WATERKWALITEIT De afsluiting van het Grevelingenmeer met de Brouwersdam heeft ervoor gezorgd dat het meer zoet is geworden. Maar door het stilstaande water is de waterkwaliteit verslechterd en het zuurstofgehalte in het water sterk afgenomen. Volgend jaar wil Rijkswaterstaat beginnen met de bouw van een doorlaat in de Brouwersdam, zodat er weer zout zeewater het meer in kan stromen. kelijke toetsingscollege van milieueffectrapportages werd gevraagd over de PAGW te adviseren. Van der Tas leidde de betreffende werkgroep. “Het is positief dat de PAGW er is, een boost is hard nodig. De opgave voor de grote wateren wordt door de ministeries en uitvoerders Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer echter als complex ervaren. Het inzicht in wat de knelpunten zijn neemt toe, maar onzeker blijft of de gekozen maatregelen positief uitpakken. Het gaat om robuuste ingrepen, die schadelijke effecten kunnen opleveren. Door het herstel van het getij in de Grevelingen wordt het grondwater onder de eilanden in dit water zouter en dat verkleint het leefgebied voor beschermde soorten als de groenknolorchis. Dus richting Brussel heb je een goede onderbouwing nodig. Ook is niet altijd duidelijk hoe de effecten beoordeeld moeten worden en door wie. Je hebt met veel verschillende overheden te maken, met bevoegdheden op en langs het water. Hier zou de PAGW een rol in moeten spelen.” Hetzelfde geldt voor de toepassing van technieken, stelt Van der Tas. “Voor sommige problemen zijn weliswaar al bewezen technieken beschikbaar, maar is het nog niet duidelijk hoe grootschalig deze moeten worden ingezet om tot een ‘weerbaar’ watersysteem te komen, zoals bij de slibinvang in de Eems-Dollard en het IJsselmeergebied. De kennis die vergaard wordt bij het toepassen van deze technieken, is mogelijk ook nuttig bij andere projecten binnen de grote wateren. Hier moet het Programma grip op krijgen. De PAGW kost miljoenen, maar het is niet zinvol geld uit te geven aan iets wat je continu een zetje moet geven. Als de verbetering van de water- en natuurkwaliteit straks uitblijft, moet er wel een plan-B zijn. Je moet kunnen bijsturen. Anders gaat het net zo als met de stikstofaanpak. Destijds is er onvoldoende nagedacht over een ‘escape route’ en nu zit ons land met de gebakken peren. Als Commissie-MER waren we daar indertijd al zeer kritisch over.” Jeroen Veraart (Wageningen UR): “Effecten op de ecologische waterkwaliteit blijven lastig te voorspellen. Stapsgewijs moet blijken of maatregelen en technieken schaalbaar zijn en toepasbaar op andere plekken.” 18 WATERFORUM NR 7 Urgentie De proof of the pudding is inderdaad in the eating, vindt ook milieu- en bestuurskundige en onderzoeker klimaatadaptatie en watermanagement Jeroen Veraart van Wageningen UR. Veraart doet beleidsondersteunend onderzoek voor het ministerie van LNV en kijkt met name naar de betekenis van de PAGW-maatregelen voor de Natura 2000-doelen. “Het is toch een kwestie van lerend implementeren. Stapsgewijs moeten we ontdekken of maatregelen en technieken schaalbaar en toepasbaar zijn op andere plekken. Nederland heeft circa tienduizend hectare aan buitendijkse kwelders, schorren en slikken. Daarvoor gelden Natura 2000-instandhoudingsdoelen. Bij de Eems-Dollard is tussen 2006 en 2012 circa vijftig hectare kwelder verloren gegaan. Met slibsedimentatie proberen we de buitendijkse kwelders daar weer te versterken. Dat lijkt niet veel, maar kwelderherstel draagt ook bij aan de waterveiligheid en er wordt een behoorlijke hoeveelheid broeikasgassen in vastgelegd. Als het goed uitpakt, kunnen
19 Online Touch Home