële HBO opleiding? Ga dan snel naar: www.superyachtspares.com/vacatures. Avelingen West 6, 4202 MS Gorinchem, The Netherlands ■ Tel: +31 (0) 183 63 91 93 ■ E-mail: recruitment@superyachtspares.com ■ www.superyachtspares.com

kort nieuws Jachtbouw Nederland 2 april 2018 Boat Builder Awards 2018 De Boat Builder Awards zullen dit jaar op de openingsdag van METSTRADE worden uitgereikt, 13 november. De vierde editie van de uitreiking van onderscheidingen voor jachtbouwers en toeleveranciers vindt net als voorheen plaats in Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. In het I-nnovationLAB zal tijdens de gehele vakbeurs METSTRADE, 13-15 november in de Amsterdamse RAI, aandacht aan de prijswinnaars worden geschonken. De 350 verwachte gasten worden met rondvaartboten van de RAI naar Het Scheepvaartmuseum gebracht, waar ze welkom worden geheten met een glas champagne. Na de prijsuitreiking en het galadiner is de after-dinner bar geopend. Raymarine is hoofdsponsor van het evenement, dat wordt georganiseerd door International Boat Industry en RAI Amsterdam. Nederlandse bedrijven waren daarin nog weinig vertegenwoordigd, Vripack won in 2016 een award en KM Yachts kreeg vorig De uitreiking van de Boat Builder Awards vindt ook dit jaar weer plaats in Het Scheepvaartmuseum te Amsterdam. Foto Rens Groenendijk jaar een nominatie. Het aantal awards wordt met twee uitgebreid tot tien. Nieuw zijn de Rising Star award, voor iemand tot 35 jaar die een belangrijke invloed heeft gehad op sector in de jachtbouwsector waar hij of zij in werkzaam is, en de Collaborative Solution award voor een oplossing tussen een superjachtbouwer (>24 m) en de supply chain partner. Uitgebreide informatie over de awards - wie de sponsors zijn (er is nog ruimte voor nieuwe), hoe te nomineren en de jury - is te vinden op de website van METSTRADE. www.metstrade.com/boatbuilderawards Dieselkachels van Safire De Safire dieselkachels uit Finland hebben twee borstelloze ventilatoren. Die werken stil en zijn onderhoudsarm. De ene ventilator verspreidt de warme lucht, de ander regelt de verbranding en zorgt voor een hete, blauwe vlam van 1200 graden Celsius, zonder roetuitstoot. De kachels met rvs behuizing zijn zuinig met brandstof (0,07-0,23 l/u) en kunnen moeiteloos continu branden. De compacte maten en roestvrijstalen uitvoeringen zijn verdere voordelen. Er zijn vier modellen: de 1600, geschikt voor kleine ruimtes, de 23Di - nieuw in de reeks (afgebeeld) - voor schepen van 16-32 voet, de 32Di (30-40 voet) en de 36Di (3444 voet). De kachels hebben een externe bediening, in drie varianten: standaard, Sirius en Genius, met uitgebreide kalender programmering en extra thermostaat aansluitingen. Safire wordt geïmporteerd door Amrit uit Arnhem. www.safire.nu Clouds: tankniveaumeter en CO-alarm Clouds International heeft LP TankCheck tankniveaumeters en Safe-T-Alert koolmonoxide- en rookalarmen in het assortiment opgenomen. De LP TankCheck sensor(en) geeft/geven het actuele niveau in de tank(s) aan via Bluetooth naar een monitor en/of smartphone. Het bereik is, afhankelijk van de tussenliggende elementen, maximaal 15 meter. Montage onder de tank, aan de bodem. Magnetisch of met kleefband. Werkt op gas-, diesel-, benzine-, en vuilwatertanks. De Safe-T-Alert is volgens Clouds het enige CO-alarm dat werkt bij temperaturen van -40˚ C tot 70˚ C. Het alarm kan worden uitgezet met een Auto Reset functie. Met één druk op de knop kan het alarm tijdelijk worden uitgezet, terwijl iemand de ruimte kan ventileren. Het alarm zal na enige tijd weer in werking treden als er weer een gevaarlijk niveau van CO wordt gedetecteerd. Een ‘End of life’-signaal geeft na 5 jaar een signaal als het alarm dient te worden vervangen. www.clouds.nl 23

Ontwikkeling van AkzoNobel en Philips Revolutionaire antifouling met UV-leds AkzoNobel is samen met Philips bezig met een revolutionaire ontwikkeling op het gebied van antifouling. Op de scheepshuid worden UV-leds aangebracht, afgedekt door een coating, die de aangroei van organismen verhinderen. De achterliggende technologie van de ultraviolet light-emitting diodes is ontwikkeld door Philips. AkzoNobel voorziet een zeer brede toepassing: op jachten, vrachtschepen, offshore-installaties en op alle plaatsen waar de aangroei onderwater hinder oplevert. Het uitgangspunt bij de ontwikkeling was dat de toepassing economisch haalbaar moest zijn. Door de steeds strengere milieuwetgeving kunnen traditionele antifoulings niet meer worden toegepast. Afgezien van de winst voor het milieu ziet AkzoNobel ook een substantieel financieel voordeel. Ondanks de complexheid van het project, is AkzoNobel er zeker van dat technische problemen worden overwonnen en dat het een revolutie zal ontketenen in de toepassing van antifouling. “Dit unieke project is helemaal in lijn met onze continue focus op innovatie”, aldus Klaas Kruithof, Chief Technology Officer van AkzoNobel. “De uitdaging is niet alleen bescherming en kleur, maar ook om oppervlakken functioneel te maken. We zoeken actief Dalend aantal bezoekers Boot Holland De noordelijke watersportbeurs Boot Holland heeft bijna 13 procent minder bezoekers getrokken dan in 2017. De organisatie telde tussen 9 en 14 februari 31.000 belangstellenden bij de entree van de hallen van het WTC Expo in Leeuwarden. De organisatie spreekt van ‘iets minder’ bezoekers, maar zeker vergeleken met de jaren daarvoor is er sprake van een flink flink verval: in 2016 kwamen er nog 37.622 mensen naar de beurs; in 2015 37.254. In een persbericht zegt de nieuwe beursorganisatie dat aan alles te merken was dat er een frisse wind waaide en dat zowel bezoekers als standhouders daar enthousiast over waren. Uit de mond van directeur Hans van Veen van Vedette Jachtbouw, die met vier schepen aan de motorbotensteiger present was, werd opgetekend: “Er was veel interesse en voor mijn gevoel waren er ook meer bezoekers dan vorig jaar, waarbij de kwaliteit ook zeker hoger lag.” Van Veen kreeg veel positieve reacties op zijn presentatie. “Dat gaan we volgend jaar ook zeker weer doen. Ik zou mijn collega’s en ook de organisatie willen adviseren hier op in te zetten. Als het aan mij ligt is de Saksenhal straks helemaal gevuld met steigers met motorboten.” De organisatie constateerde veel belangstelling uit Duitsland. En verder: “De uitbreiding van recreatie, verhuur en funsport is zeer Dometic accu voor koeling Dometic heeft een nieuwe Li-ion accu ontwikkeld voor de voeding van 24 volt compressor coolers. Het Dometic BP124 Battery Pack is compatible met Dometic CoolFreeze CFX, CDF en CF series compressor coolers en vriezers. Een Dometic CoolFreeze CFX28 koelbox kan 60 uur draaien met de BP124. Het opladen duurt ongeveer vijf uur. Een led-display geeft het laadniveau aan. Het pack weegt 2,5 kilo en meet 200 x 150 x 65 mm. De BP124 is robuust uitgevoerd en wordt geleverd met lader en laadkabel. www.dometic.com positief ontvangen. Maar we willen vooral vast blijven houden aan de (stalen) motorboten en boten in het algemeen. Dat is de rode draad van Boot Holland, de kracht ook. We zetten volgende jaar in op segmentatie, paviljoens, sfeer en nog meer motorjachten.” In 2019 is Boot Holland van 8 t/m 13 februari. www.boot-holland.com 25 naar complementaire technologie en partners om samen mee te innoveren. In dit geval zullen de gecombineerde mogelijkheden en technologie van Philips en AkzoNobel ons in staat stellen de realisering te versnellen. We zijn voornemens dit zelf op de markt te brengen en overwegen licenties te bieden aan derde partijen om toepassing op grote schaal te bewerkstelligen.” www.akzonobel.com kort nieuws Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Jachtbouw Nederland 2 april 2018 kort nieuws Nieuws van Mastervolt De nieuwe MLI-E 12/1200 lithium-ion-accu van Mastervolt levert 1200 Wh (90 Ah) en vult de ruimte tussen de compacte MLS serie en de hoge-capaciteit variant, de MLI Ultra. De accu weegt 12,5 kilo en meet 353 x 175 x 190 mm. De MLI-E kan in een uur geladen worden en tot 5.000 keer 80% ontladen zonder schade aan te richten. Dat maakt de MLI-E volgens Mastervolt ideaal voor mobiele toepassingen en als stroombron van kleine elektromotoren. Een accu-managementsysteem is ingebouwd. Door CANbus-communicatie kan de MLI-E naadloos verbonden worden met Mastervolt producten of andere componenten in het elektrische systeem. Een EasyView 5-display met touchscreen is optioneel. Monitoring kan ook via een Bluetooth-app. Aanbevolen retailprijs: € 1680 excl. btw. De Alpha Pro III is een nieuwe geavanceerde, temperatuurgestuurde laadregelaar. Het apparaat verbetert volgens Mastervolt het rendement van ieder type scheepsdynamo en zorgt dat de accu’s geladen worden volgens de 3-traps laadmethode. Bovendien bewaakt hij ook de motorbelasting, waardoor het motorgeluid en slijtage van de dynamocomponenten verminderd worden, aldus Mastervolt. Via MasterBus communiceert de laadregelaar het toerental, de status van de dynamo en de laadstatus naar het elektrische systeem, af te lezen via een EasyView 5- touchscreen. Om supersnel te laden, zelfs bij lage toerentallen, adviseert Mastervolt om de Alpha Pro III te combineren met een hoogvermogen dynamo. Met een veldstroomregeling tot 20 Ampère kan de regelaar gecombineerd worden met dynamo’s tot 400 A. De nieuwe Charge Mate Pro 90 is een elektronisch relais, waarmee een tweede accu tot 90 A laadstroom kan ontvangen vanuit één dynamo. Geschikt voor alle accumodellen, maar ideaal voor Li-ion door ingebouwde veiligheidsfuncties. Het nieuwe relais vormt een aanvulling op het bestaande 40 A model. In parallelschakeling is de Charge Mate Pro 90 geschikt voor dynamo’s tot 225 A. Aanbevolen retailprijs: € 250 excl. btw. www.mastervolt.nl 26 Geluidsisolatie met CE-keur De EASYfoam FireSeal HR geluidsisolatie heeft een CE-certificaat gekregen en voldoet dus aan de eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. Voorzien van een verstevigde toplaag van glasvezel, die bestand is tegen hoge temperaturen, is dit product bij uitstek geschikt voor machinekamers. Het wordt geleverd door Easy Noise Control uit De Meern. EASYfoam FireSeal is een flexibel polyurethaanschuim met open celstructuur en een hoog soortelijk gewicht van 90 kg/ m3. Het is daardoor behalve geluidsabsorberend ook geluidsisolerend. Het schuim is geïmpregneerd om schimmels en bacteriën te weren en het materiaal vervormt en veroudert niet in vochtige omstandigheden. De gehele FireSeal-collectie is brandveilig volgens EN13501, klasse B-S1, d0. Het zijn waarden voor de mate van brandbestendigheid, rook- en druppelvorming bij verhitting. Deze zijn dermate gunstig dat Fireseal ook gebruikt kan worden in openbare ruimten. De standaard EASYfoam FireSeal is geschikt voor allerlei maritieme toepassingen. Voor de bevestiging is een lijmlaag op de platen aangebracht. Het materiaal is ook verkrijgbaar met een ingebouwde PVC-massaplaat die als ontdreuningslaag werkt en trillingen vermindert. Het zorgt voor een hogere geluidsisolatiewaarde. Deze variant met CE-keur is daarom bij uitstek geschikt voor machinekamers en andere technische ruimten. De platen zijn leverbaar in verschillende afmetingen en diktes. Prijzen op aanvraag. WAVY akoestiek Voor het interieur levert Easy Noise Control nog een ander geluidsabsorberend product: WAVY akoestische panelen. Het bestaat uit een sandwich van multiplex platen met akoestisch schuim als kern. De zichtzijde kan worden voorzien van houtlaminaat naar keuze en eventueel worden gelakt. Dankzij vernuftig geconstrueerde inkepingen zijn de EASYfoam FireSeal HR met massaplaat. platen flexibel en in gewelfde vormen te plaatsen. De platen worden geleverd in vier standaardafmetingen. www.easy-noisecontrol.nl Wavy akoestische panelen kunnen worden gebogen.

kort nieuws Jachtbouw Nederland 2 april 2018 Nieuwe technologie voor Axiom displays Geavanceerde doppler-radar van Raymarine Raymarine brengt de meest geavanceerd solid-state zeeradar tot op heden van het bedrijf op de markt: de Quantum 2 met dopplertechnologie voor doel-identificatie. De Quantum 2 is speciaal ontworpen voor integratie met de multifunctionele displays (MFD’s) Axiom van Raymarine. De radar verbetert het omgevingsbewustzijn van schippers door bewegende en stationaire doelen op intelligente wijze te identificeren, zowel op grote als kleine afstand. De Quantum 2 maakt gebruik van geavanceerde dopplerverwerking en is zó ontwikkeld dat hij de frequentieverschuiving van radar-echo’s detecteert van bewegende en stationaire doelen. Quantum 2 kent een kleurcodering toe aan bewegende doelen om aan te geven of deze inkomend (rood) of afgaand zijn (groen). Verder worden alle mogelijk gevaarlijke stationaire doelen binnen een afstand van 200 meter vóór het vaartuig gemarkeerd en voorzien van kleurcodes. De MARPA-functie (Mini-Automatic Radar Plotting Aid) met 25 doelen van de Quantum 2, ondersteund door dopplertechnologie, werd oorspronkelijk ontwikkeld voor de Amerikaanse kustwacht en andere hulpdiensten. Inkomende objecten worden automatisch aangegeven. De Quantum 2 is verder voorzien van CHIRP-pulscompressie. Hierbij worden gecomprimeerde radarpulsen gebruikt om doelen zoals schepen, oriëntatiepunten, rotsen en weersfronten met een hoge resolutie en scheidingskwaliteit weer te geven. De Quantum 2 kan via een WiFi-netwerk worden verbonden met Raymarine MFD’s of in een traditionele bekabelde configuratie. Lighthouse Apps Aan Axiom MFD’s is nieuwe technologie toegevoegd. LightHouse Apps wordt beschikbaar in de nieuwste release van het besturingssysteem LightHouse 3. Hiermee is het mogelijk om bepaalde mobiele apps die geschikt zijn voor Android en nautische apps van derden te gebruiken in combinatie met Axiom. Zo is het mogelijk om via Axiom entertainment van populaire film- en muziekstreamingdiensten te streamen en wordt toegang geboden tot de wereldwijde weersverwachtingen van Theyr GRIB en getijde-apps. Met de lancering van LightHouse Apps maakt Raymarine het voor maritieme fabrikanten, app-ontwikkelaars en aanbieders van technologie makkelijker om hun producten te integreren met Axiom en LightHouse 3. De eerste mogelijkheden zijn het gebruik van de Seakeeper-gyrostabilisator en wereldwijde satellietcommunicatie via de mazu mSeries-app. Met deze laatste app kunnen gebruikers berichten verzenden, de weersverwachting ontvangen en hun boot vanaf elke locatie ter wereld in het oog houden. LINK-platform Met het nieuwe mobiele Raymarine LINKplatform voor iOS en Android kunnen Axiom-gebruikers met een smartphone of tablet plannen, synchroniseren en bedienen. Het is mogelijk hiermee bijvoorbeeld waypoints en routes te plannen terwijl de boot niet in de buurt is. Eenmaal aan boord synchroniseert LINK die informatie. Logboeken, screenshots en video-opnames raadplegen kan ook met de LINK-app. Gebruikers kunnen van huis uit logboeken doornemen en reizen, screenshots en videoregistraties delen met vrienden. Koppeling met drone Nog een nieuw Axiom-snufje is de koppeling met een drone. De videobeelden van de drone zijn niet alleen live op het MFDte zien, ook de besturing van de drone is ermee mogelijk. Sportvissers zien bijvoorbeeld van boven of er vissen rond de boot zwemmen, maar ook kan de drone automatisch opstijgen om een spectaculaire visvangst in beeld te brengen. Natuurlijk is het snufje ook leuk om vakantiefilmpjes te maken. Vooralsnog werkt het systeem alleen met drones van DJI Spark en Mavic. Op het menuscherm kan de drone met een vingertip worden gestart en onder meer in een ‘follow me’modus vliegen op basis van GPS. www.raymarine.nl 27 Hydromar zwemplatform voor ‘kleine’ boten Hydromar Marine Equipment uit Leeuwarden, dat zich normaliter richt op superjachten, heeft op verzoeken uit de markt een hydraulisch zwemplatform voor jachten tussen 20 en 30 meter ontwikkeld, de Seascape Mini. Het systeem wordt inmiddels al gemonteerd op een in Nederland gebouwd jacht van 23 meter. Het aluminium zwemplatform is gebaseerd op een Z-vormige beweging en wordt geproduceerd in drie afmetingen, waarbinnen variabelen mogelijk zijn. Seascape wordt geleverd als een compleet werkend systeem. Seascape Mini kan binnen bepaalde restricties op maat worden gemaakt, zoals de breedte van het platform (gemiddeld twee meter) en het aantal treden (maximaal vijf). www.hydromar.nl

Bedrijvenindex Vind deelnemende bedrijven onder hun categorie, een jaar lang in het blad en op website www.jachtbouwactueel.nl met logo, profielpagina, omschrijving of bedrijfspresentatie & hun nieuwsbriefberichten. Ontwerp Van Oossanen Wijk Yacht Creation Jachtbouw Consultants, Financierders & Automatisering Kuiper Verzekeringen bv Emstede & Partners Advocaten Lakken, anti-fouling & boatcare Multi Painting Mast Jachtschilders BV International Paint De IJssel Coatings Awlgrip Europe nC Marine 28 Bouwmateriaal & Constructie Dictator OnePush Dekuitrusting & Tuigage Klusmarine Manoeuvreren, besturen en stabilieit RotorSwing Marine Power Transmissions Dordrecht Jachtbetimmering & stoffering Vyva Fabrics Motoren, Aandrijving en toebehoren Padmos marine & industrial diesel Vetus NV Clouds International De Stille boot Composiet Curve Works MC Technics Scabro Tooling & Composites Paul Dijkstra Composites Technische Installaties Asa Boot Electro DG Rubber Holland BV Mastervolt Northern Lights Faber Elektro Service Comfort aan boord Dometic Webasto Clion Marine Amrit Watersport Keuring & Kwaliteitscontrole TQC IMCI Navigatie, Communicatie & Verlichting ShipModul Marine Electronics Raymarine BeNeLux Jachthaven- en werfinrichting Inno-gie Transport en Logistiek MOL Logistics Frisian Industries Jachtbouw Nederland is het vakblad voor professionele bouwers van jachten en pleziervaartuigen, toeleveranciers, watersportbedrijven, vakgerichte opleidingen en -organisaties etc. Gastschrijvers en kennispartners uit de branche onderschrijven met hun bijdrage de onafhankelijke formule van het vakblad. Persberichten, kennisbijdragen, reacties graag richten aan redactie@jachtbouwnederland.nl. Deze worden niet automatisch geplaatst. REDACTIE Laurens van Zijp & Rens Groenendijk Hoofdredactie: Henk van der Brugge T 00 31 (0)184 48 10 40 E redactie@jachtbouwnederland.nl www.jachtbouwnederland.nl UITGEVER Jachtbouw Nederland wordt onder licentie uitgegeven en verspreid door AcquiMedia, Henk van der Brugge Brouwerstraat 2-4, 3364 BE Sliedrecht www.acquimedia.nl ADVERTENTIEVERKOOP EN BLADMANAGEMENT AcquiMedia, Thila Mos T 0184 48 10 43 E thila@acquimedia.nl Abonnement € 26,50 incl. BTW per jaar AANMELDINGEN & MUTATIES thila@acquimedia.nl MEDIAVORMEN Jachtbouw Nederland verschijnt 6 x per jaar in print en digitaal en biedt met de websites en nieuwsbrieven van digitale (internationale) mediapartners, de App en social media een crossmediaal platform. MEDIAPARTNERS www.jachtbouwactueel.nl en www.dutchyachtbuilding.com APP jachtbouwNL (iOS/Android) Disclaimer: AcquiMedia heeft deze uitgave op de meest zorgvuldige wijze samengesteld. AcquiMedia, (hoofd)redactie en auteurs kunnen echter op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de gegevens. Uitgever, (hoofd)redactie en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op de informatie in deze uitgave. Copyright: Het is niet toegestaan om zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever foto’s of (gedeelten van) teksten uit deze uitgave over te nemen. Ook met toestemming is bronvermelding verplicht. COLOFON Jachtbouw Nederland 2 april 2018

De weegschaal gaf 1,9 kilo aan toen ik ‘Yacht Design’ van Vripack erop legde. Echt zo’n koffietafelboek dat je thuis graag nonchalant open neerlegt om indruk op het bezoek te maken. De lezer krijgt een selectie uit het werk van deze beroemde Friese designstudio voorgeschoteld, en dat is indrukwekkend. Door Rens Groenendijk Koffietafelboek van Vripack Het 240 pagina’s tellende boek, 30 x 27 cm groot, is degelijk ingebonden en er is zwaar papier gebruikt, waardoor de foto’s in hoge kwaliteit worden weergegeven. De voertaal is Engels. Na een lovend voorwoord van Andrea Bocelli een historisch perspectief, Dick Boon die in 1961 voor zichzelf begint en een 21 voets zeilbootje ontwerpt voor een Friese zeilschool. Uit het oeuvre van Vripack, dat nu Bart Bouwhuis en Marnix Hoekstra als ‘creative directors’ heeft, zijn tien ontwerpen uit een portfolio van 7000 (!) gekozen om uitgebreid in beeld te brengen. Om de afwisseling erin te houden zijn uitgevoerde ontwerpen afgewisseld met getekende concepten Het zijn vooral robuuste motorboten met waaierstevens, die dikwijls door de eigenaars worden gebruikt voor avontuurlijke, globetrottende tochten. De Turmoil bijvoorbeeld, een trawlerjacht dat in 2001 als eerste jacht door de Noordwest Passage voer. In een apart hoofdstuk wordt later nog nader ingegaan op deze beruchte doorvaart door Arctische wateren, met prachtige natuurfoto’s. De iconische snelle boten van Wajer mochten natuurlijk niet ontbreken, ze zijn schitterend in beeld gebracht. Uit discretie mocht natuurlijk niet vermeld worden dat zelfs onze koning in een Wajer vaart, maar goed, dat weet verder iedereen. Bijzonder is om te lezen dat zelfs Aziaten en veel Amerikanen Vripack wisten te vinden, zoals onder meer bij de Ingot het geval is. Bovendien is dit het grootste aluminium jacht dat ooit in de VS is gebouwd. Maar hoe groot het schip dan wel is, komen we niet te weten, en dat geldt eigenlijk voor alle ontwerpen die de revue passeren. Nog een paar kanttekeningen: opmerkelijk dat het jacht van Andrea Bocelli wordt aangeduid als ‘Gamma 20’ en niet met de naam ‘Libertas’. Het is niet duidelijk waar de ontwerpen in de tijdlijn staan, dat is toch wel aardig om te weten. Kortom, een prachtig kijkboek, maar weinig exacte informatie. Yacht Design, Vripack, Uitgeverij Terra, ISBN 978 90 8989 762 6, € 59,50 29 Klusmarine, uw service partner Klusmarine is, mede als verdeler van Marinetech RVS Jachtbeslag, een 15 jaar jonge, sterk groeiende onderneming. Onze producten vinden hun weg naar onder andere watersportwinkels, jachtbouwers, jacht-interieurbouwers en zeilmakerijen. De hoogwaardige kwaliteit staat garant voor langdurig gebruik, waarbij onderhoud tot een absoluut minimum wordt beperkt. Klusmarine is tevens toeleverancier voor alle overige RVSproducten, zoals platen, profielen, staven en stootlijsten. Ook voor de benodigde bevestigingsmaterialen kunt u uiteraard bij ons terecht. Kortom, voor het totaalplaatje bieden wij op vele fronten een oplossing. Specifiek voor de jachtbouw leveren wij ook diverse aluminium producten. Vlakke platen, traanplaten, geperforeerde platen en profielen zijn direct uit voorraad leverbaar. Klusmarine verzorgt vele bewerkingen, zodat wij onze afnemers materialen in elke gewenste vorm kunnen aanbieden. Klusmarine, uw partner om op te bouwen! Brasem 38, 4941 SE Raamsdonksveer | T +31 162 571 715 | info@klusmarine.nl www.klusmarine.nl Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Het zál maar gebeuren... Vaar op zeker Postbus 116 8440 AC Heerenveen Tel. (0513) 61 44 44 Fax (0513) 62 37 42 www.kuiperverzekeringen.nl

Foto Rens Groenendijk Zeezeiler Henk de Velde had het publiek aan zijn lippen tijdens de lezingen die hij op de beurs gaf. ‘Droge’ HISWA trok meer bezoek De HISWA Amsterdam Boat Show heeft 7% meer bezoekers getrokken dan de vorige editie, zo meldt de organisatie. De beurs trok 37.461 bezoekers. Ook heerste er een positief beurssentiment. Uit een eerste peiling onder exposanten blijkt dat er goed is verkocht. Deze 63e editie was anders dan voorgaande jaren. Zo was de entree verplaatst naar de achterkant, bij Strandzuid en de Haven. Hal 2 en 3 boden plaats aan onderdelen en accessoires en de zeilwereld. In Hal 7 stonden de sloepen, rubber- en speedboten. Hal 1 en 5 waren geheel gereserveerd voor de funsporten. Er waren zelfs een beachvolleybalterrein en een tokkelbaan. In de doorgang tussen Hal 6 en 7 was de Mainstage met presentaties en het Innovatieplein. “Ons doel was de traditionele bezoeker naast honderden boten vooral ook inspiratie te bieden. Daarnaast wilden we nieuwe bezoekers enthousiasmeren voor de watersport. Als ik af ga op de eerste resultaten en de reacties die we tot nu toe gekregen hebben, zijn we daarin goed geslaagd”, aldus beursmanager Gertjan Roos in het persbericht. Niet overal was de beursvloer gevuld. De kop van de Hal 1 was afgeschermd en ook in Hal 7 was lege ruimte. De vier jaar geleden binnengehaalde Klassieke wereld ontbrak met een aparte presentatie wegens gebrek aan belangstelling. Product van het Jaar Bij de opening van de beurs werden de winnaars bekend gemaakt van de Product van het Jaar 2018 en het Hebbeding 2018. Een onafhankelijke jury, onder voorzitterschap van Guido Beekmann, koos Finsulate tot Product van het Jaar 2018. Finsulate is een zelfklevend folie dat als een ‘wrap’ om de romp van het schip wordt aangebracht als milieuvriendelijk alternatief voor antifouling. De jury roemde de inventiviteit en milieubewuste insteek van het product. Ook genomineerd was de Simarine Pico smart battery monitor, een moderne, betaalbare accu- en tankmonitor. De derde genomineerde was de Bow Pro van Vetus. Hebbeding Award Tevens werd voor het eerst de HISWA Hebbeding Award 2018 uitgereikt. Een nieuwe prijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan het bedrijf met de leukste ‘musthave’ voor op het water. Volgens de vakjury, maar ook volgens de consument. De vakjury, bestaande uit journalisten/redacteuren van watersportmedia, kozen uit de zeven genomineerde producten de Skywatch tot winnaar. Het publiek vond het warmtekussen Stoov One het beste hebbeding. De Skywatch is een slimme windmeter, waarmee eenvoudig windsnelheid, temperatuur, luchtvochtigheid en meer gemeten kan worden. Het systeem werkt op Bluetooth. Na het downloaden van een app zijn de waarden op een smartphone af te lezen. De Skywatch is waterproof, verlicht en kan opgeladen worden via usb. Consumenten konden via de HISWA website en Facebookpagina stemmen en kozen de Stoov One; een oplaadbaar warmtekussen dat zorgt voor energiezuinig infrarood warmtecomfort. De gebruiker kan kiezen uit drie warmtestanden; het kussen en is in twee minuten opgewarmd. De oplaadbare batterij zit in het kussen en verwarmt tot 8 uur lang. Verkrijgbaar in beige, grijs en zwart. De volgende droge HISWA is 6-10 maart 2019 in RAI Amsterdam. De HISWA te water is dit jaar van 5-9 september in Lelystad. Deze beurs wordt georganiseerd door HMM Exhibitions. De Boot van het Jaar Awards worden voortaan uitgereikt tijdens de natte HISWA. De vakjury koos de Skywatch tot Hebbeding van het Jaar 2018. www.hiswarai.nl 31 Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Door Gerwin Klok, branchemanager NJI YBA maakt werk van leven lang leren Een leven lang ontwikkelen en duurzame inzetbaarheid van werknemers heeft in onze snel veranderende economie grote politieke aandacht. Ook in het regeerakkoord Rutte III is opgenomen dat hiervoor stappen gezet moeten worden, onder andere door een persoonlijk ontwikkelbudget voor elke werknemer. 32 Het besef van permanente scholing en opleiding dringt nog maar langzaam door. Bij de noodzakelijke omslag moeten de Opleidings- en Ontwikkelings (O&O) fondsen worden betrokken. In de Yacht Builders Academy (YBA) in Sneek geven de samenwerkende mkb-partijen daar invulling aan. De YBA is voortgekomen uit een samenwerking van technisch georiënteerde onderwijsinstellingen en een groeiende groep jachtwerven en toeleveranciers, die met steun van overheden gezamenlijk werken aan het verhogen van de kwalitatieve- en kwantitatieve instroom in de jachtbouwsector. Binnen het samenwerkingsplatform is nu de gehele beroepskolom vertegenwoordigd, zodat er een goede afstemming kan plaatsvinden tussen de verschillende opleidingen en opleidingsniveaus. Hoofddoelstelling is uiteraard het ontwikkelen van die vakinhoudelijke opleidingen op vmbo-, mbo- en hbo-niveau waar de jachtbouwindustrie met het oog op de internationale concurrentiepositie behoefte aan heeft. Daarnaast moet worden gezorgd dat de opleiding voldoende deelnemers trekt, om de kosten per opgeleide beheersbaar te houden. Dat betekent niet alleen proberen om zoveel mogelijk deelname te scoren uit het al overbeviste vijvertje van technisch georiënteerde jeugd, maar ook om de YBA interessant te maken voor zoveel mogelijk deelsectoren binnen de jachtbouwindustrie. Dus kan de YBA zich niet alleen richten op de megajachtwerven, maar moet zij ook voor de ‘kleine’ jachtbouw en jachtservice en reparatiewerven meerwaarde hebben. Daarbij moet de balans worden gevonden tussen het niveau en de diepgang van de opleidingen enerzijds en de breedte anderzijds. Kenniscentrum Om dit zo goed mogelijk in te vullen, is naast de projectgroepen voor Onderwijsontwikkeling en Instroombevordering ook een projectgroep ‘Kenniscentrum’ ingericht die wordt gedomineerd door het bedrijfsleven en hun overkoepelende (belangen)organisaties. Dit Kenniscentrum geeft richting aan datgene wat degenen die de opleiding voltooien moeten kennen en kunnen. Het Kenniscentrum bemiddelt daarnaast bij gastlessen over specifieke onderwerpen, docentenstages in het kader van de permanente educatie van de onderwijsgevenden. Deze bemiddeling geldt ook voor excursies naar instanties en locaties waar relevante kennis en ontwikkelingen kunnen worden bekeken of opgedaan en die niet binnen de school kunnen worden gebracht. Belangrijke rol fondsen Bij het invullen van de meerwaarde van de YBA voor de niet mega-jachtwerven kan het Opleiding- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaal (OOM) een belangrijke intermediaire rol vervullen. Dit opleidingsfonds is vanwege haar diepgaande inhoudelijke kennis op het vlak van persoonlijke ontwikkelingsplanning en opleidingsmogelijkheden als geen ander in staat om de arbeidsmarkt en opleidingsbehoefte van de kleinere werven te inventariseren en te kanaliseren. Eventuele witte vlekken zoals die ook door de megawerven werden geconstateerd en die nu al via de YBA worden ingevuld, kunnen door OOM ook bij de kleinere bedrijven worden blootgelegd en vervolgens via het Kenniscentrum door de YBA worden ingevuld. Op deze manier kan de voorgestane duurzame inzetbaarheid binnen de branche in brede zin optimaal uit de verf komen en kan ook de ‘kleine’ jachtbouw beschikken over de vakkrachten die zij nu en morgen nodig heeft. Lijst jachtbouwers OOM, Koninklijke Metaalunie en NJI hebben een lijst met onder de cao Metaal & Techniek vallende bedrijven samengesteld, die binnen de (super) jachtbouw en de bouw/onderhoud van ‘kleinere’ commerciele schepen actief zijn. Deze lijst telt maar liefst ruim 500 ondernemingen. Op basis van een administratieve analyse van deze lijst moet worden geconcludeerd dat de mate waarin deze bedrijven gebruik maken van de scholingsfacilitering van OOM vrij bescheiden is. Dat betekent dat men weinig aan opleidingen doet, of dat men hiervoor geen subsidie aanvraagt. Dat geldt zelfs voor algemene opleidingen BHV, veilig hijsen, vorkheftruck, etc. Ook het aantal jongeren dat in de Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL) in onze branche werkzaam is, valt tegen, zeker in tegenstelling tot bijvoorbeeld een branche als agrotechniek. Ingewijden schrijven dit toe aan de crisis die de opleidingszin bij de aangesloten bedrijven sterk heeft teruggedrongen. Mogelijk zijn veel ondernemers meer bezig om weer wat vet op de botten te kweken en is er daardoor nu niet veel aandacht voor opleiden. Om hierover gefundeerde uitspraken te kunnen doen waarop beleid kan worden gebaseerd, is nader onderzoek nodig. www.yachtbuildersacademy.com O&O fondsen De sectorale opleiding- en ontwikkelings (O&O) fondsen geven voorlichting en advies over scholing en dragen financieel bij in de kosten daarvan. Het geld van deze fondsen, waarvan er meer dan honderd zijn, wordt verkregen uit de per cao geregelde afdracht van doorgaans circa 0,5% van de loonsom. Deze inkomsten worden vooral ingezet om personeel binnen een bedrijf bij te scholen. De uitgebreide branchekennis is de grote kracht van sectoropleidingsfondsen. Ze weten exact wat er speelt in een branche en beschikken over een hecht regionaal netwerk, waarin vraag en aanbod optimaal op elkaar worden afgestemd. Dat is in de overtuiging van het georganiseerde bedrijfsleven van levensbelang voor de continuïteit van hun bedrijfstakken. De technische sectoren kenmerken zich door razendsnelle innovatieve en technologische ontwikkelingen. Opleidingsfondsen laten daarom toekomstscenario’s uitwerken en vertalen veranderingen in de beroepspraktijk direct naar nieuwe programma’s en activiteiten. Op die manier kunnen onze technische branches concurrerend blijven. Binnen de jachtbouw zijn drie O&O fondsen actief. Het aan de cao Metaal & Techniek gelieerde OOM bedient het merendeel van de jachtwerven. De grootste werven zijn doorgaans aangesloten bij A+O (cao Metalelektro) en tot slot is een beperkt aantal werven dat onder de cao voor de houten en kunststof jachtbouw valt, aangesloten bij het Sociaal en opleidingsfonds HISWA. Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Digitale checklists om ‘AVG-proof’ te worden De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), Europese regels over het omgaan met persoonsgegevens, wordt op 25 mei 2018 van kracht. Uit diverse bronnen blijkt dat het Nederlandse bedrijfsleven nog niet klaar is voor de AVG. Koninklijke Metaalunie ontwikkelde met steun van branches, waaronder de NJI, voor haar leden een digitaal instrument waarmee zij aan deze lastige regels kunnen voldoen. Persoonsgegevens zijn gegevens die direct of indirect informatie geven over een specifiek persoon: bijvoorbeeld een naam, telefoonnummer of burgerservicenummer. Heleen Grootendorst, bedrijfsjuridisch adviseur bij Metaalunie: “Hoe help je zoveel mogelijk bedrijven bij het voldoen aan de privacyregels als je niet precies weet hoe zij in de dagelijkse praktijk met persoonsgegevens omgaan?” De oplossing lag in een analyse van wat al die bedrijven met elkaar gemeen hebben. “Dat heeft geleid tot een profiel van de gemiddelde mkb’er, waarin ook de meeste NJI-leden zich moeten kunnen herkennen. Dit profiel is getoetst door het voor te leggen aan een Fries lidbedrijf met 25 werknemers. De directie beoordeelde dit profiel als een realistische weergave van wat zij met persoonsgegevens doen. Onbewuste omgang Bedrijven gaan vaak niet bewust met persoonsgegevens om. Grootendorst: “Daardoor heeft men vaak niet paraat welke persoonsgegevens worden verzameld en hoe ze worden gebruikt. Al brainstormend kom je daar wel achter, zo bleek ook bij het referentiebedrijf. Het voldoen aan de AVG-regels begint in ieder geval allemaal met het krijgen van GDPR staat voor ‘General Data Protection Regulation’. inzicht in wat je met persoonsgegevens doet. En dat kan best veel werk zijn, want je doet ongemerkt meer met persoonsgegevens dan je denkt. Een ander lastig aspect is dat de AVG helaas niet altijd even concreet en duidelijk is. Dat maakt deze regels soms een worsteling. De regels bepalen bijvoorbeeld dat persoonsgegevens niet langer mogen worden bewaard dan noodzakelijk, maar daarmee weet je in feite nog steeds niet wanneer het moment aanbreekt om de gegevens te wissen”. Op een rij zetten Aan de hand van het opgestelde profiel is NJI-moederorganisatie Metaalunie aan de slag gegaan met het op een rij zetten van de verplichtingen waaraan het gemiddelde (mkb) bedrijf moet voldoen. “Daar hebben we vervolgens een checklist van gemaakt die uit duidelijke acties bestaat die lekker praktisch zijn uitgewerkt”, aldus Grootendorst. “Mkb‘ers zijn er niet mee geholpen dat je de verplichtingen uit de wet oplepelt, zij willen weten hoe je in de praktijk invulling geeft aan een bepaalde verplichting. Oplossingen die zij gemakkelijk en zonder al te veel moeite kunnen toepassen hebben de voorkeur.” Met die behoefte in het achterhoofd zijn daarom ook allerlei tekstvoorbeelden opgesteld, zoals een privacyverklaring, teksten voor in een personeelsreglement en een verwerkersovereenkomst.” Verschillende administraties Persoonsgegevens maken vaak onderdeel uit van een bepaald type administratie. Bijvoorbeeld klantgegevens, die deel uitmaken van een verkoopadministratie of werknemersgegevens in een loonadministratie. Metaalunie heeft meerdere checklists uitgebracht, die allemaal betrekking hebben op een ander type administratie. Er is bewust gekozen voor een indeling in administraties, omdat daardoor heel stapsgewijs de AVG in het bedrijf kan worden geïmplementeerd. Ondernemers kunnen zo goed overzicht houden over wat er moet gebeuren. De AVG-check is zowel in een digitale als een papieren variant beschikbaar. Voor leden die meer willen weten over een bepaald onderwerp, zijn er bovendien toelichtingen voorhanden. Deze hoeven niet gelezen te worden, dus leden die graag meteen aan de slag willen, hebben die mogelijkheid ook. Toelichting lezen In de digitale checklists van de Metaalunie staat wat de ondernemer moet doen. Onderaan iedere stap staat een button om de toelichting op of een tekstvoorbeeld bij het desbetreffende actiepunt uit te klappen. Soms zal eerst de toelichting gelezen moeten worden om het punt uit te kunnen voeren. Er zijn checklists ontwikkeld voor de klanten leveranciersadministratie (oftewel de verkoop- en inkoopadministratie), de personeels- en loonadministratie en ‘overige zakelijke contacten’, waaronder bijvoorbeeld het verzamelen van persoonsgegevens via een website valt. Op de homepage van de Metaalunie staat een link om direct naar de AVG-check te gaan. Het team van het Bedrijfsjuridisch Ledenadvies is bereikbaar op 030-6053344 of via e-mail bj@metaalunie.nl. www.metaalunie.nl 33 -verenigingsnieuws Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Nautische advocaten legal support in stormy times Mr. Ivo M.F. van Emstede (l) Mr. Edwin H.J. Slager (r) nautische advocaten Jan Luijkenstraat 20, 1071 CN Amsterdam T 020 675 94 94 Sinds 1987 gespecialiseerd in juridische kwesties waarmee de ondernemer in de waterrecreatiebranche geconfronteerd kan worden, daaronder begrepen algemene voorwaarden, bouw en verkoop van vaartuigen, reparatie/renovatie, jachthaven- en jachtverhuurkwesties, het opstellen van diverse contracten, incasso, etc. E imf@vanemstede.nl E e.slager@vanemstede.nl www.vanemstede.nl Vele leden van HISWA Vereniging en de Nederlandse Jachtbouw Industrie kozen Van Emstede & Partners Advocaten reeds als hun huisadvocaat.

D3Aak: een aak uit de printer Logistiek ingenieur Leon Wokke zocht een grachtenbootje en wilde het liefst een platbodem in onderhoudsvrije kunststof. Dat bleek er niet te zijn. Op tv zag hij een interview met plastic soep-bestrijder Bojan Slats en hij vroeg zich af wat er met dat verzamelde plastic zou kunnen gebeuren. Wokke: “Het leek mij een grondstof om te hergebruiken voor een 3D geprinte boot. Zo ontstond het idee van de D3aak. Samen met ontwerper Mikael Grunwald ben ik dat idee gaan uitwerken. In mijn huidige woonplaats Haarlem is een broedplaats voor 3D printing en het bedrijf HB3D heeft daar apparatuur om grote objecten te printen. We hebben een ontwerp gemaakt van een aak, die 4,60 x 2,30 meet. Met behulp van robotarm uit de automotive industrie is die grootte te printen.” Dit voorjaar wordt de aak geprint en hij moet voor de zomer te water gaan. Dat er geen mallen gemaakt hoeven te worden, scheelt kosten. Wel vraagt de printer een Een eerste model van geprinte D3Aak. nauwkeurige programmering, wat uiteraard tijd vergt. Voor de voortstuwing zal een elektrische pod worden gemonteerd, waarbij de accubanken tevens voor de nodige ballast zorgen. Het onderwaterschip krijgt kimkielen voor driftbeperking en de mogelijkheid om rechtop droog te vallen. Kuster A-38: eigentijdser Op de afgelopen Boot Holland in februari werd de nieuwe Kuster A-38 getoond. Drie jaar geleden ontfermde Sipko van Sluis van North-Line in Harlingen zich over de rechten en mallen van Kuster, nadat de Consonant werf in Vriezenveen failliet was gegaan. “Kuster heeft altijd een goede naam gehad; er varen ruim 70 schepen rond”, zegt Van Sluis. Het oorspronkelijke ontwerp is van Willem Nieland. “Het is nog steeds populair, maar kon wel een opfrisbeurt gebruiken. Ontwerper Arthur Mursell, die ook de North-Lines heeft getekend, heeft het onderwaterschip geoptimaliseerd, waardoor het schip beter vaart. De waterlijnlengte is met 90 centimeter toegenomen, wat een knoop extra aan kruissnelheid oplevert. De opbouw heeft een gevormd dak gekregen. Het zicht naar voren is hierdoor verbeterd. De ramen zijn verlijmd, zonder aluminium profielen. Binnen is de betimmering strakker en moderner; de indeling is verder als vanouds, maar het hele aanzicht van het schip is eigentijdser.” De standaard motor van de stalen multiknikspant is een Vetus Deutz van 120 pk, maar de eerste Kuster 2.0 is op verzoek van de klant uitgerust met een Perkins 6-cilinder van 150 pk. Het schip heeft als optie stabilisatoren, wat buitengaats varen plezieriger maakt. Volgens Van Sluis maakt de Kuster het gamma van zijn werf compleet. De North-Line is er voor wie vlot uit de voeten wil kunnen, de Kuster is ideaal voor wie het rustiger aan wil doen en toch ook op zee wil varen. www.kusteryachts.nl www.north-line.nl Specificaties Kuster A-38 Lengte: 11,90 m. Breedte: 4,04 m. Diepgang: 1,05 m. Doorvaarthoogte: 2,40 m. Waterverplaatsing: 11,5 ton Motor: Vetus-Deutz DT44, 120 pk CE-klasse: B De Kuster A-38, met opgefrist uiterlijk. Overigens wordt er in deze fase nog geen gebruik gemaakt van gerecycled (oceaan) plastic, maar dat hoopt Wokke uiteindelijk wel te kunnen verwezenlijken. www.d3aak.nl 35 nieuws van Nederlandse jachtwerven april 2018

HISWA Amsterdam Boat Show: een sloepenmekka De HISWA Amsterdam Boat Show (7-11 maart) was een waar sloepenmekka. In het RAI-complex was een uitgebreid aanbod te vinden, met een reeks primeurs, vooral van Nederlandse werven. In de haven achter het beursgebouw, waar ook de nieuwe entree was, lagen ook sloepen in het water. Naast de sloep was ook de tendersloep goed vertegenwoordigd, feitelijk een sloep in een modern gestileerd en snel jasje. Ook de cruiser valt in dit segment. Onder meer waren van de partij: Antaris, Bola Maritiem, Bobsloepen, Interboat, iSloep, Jachtwerf de Jong, Jan van Gent, Lekker, Lillebror Marine, Long Island, Maril, Makma, Menken Maritiem, Oudhuijzer, Plevier Watersport, Prins Watersport, Seafury, Stormer Marine, Timeless Yachts, Van Vossen, Waterdream en Zarro Dutch Quality Boats. Een greep uit het aanbod: water. Met de twee uitvoeringen en vele opties is dit model uitgegroeid tot een karakteristieke vlet met klassieke uitstraling. www.jachtwerfdejong.nl 36 Evens Design uit Maasbracht zet hoog in: de botenbouwer wil samen met leverancier van elektromotoren Creusen uit Roermond het taboe rond elektrisch varen doorbreken. Dat moet gebeuren met een serie elektrische sloepen van aluminium: RoyalDutch 600E, 700E en 800E. Daarnaast wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een snelle elektrische Royal Dutch 750E Sport, die een snelheid van 50 km/uur kan halen. www.evensdesign.nl Maril, onderdeel van Aquatec Industries uit Woudsend, waartoe ook Antaris en Makma behoren, presenteerde op de HISWA de nieuwe sloep Maril 7NXT. Ook hier een deurtje in de spiegel van de boot om soepel op het geïntegreerde zwemplateau te kunnen stappen. Wat volgens verkopers vooral dames zeer belangrijk vinden: een afsluitbare toiletruimte voorin de sloep. De 2,85 meter breedte van de 7,50 meter lange 7NXT, gecombineerd met het vlakke onderwaterschip, zorgen volgens Maril voor veel stabiliteit en vaarcomfort. De 7NXT heeft een steilsteven met een rvs boegstrip en een in de romp verzonken kabelaring. www.maril.nl De 7,5 en 10 meter Danko naast elkaar op de HISWA in Amsterdam. Enkhuizensloep uit Enkhuizen had een HISWA-primeur met de Enkhuizen 744 Cruiser met vaste kajuit. De boot is gebouwd op het onderwaterschip van de Enkhuizen 744 Tender. De cruiser heeft slaapgelegenheid inde kajuit en een volwaardig toilet. De kuip biedt plaats aan maximaal 8 personen. De stuurpositie kan naar keuze achterin (zoals bij de sloepen en tenders) of tegen het kajuitschot worden geplaatst. De cruiser is ontworpen door ‘huisarchitect’ Jan-Pieter Vredeveld. www.enkhuizensloep.nl De De Jongvlet 7.50 van Jachtwerf De Jong uit Joure vormde op de beurs een mooi contrast met de vele geëxposeerde sloepen van aluminium en polyester. De romp van de vlet is van massief teakhout, overnaads roodkoper geklonken. De eerste De Jong 7.50 ging ruim twintig jaar geleden te Lekker Boats, een pril merk dat door twee Nederlanders die in Australië wonen is bedacht, zoekt het in robuuste aluminium Damsko sloepen van 7,5 en 10 meter lengte, die keihard (80 km/uur) kunnen varen. Opmerkelijk is de zeeg, met een lichte verhoging aan de voorzijde. De boten worden in Nederland gebouwd. Meindert Wolfraad en Daan Meyer ontwikkelden Lekker Bikes voor de Australische markt en verkochten die fietsen ook met succes op de Nederlandse markt. Daarmee vergaard kapitaal werd in de ontwikkeling van de sloepen gestoken. Een aantal vaart reeds in Australië en nu dan ook in Nederland. De sloepen zijn zelflozend en voorzien van een inboard Mercruiser diesel. Het onderwaterschip heeft in de neus een diepe V-bodem, die verder doorloopt naar de achterkant van de boot. Dit zorgt er volgens de bouwers voor dat de golven beter ‘gesneden’ worden, ook wanneer de boot met 80 km/u vaart. De nieuwste editie van de Damsko sloep heeft een cabin met daarin een toilet en een rondzit die is om te bouwen naar een slaapplek voor 2 personen. www.lekkerboats.nl Jachtbouw Nederland 2 nieuws van Nederlandse jachtwerven

37 De avond is al gevallen als het draaien is voltooid en de romp terug de bouwhal in kan worden gereden. Foto Royal Huisman Vier kranen draaien romp bij Royal Huisman ‘Project 400’ is het grootste nieuwbouwproject dat Royal Huisman in Vollenhove tot nu toe heeft gebouwd. De aluminium romp van het 81 meter lange zeiljacht is op 23 maart gedraaid en teruggereden in scheepsbouwhal 2. Daar zal het schip tot 2020 verblijven. De driemast schoener wordt gebouwd in opdracht van een klant uit Azië. Eenmaal klaar zal het schip in de Top 10 van ’s werelds grootste zeiljachten komen en tevens ’s werelds grootste aluminium zeiljacht zijn. Het iconische nieuwbouwproject is tijdens de Monaco Yacht Show in 2016 onthuld. Binnen één jaar hadden de ontwerpers Dykstra Naval Architects en Mark Whiteley Design, in samenwerking met Royal Huisman en in nauw overleg met het team van de klant, de ontwerpfase afgerond. De laswerkzaamheden aan de aluminium constructie begonnen in juni 2017, nadat de grootste scheepsbouwhal van Royal Huisman voor dit bouwproject was verbouwd en zelfs tijdelijk verlengd. Tegelijkertijd werken de specialisten van Royal Huisman sinds enige tijd aan de productie van de opbouw, de interieuraccommodatie en diverse boordsystemen, terwijl bij zusterbedrijf Rondal de bouw van de masten en zeilsystemen is gestart. Technische details worden nog niet vrijgegeven. Het schip wordt gebouwd onder Lloyd’s MCA (LY3)-klasse, krijgt een accommodatie voor 12 passagiers en 13 bemanningsleden. De masten hebben Panamax-hoogte. www.royalhuisman.com nieuws van Nederlandse jachtwerven april 2018

SIDE-POWER Innovation & Experience DC Speed Control thrusters and Stabilizer Systems from Side-Power - Innovative products developed from unique experience! BENELUX-REPRESENTATIVE: asabootelectro.nl Uniek in deursluittechniek, sinds 1932 fabrikant van geruisloze (deur)sluitoplossingen U heeft de toepassing, wij de oplossing! Op klantspecificatie of speciaal voor u berekend met behulp van computersimulatie. Wordt geleverd met montagetekening voor optimale plaatsing en werking. • Kwalitatief hoogwaardige gasveren, ook in RVS (type 304 & 316) • Ruime keuze uit bevestigingstoebehoor/aansluitingen • Verend- of star blokkeerbare gasveren • Van enkele stuks(maatwerk) tot grote series • Lange levensduur gegarandeerd DICTATOR Productie B.V. Energieweg 11, Emmeloord T +31 (0)527 613456 F +31 (0)527 698420 E info@dictator.nl “Donkervoort gebruikt voor haar sportwagens al vele jaren probleemloos de kwaliteits gasveren van DICTATOR, dat wilt u toch ook voor uw jacht?” www.dictator.nl

Heesen zet orderreeks voort Dit is de tweede order die Heesen dit jaar boekt, nadat 2017 al een recordjaar was met zes orders. Grootste stalen jacht Project Maia was al in een vergevorderd stadium bij de verkoop en kan nog deze zomer worden opgeleverd. Heesen Yachts in Oss heeft een order geboekt voor de bouw van een 80 meter lang superjacht. Project Cosmos, bouwnummer YN 19480, wordt het grootste schip dat de werf ooit heeft gebouwd. Het door Winch Design ontworpen schip wordt geheel van aluminium, meet 1700 GT en wordt volgens Heesen het grootste en snelste jacht van aluminium ter wereld met een conventionele voortstuwing met schroeven. De Fast Displacement Hull Form (FDHF) van Oossanen en vier MTU 20V diesels moeten het schip een topsnelheid geven van 29 knopen. De oplevering is voorzien in april 2022. Een paar opmerkelijke zaken in het design: het helidek kan worden getransformeerd tot een buitenbioscoop, een kristallen lift voert de gasten van het benedendek naar het zonnedek. Het zwembad van zeven meter heeft jets om tegenin te zwemmen, met waterval en glazen bodem. Een door Winch Design ontworpen limousine tender kan worden opgeborgen in een garage in het voordek. De twaalf gasten worden ondergebracht in vier suites op het benedendek; een VIP-cabin op het brugdek en een master stateroom voor op het hoofddek. Voor de 19-koppige bemanning zijn elf hutten beschikbaar. De eerste order van Heesen die dit jaar boekte betreft de bouw van een 60 meter lang custom build motorjacht. Het is het grootste stalen jacht dat de werf ooit bouwde. Het wordt in 2021 opgeleverd. Project Falcon is een ontwerp van Omega Architects. Het schip heeft drie dekken, main, bridge en sundeck, en meet 1060 gt. Met twee MTU 12V4000 M65L diesels kan het jacht dankzij een Fast Displacement Hull Form een topsnelheid van 17,5 knopen bereiken. Bij een kruissnelheid van 13 knopen heeft het schip een actieradius van 4200 mijl. Aan boord is plaats voor 16 gasten en 14 bemanningsleden. Project Maia verkocht Eind 2017 verkocht Heesen het project Maia (YN 18350), het eerste stalen 50 meter motorjacht dat is ontworpen door Clifford Denn. Chris Collins van Ocean Independence Fort Lauderdale introduceerde de Amerikaanse klant, een ervaren jachteiProject Cosmos. Dit aluminium jacht van 80 meter is het grootste dat Heesen ooit heeft gebouwd. genaar, die al een jaar op zoek was. Omdat het schip al in een vergevorderd stadium is, kan hij er nog deze zomer mee varen. Project Maia meet net onder 500 GT. De naval architecture en engineering worden door Heesen in eigen huis uitgevoerd. Met twee MTU 8V4000 M63 diesels kan het jacht een topsnelheid bereiken van 15 knopen. Het heeft bij een kruissnelheid van 12 knopen een actieradius van 3800 mijl. Clifford Denn mengt met zijn ontwerp het DNA van Heesen met innovatieve design elementen, geïnspireerd op iconische automodellen. Het interieur is ontworpen door Reymond Langton met veel lichtgebleekt eiken en walnoot, in combinatie met licht taupe leer en materialen met textuur. Kleur wordt ingebracht door artwork panelen, decoratieve stoffen en bekleding. Voor tien gasten zijn vijf suites beschikbaar. De eigenaars stateroom bevindt zich voor op het hoofddek. www.heesenyachts.com 39 Project Falcon, een ontwerp van Omega Architects, is met 60 meter het grootste stalen jacht dat Heesen ooit bouwde. Proefvaarten Shark van Oceanco Het superjacht Y717 (Project Shark), gebouwd door Oceanco in Alblasserdam, maakt dezer dagen proefvaarten op de Noordzee. Op 21 februari werd het 90 meter lange en 14 meter brede schip uit de bouwloods gereden en op een ponton gezet. Later is het superjacht bij Damen in Sliedrecht te water gelaten. Het jacht met stalen romp en aluminium opbouw is ontworpen door Luiz DeBasto, het interieur door Nuvolari Lenard. Aan boord is plaats voor twaalf gasten in zes hutten en voor de eigenaars is een eigen bovendek met suite beschikbaar. Verder is er accommodatie voor 31 bemanningsleden. Opvallend zijn de grote ramen van 2,3 meter hoog in de opbouw. Verder aan boord een zwembad, waterval, helipad, hammam, sauna, een beachclub met duikbootgarage en een duikcentrum. De oplevering staat nog voor de zomer van 2018 gepland. www.oceancoyacht.com nieuws van Nederlandse jachtwerven april 2018

Jachtbouw Nederland 2 nieuws van Nederlandse jachtwerven Technische specificaties Sturiër DME 60 Lengte: 18,35 m. Breedte: 5,50 m. Diepgang: 1,60 m. Waterverplaatsing: 60 ton. CE-klasse: A. Motor: 2 x Caterpillar 270 pk/2300 rpm. Kruissnelheid: 9 knopen Motor (Sport): 2x Volvo Penta 715 pk/2500 rpm. Kruissnelheid Sport: 15 knopen. Een artist’s impression van de Sturiër DME 60. Nieuwe modellen van 100-jarige Sturiër werf Sturiër Yachts in Stavoren heeft een nieuwe lijn toegevoegd aan de bestaande modellenreeks: de Sturiër Dutchman Explorer, kortweg DME. Een stoer trawlerjacht voor de langere afstand, met kenmerkende lijnen, een rechte boeg en een riante flybridge. 40 Het schip is ontworpen door René van der Velden, in nauwe samenwerking met de werf. “Dit is een internationaal schip”, aldus directeur Auke van der Werff, “we mikken hiermee op een andere markt; voor de klant die ook in vaargebieden buiten Noordwest-Europa vaart.” Er zijn drie varianten: 60, 70 en 80 voet, zowel waterverplaatsers als halfglijders. Ze worden dubbelschroefs geleverd met standaard Volvo Penta motoren. Een enkelschroef uitvoering met hybride voortstuwing is ook mogelijk. Het tekenwerk is klaar en het eerste schip, een 60 voeter, is volgens Van der Werff al verkocht. De werf heeft overigens meer orders: er zijn momenteel vier exemplaren van de nieuw ontwikkelde Sturier OC 565 in aanbouw. Dit jaar viert de werf het 100-jarig bestaan. In 1918 nam grootvader Auke van der Werff een houtbouwwerf over waar onder meer Staverse Jollen werden gebouwd en schakelde over op staalbouw. Na de oorlog begon de Scheepbouwwerf Stavoren ook recreatievaartuigen te bouwen. Met de Staverse Kotter als groot succesnummer. Sinds 1996 is kleinzoon Auke eigenaar en hij richt zich onder de naam Sturiër Yachts volledig op de nieuwbouw en het onderhoud van jachten. www.sturieryachts.nl Waarschip-racer wil hoge ogen gooien Pelzer Yacht Design ontwierp de Waarschip W36 Worlds 2018 Edition. Schipper Erik van Vuuren wil daarmee het wereldkampioenschap zeezeilen winnen, dat van 12-20 juli wordt gehouden voor de kust van Scheveningen. De 10,95 meter lange ‘flushdeck-racer’ is een volledig Nederlands product, waarvoor vakspecialisten in een projectteam hebben samengewerkt. De boot is gemaakt van FSC gecertificeerd hout dat door middel van een nieuw procedé wordt bewerkt met afbreekbare kunsthars en vervolgens kort in de oven wordt ‘afgebakken’ voor extra stijfheid. Door de houtsoort en de natuurlijke vezelstructuur, samen met afbreekbare (biologische) kunsthars is dit materiaal volgens de bouwers lichter, sterker en duurzamer dan regulier composiet of carbonmaterialen. “Een nieuw topmateriaal voor het bouwen van schepen dat sterk, duurzaam en herbruikbaar is”, aldus Van Vuuren, die tevens de initiator is van de W36. Nautisch Centrum Delfzijl bouwt de boot. De Vries Sails is gekozen als zeilmaker voor het project; de zeilen worden gemaakt in Carbon Black Uni Titanium. Een van de sponsors is DGN Retail, moederbedrijf van de bouwmarkten Hubo en Multimate. www.w36.international.nl Toeleverende bedrijven: Boeg Nautic (alu en rvs werk), Ceilidh Composites (mast en giek), Harken (beslag), Magic Marine (kleding), NKE (instrumenten), Peltzer Performance Design (ontwerp), Schuttelaar (publiciteit), UK/De Vries (zeilen) en Yibbs (marketing) Technische specificaties Waarschip W36 Lengte: 10,95 m. Breedte: 3,57 m. Diepgang: 2,11 m. Waterverplaatsing: 535 kg. Zeilopp. a/d wind 70 m2 Zeilopp. voor de wind 136 m2 Wat opvalt is het flush deck (geen opbouw). Daarvoor is gekozen om een ideaal werkdek voor bemanning te krijgen.

DAY.M8 = Daymate De Friese ontwerper, wedstrijdzeiler en jachtbouwer Klaas Bood ontwikkelde een daysailer van 8,50 meter, die op de HISWA Amsterdam Boat Show werd gepresenteerd. De romp van de DAY.M8 (Daymate) wordt gebouwd door Zaadnoordijk uit Heerenveen in glasvezelversterkt polyester, met een buitenskin van vinylester. De afbouw gebeurt bij Hoora Watersport in Heeg. De beursversie was uitgerust met een elektromotor, maar een inboard diesel of een buitenboordmotor in een bun is ook mogelijk. Het dek, opbouw en kuip zijn uitgevoerd in een sandwichconstructie met een PVC schuimkern. Het potdeksel en kuiprand zijn voorzien van geprofileerde lijsten van het Flexiteek. De helmstok is uitgevoerd in gelamineerd teakhout. Alle lijnen lopen naar de kuip. Zowel de fok als het grootzeil zijn door de schipper prima vanuit de stuurpositie te bedienen. Voor in de punt is een 2-persoons bed van ruim 2 meter lengte. Aan bakboord en stuurboord zijn hondenkooien. Onder de banken is ruimte voor een toilet. Optioneel kan hier een droogtoilet of een onderwatertoilet ingebouwd worden. Het optionele kombuis bestaat uit een ‘kookkist’ met spiritus brander en ruimte voor kookgerei en bestek. www.bybood.nl Technische specificaties: Lengte waterlijn: 7,80m. Lengte over alles: 8,50 m. Breedte: 2,35 m. Diepgang 1,15 m. Waterverplaatsing: 1250 kg Gewicht kiel: 500 kg Zeilen: Grootzeil: 15 m2 Fok: 12 m2 Keerfok: 9 m2 Gennaker: 37 m2 Spinnaker: 32 m2 Hoogte boven waterlijn 10 m. CE-klasse: C kustwateren 41 Aira 22, daysailer voor brede doelgroep Ontwerpbureau Simonis Voogd ontwikkelde voor Aira Boats uit Sneek een open zeilboot van 6,5 meter in drie verschillende uitvoeringen, de Aira 22. De ClubSailer met rubber stootlijst rondom is bedoeld voor verenigingen, zeilscholen en bootverhuur; de DaySailer is prima om met familie en vrienden te zeilen. De MatchRacer, met gennaker, is uitgerust om wedstrijden te varen. Door de moderne lijnen en lange waterlijn zijn de zeileigenschappen volgens de werf optimaal. De boot zeilt hoog aan wind door de naar binnen gevoerde, niet te grote fok. Het achterschip is breed voor goede ruimwindse zeileigenschappen. De kiel is speciaal ontworpen en heeft een loden bulb en geprofileerde schacht. Het roerblad is ook geprofileerd. Veel aandacht is besteed aan het ontwerpen van een comfortabele boot. Zowel de zitting van de bank als de rugleuning hebben een knikje om onder alle omstandigheden goed te zitten. Ook op het gangboord en de afgeronde brede kuiprand is het goed zitten.De elektromotor in het achteronder kan in 7 seconden automatisch naar beneden en naar boven door een nieuw ontwikkeld mechanisme. www.airaboats.nl Het complete assortiment gasveren en toebehoren in staal, RVS 304 en 316. Protempo BV Postbus 21, 6500 AA Nijmegen, Nederland T +31(0)24 371 17 11 | F +31(0)24 371 17 00 info@protempo.nl | www.protempo.nl Jachtbouw Nederland 2 april 2018

Steeler: 3 jachten op 1 dag te water werf Steeler Yachts in Steenwijk liet 12 maart drie motorjachten te water, waarvan de 19,5 meter lange NG65 S-line ‘Li-Janne’ het grootste schip is dat de Friese werf tot dusverre heeft gebouwd. De ‘Li-Janne’ is geheel ontwikkeld rondom de eisen voor de gelijknamige invalide dochter van de eigenaren uit Urk. De uitschuifbare rolstoeltransfer, die aan zowel bakboord als stuurboord gebruikt kan worden, zorgt voor toegang tot het schip en de hydraulische lift midscheeps zorgt voor toegang naar de slaapkamer, die tevens voorzien is van de benodigde medischeen verzorgingsapparatuur. Het volledig stalen schip is voorzien van een Magnus Master stabilisatiesysteem en dubbelschroefs voorstuwing. Verder werden die dag ook de NG57 S-line ‘May Lillian’ en de NG40 ‘Marlena’ te water gezet. Steeler Yachts heeft momenteel 18 schepen in de orderportefeuille. www.steeleryachts.com De ‘Li-Janne’ wordt te water gezet bij Steeler Yachts in Steenwijk. Vanquish wil met investeerder verder groeien 42 Tom Steentjes van Vanquish Yachts uit Steenwijk is een partnership aangegaan met TransEquity Networks. Door de samenwerking met deze Nederlandse investeringsmaatschappij kan de werf grotere schepen gaan bouwen en de internationale markt beter bedienen. Steentjes richtte zijn bedrijf in 2013 op en boekt veel succes met zijn snelle aluminium boten tussen 5 en 20 meter lengte. Vooral rond Ibiza is veel vraag naar zijn schepen. De presentatie op de Fort Lauderdale Boat Show afgelopen jaar genereerde een reeks orders uit de Verenigde Staten. De nadruk in de samenwerking komt te liggen op praktische ondersteuning. “We onderkennen dat we wel wat extra capaciteit konden gebruiken in termen van commercieel en algemeen management”, aldus Steentjes. “Extra investering is altijd nuttig. Het maakt het voor ons mogelijk ontwerpen, technologie en productie te optimaliseren. We zijn goed in het bouwen van spectaculaire sportboten. De ruimte die ons nu wordt geboden hebben te kunnen voldoen aan de eisen van individuele klanten, inspireert mij het meest.” Er is volgens Steentjes een duidelijke vraag uit de markt voor grotere schepen, die deze stap nodig maakt. www.vanquish-yachts.com De VQ90 is een concept voor de grotere schepen die Vanquish wil gaan bouwen. Het schip is ruim 28 meter lang. BOEGSCHROEVEN, MAAR DAN ANDERS! Grevelingenweg 23, 3313 LB Dordrecht T+31(0)78 616 55 99 E info@powertransmissionsdordrecht.com WAAROM ZOU JE EEN STANDAARD BOEGOF HEKSCHROEF IN EEN UNIEK JACHT BOUWEN? www.ptd-boegschroeven.nl www.powertransmissionsdordrecht.com Jachtbouw Nederland 2 april 2018

FROM YOUR IMAGINATION TO THE OCEAN Image © Amalia Infante/Volvo Ocean Race. 8875/1217 Achievement deserves recognition, and sailing 45,000 nautical miles is no small feat. Awlgrip, a brand of AkzoNobel who are the official supplier of coatings to the Volvo Ocean Race 2017-18, is helping give each trailblazing team its own unique identity. Fast-drying and easy to apply, making for quick repairs, Awlcraft® SE can withstand the elements and has a boundless palette of colours and effects, removing yet another barrier between the boat you imagine and the one that sets sail. awlgrip.com facebook.com/awlgripfinishes twitter.com/awlgrip TEAM AKZONOBEL Awlgrip and Awlcraft are owned by, or licensed to, the AkzoNobel group of companies. © AkzoNobel 2018 . TECHNICAL CLOTHING PARTNER Image © Amalia Infante/Volvo Ocean Race. 8906/0118

STEYR MOTORS BIEDT WAT VAN EEN DIESELMOTOR WORDT VERWACHT! Sterk, duurzaam en toekomstgericht-milieuvriendelijk zijn de basiseigenschappen van een moderne motor. Steyr Motors ontwikkelt mee en levert - naast hun huidige beproefde motorenreeks - ook unieke monoblock common-rail motoren die nu al voorbereid zijn voor eventuele latere uitlaatgas nabehandelsystemen. Naast vele beroepsmatige applicaties wordt ook in de veeleisende pleziervaart voor Steyr Motors gekozen! * Common-rail 4 cilinder motoren verkrijgbaar vanaf midden 2018 Padmos Marine & Industrial Diesel Importeur van STEYR MOTORS producten voor de Benelux T: +31 (0)111 692407 E: sales@padmos.com W: www.padmos.com

1 Online Touch

Index

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4
5. 5
6. 6
7. 7
8. 8
9. 9
10. 10
11. 11
12. 12
13. 13
14. 14
15. 15
16. 16
17. 17
18. 18
19. 19
20. 20
21. 21
22. 22
23. 23
24. 24
25. 25
26. 26
27. 27
28. 28
29. 29
30. 30
31. 31
32. 32
33. 33
34. 34
35. 35
36. 36
37. 37
38. 38
39. 39
40. 40
41. 41
42. 42
43. 43
44. 44

Home