AUTOMATISERING Wat brengt 2020? Op het ICT Water Congres keek directeur innovations Bart Lamot van ICT Group naar de toekomst. Wat gaan de automatisering en informatisering ons brengen in het nieuwe decennium? Hij keek daarbij naar de bredere technologische toepassingen waarmee ICT Group al experimenten doet. Een aantal daarvan gaan volgens hem zeker doorbreken. Ook in de watersector. Digitale assistent De digitale assistent gaat iedereen persoonlijk ondersteunen. Ze zitten bijvoorbeeld al in je auto en was - machine. Ook in de controlekamer zou zo’n digitale assis tent kunnen worden ingeschakeld, bijvoorbeeld bij calamiteiten. Digitale twins Verzamelen van zoveel mogelijk data met alle sensoren om daarmee het fysieke object, het apparaat, ‘leefbaar’ te maken in een digitale omgeving. Het biedt de mogelijkheid van voorspellen en simuleren om tot een beter proces te komen. Microsoft Azure heeft het concept in een jaar tijd uitgewerkt tot een cloud service. ICT Group heeft hoge verwachtingen. Slimme contracten Dit kan de terugkeer worden van blockchain. Niet als aparte software zoals gebruikt bij Bitcoins, maar als oproepbaar stukje software bij het verbinden van sensoren en bij het uitvoeren van projecten. Partijen die elkaar vertrouwen, kunnen samenwerken in één databestand op basis van geautoriseerde contracten. Veranderingen die in de data zijn aangebracht, blijven altijd zichtbaar. Slimme netwerken 5G zal online verbindingen nog sneller maken, zodat netwerken met sensoren of IoT nog sneller en nog meer real-time data kunnen doorgeven. Netwerken kunnen dan ‘mass networks’ worden. Die staan niet langer alleen in contact met één centrale database, maar ook met elkaar. nu vooral gebeuren bij de drinkwaterbedrijven. Die zijn gewend aan certificeringsprocessen om de kwaliteit van het drinkwater te kunnen borgen. Die maken makkelijker de stap naar de informatisering dan de afvalwatersector.” Toch ziet Van Dam bij sommige waterschappen ook al vergaande integratie van hun dataverwerking in de hele organisatie en de weergave van al die data in praktische dashboards op allerlei werkplekken. “Daarvoor moeten ze eerst goed nadenken over de architectuur en de communicatie met die verschillende werkplekken. Welke data heeft de operator nodig, welke de manager en welke de directie?”, aldus Van Dam op het congres. Betrouwbaarheid van data De top van de automatisering en de informatisering is de fusie van data voor zelflerende procescontrole. Daarover wordt al veel gesproken, maar de werkelijke invoering is voor veel waterschappen en drinkwaterbedrijven nog een stap te ver. “Je ziet wel dat de watersector meer gaat standaardiseren. Waar vroeger nog veel software speciaal werd geschreven voor de eigen processen, zie je nu dat steeds vaker gebruik wordt gemaakt van applicaties”, zegt Van Dam. Opvallend op het watercongres was de bijdrage van Oliver Grievson van het Engelse Z-Tech. Grievson werkt veel voor Engelse waterbedrijven die verantwoordelijk zijn voor zowel het leveren van drinkwater als het zuiveren van afvalwater. Door hun drinkwateractiviteiten zijn de bedrijven vertrouwd met certificeringsprocessen en daarom staan ze open voor vergaande digitalisering van het hele bedrijf. Grievson heeft wel een heel duidelijke waarschuwing: “Ik zie vaak dat de kwaliteit van de meetinstrumenten over het hoofd wordt gezien. Sensoren worden slecht onderhouden of zelfs verkeerd geplaatst. Dat levert onbetrouwbare data op en naar mate een organisatie meer doet aan informatisering, gaan zulke foute basisgegevens een grotere rol spelen.” Als voorbeeld noemt Grievson piekmetingen in het effluent van rwzi’s, die kunnen duiden op een te kleine zuiveringscapaciteit. “Voordat je gaat praten over een miljoenen kostende uitbreiding, is het raadzaam eerst nog eens goed te kijken of die pieken iets met je meetinstrumentarium te maken kunnen hebben.” Grievson ziet vijf stappen in de ontwikkeling van de digitalisering van een organisatie. Die begint bij de overstap van de fysieke wereld naar een virtuele wereld (#1). De laatste stap is de fusie van data en het ontstaan van een zelflerende omgeving (#5). WATERFORUM DECEMBER 2019 47
48 Online Touch Home