2018 INTERVIEW MET P. 9 MIEKE BOON - FedEx ‘NEVER A DULL MOMENT!’ 0 INTERVIEW MET JOAN SCHUTTE - ASML ‘EDUCATIE IS MIJN SPEERPUNT’ P. 20
INHOUD VOORWOORD LEDENBIJEENKOMSTEN • DACT NIEUWJAARSBIJEENKOMST • DACT SUMMER CONFERENCE • DACT TREASURY BEURS • BREXIT BRIEFING / WINTER DINNER INTERVIEW MIEKE BOON: 'NEVER A DULL MOMENT!' DACT COLLEGE TOURS DACT PERMANENT EDUCATIE PROGRAMMA (PEP) VERENIGING BESTUUR RAAD VAN ADVIES COMMISSIE VAKTECHNIEK DACT NETWERKGROEPEN • DACT YOUNG PROFESSIONALS • DACT PLATFORM INTERIM TREASURERS INTERVIEW JOAN SCHUTTE: 'EDUCATIE IS MIJN SPEERPUNT.' LEDENTAL EN LIDMAATSCHAP PARTNERS - SPONSORS 3 4 4 4 6 7 9 10 12 14 14 16 17 18 18 18 20 21 22
DE MENSELIJKE MAAT IN TREASURY ‘Het verschil zit ‘m in de details.’ Met die reclamekreet maakte Tiel Utrecht Verzekeringen in de jaren negentig furore. Als één van de oudste verzekeringsmaatschappijen van Nederland was het bedrijf sinds 1956 het eigenwijze jongetje in de klas van Nationale-Nederlanden. Na de fusie van NN met NMB Postbank tot ING volgde in 2000 de verkoop aan Goudse Verzekeringen, waarna het merk van de aardbodem verdween. Maar de slogan leeft voort, net als andere legendarische campagnes zoals ‘Foutje bedankt!’ (Reaal), ‘Gelukkig heb ik meer verstand van verzekeren’ (Victoria-Vesta) en ‘Even Apeldoorn bellen’ (Centraal Beheer). De reclame van Tiel Utrecht popte spontaan bij mij op toen ik ter voorbereiding op dit voorwoord het jaarverslag 2018 van DACT doorlas en het vergeleek met eerdere edities. Op het eerste gezicht ‘business as usual’, wederom prachtig vormgegeven met sfeerfoto’s van de ledenactiviteiten. Alle bekende DACT-highlights passeren de revue, zoals het Permanent Educatie Programma (PEP), de Nieuwjaarsbijeenkomst, de Summer Conference en, uiteraard, ons vlaggenschip de Treasury Beurs. Zit de vereniging hiermee in een fase van consolidatie, waarin het bestuur rustig achterover leunt en de gebaande paden volgt? Integendeel. U raadt het al: het verschil zit ‘m…in de details. Ik geef u een paar voorbeelden als bewijsmateriaal en leeswijzer. Laat ik met de Treasury Beurs beginnen, sinds 2003 hét jaarlijkse evenement voor treasurers en andere (financiële) professionals. De afgelopen jaren was Hotel van Oranje in Noordwijk ons vaste honk. In 2018 brak het Beurs Team met deze traditie door te verkassen naar een nieuwe locatie: NH Hotel de Leeuwenhorst in Noordwijkerhout. Minder glamorous en idyllisch, maar met meer ruimte om het toenemend aantal bezoekers en gasten te kunnen herbergen. Maar er was nog een reden om te verhuizen: de uitbreiding van het dagprogramma met productdemonstraties van leveranciers. Dit nieuwe beursonderdeel viel goed in de smaak, bleek uit de evaluatie, net als de ‘Meet, Greet & Eat’ aan de vooravond van de beurs. Over de nieuwe stek in Noordwijkerhout waren de meningen verdeeld. We nemen de suggesties voor verbetering mee bij de Beurs op 14 en 15 november 2019. En dan het tweede voorbeeld. Zoal u weet staat het verenigingsprogramma sinds enkele jaren in het teken van drie met elkaar samenhangende kerndoelen: verbinden, ontwikkelen en faciliteren. Bij de invulling hiervan zoeken we als bestuur continu naar onderwerpen die onze leden meerwaarde bieden bij hun vakuitoefening en aansluiten bij hun behoeften. Naast de Treasury Beurs hebben we hiervoor verschillende ‘dragers’ die hun bestaansrecht inmiddels hebben bewezen, waaronder de DACT College Tours en de PEP-workshops. In 2018 heeft het bestuur de focus vooral gelegd op verdere inhoudelijke verdieping. Met als resultaat de succesvolle Summer Conference in juni over het legal landscape van treasury met maar liefst tien vaktechnische workshops en het vakinhoudelijke event over Brexit in combinatie met het Winter Dinner op 27 november. En ook het vermelden waard: afgelopen jaar is de Digital Treasury Innovation cyclus van start gegaan. Deze cyclus behandelt de technologische ontwikkelingen in het vakgebied treasury. In 2019 gaan we op deze weg door. Een zeker niet te vergeten detail is dat het ledental van DACT in 2018 opnieuw is gegroeid. Een heuglijk feit en reden voor trots. Maar het plaatst het bestuur ook voor een belangrijke vraag: hoe zorgen we ervoor dat iedereen – bestaande leden en nieuwkomers, junior- en senior-treasurers – zich bij DACT thuis en welkom voelen? Ofwel: hoe behouden we het verenigingsgevoel? Saamhorigheid en onderlinge verbondenheid zijn daarvan de pijlers. In de hectiek van ons vak en dagelijks leven ligt het gevaar op de loer dat we die menselijke maat uit het zicht verliezen en langs elkaar heen leven. Het totaal onverwachte overlijden van oud-bestuurslid Didier van Voorst tot Voorst, vlak voor de Treasury Beurs, was in dit verband voor mij (en hopelijk ook voor u) een wake up call. Ik wens u een prachtig nieuw verenigingsjaar en veel leesplezier met dit jaarverslag. Ernst Vasbinder, voorzitter
DACT Jaarverslag 2018 4 LEDENBIJEENKOMSTEN 30 JANUARI NIEUWJAARSBIJEENKOMST TREASURY MANAGEMENT SYSTEMS – DE LANDGOEDERIJ BUNNIK Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomsten van DACT worden plannen en doelstellingen voor het nieuwe jaar besproken. Dit keer was de aandacht gericht op de keuze van een nieuw Treasury Management Systeem (TMS). Leveranciers Bellin, FIS, ION, Kyriba, Salmon Software en Trinity presenteerden hun product. Zanders en Orchard Finance verzorgden ieder een plenaire sessie over de selectie en implementatie van een TMS. De bijeenkomst eindigde traditiegetrouw met de nieuwjaarsborrel. 7 JUNI SUMMER CONFERENCE: A TREASURER’S GUIDE IN A LEGAL LANDSCAPE – DE LANDGOEDERIJ BUNNIK De multidisciplinaire treasurypraktijk heeft veel juridische raakvlakken. Reden voor DACT om tijdens de Summer Conference 2018 vakinhoudelijk in te zoomen op het ‘legal landscape’ van corporate finance. In samenwerking met DACT-partners Allen & Overy en Clifford Chance stonden tien (juridisch) vaktechnische workshops op het programma. Niet alleen interessant voor junior-treasurers, maar ook voor de doorgewinterde treasury- en juridische professionals. Workshops • LMA loan agreements – the basics • LMA loan agreements – the next level • Issuing a corporate bond – the basics • Corporate bonds – the next level • Sanctions and their impact on financing, banking arrangements and insurance • IPO’s and public bids • Working capital financing / asset based lending in combination with LMA documentation • Hedging and ISDA documentation in depth • Recent regulatory developments (MIFID, GDPR, MAR) • Right sizing in times of crisis Haagse humor Na deze intensieve en inspirerende vakdag zorgde cabaretier en schrijver Sjaak Bral voor een hilarisch slotakkoord. De geboren en getogen Hagenees, bekend van radio en televisie maar vooral van zijn jaarlijks uitverkochte oudejaarsconference, ging in zijn voorstelling in op het thema. De Summer Conference werd afgesloten met een informele borrel en BBQ.
‘Top zoals altijd. Juristen kunnen nog wat leren van Sjaak Bral om een presentatie leuk te maken.’ ‘Goede combinatie van ‘basics’ met ‘advanced’. Uitstekende manier om een breed publiek te bedienen.’
DACT Jaarverslag 2018 6 15 EN 16 NOVEMBER DACT TREASURY BEURS – HOTEL NH NOORDWIJK CONFERENCE CENTRE LEEUWENHORST NOORDWIJKERHOUT Praktijkgerichte workshops en vakinhoudelijke presentaties over actuele trends en ontwikkelingen. Informatie over de nieuwste oplossingen, producten en technieken op treasurygebied. En volop ruimte voor interactie met collega’s en vakgenoten. Dat is sinds 2003 de succesformule van de DACT Treasury Beurs, hét jaarlijkse evenement voor treasurers en andere (financiële) professionals. Op donderdag 15 en vrijdag 16 november vond de zestiende editie plaats. Vanwege de uitbreiding van het programma met product demonstraties en de groei van het aantal bezoekers koos het DACT Beurs Team voor een nieuwe locatie: NH Hotel de Leeuwenhorst in Noordwijkerhout. Meet, Greet & Eat Sinds 2010 heeft de Treasury Beurs een vast succesnummer: de Meet & Greet voor gasten die voorafgaand aan de beursdag in het hotel overnachten. In nauw overleg met sponsor ABN AMRO was de formule dit jaar uitgebreid tot ‘Meet, Greet & Eat’. In de Rotonde serveerden de koks van NH de Leeuwenhorst vanaf 19.30 uur een Indisch buffet, waarna tot 23.30 uur kon worden geborreld en genetwerkt. Naast bezoekers aan de beurs waren ook vertegenwoordigers van de beursexposanten en het voltallige DACT-bestuur aanwezig. Masterclass van Jeroen Dijsselbloem De Treasury Beurs kent sinds 2009 nóg een populair programmaonderdeel: de masterclass. Op de bühne stonden de hoogleraren Arnoud Boot, Sweder van Wijnbergen, Rick van der Ploeg, Willem Vermeend, Kees Cools, Coen Teulings en journalist-econoom Mathijs Bouman. Dit jaar was het podium voor Jeroen Dijsselbloem. De voormalig voorzitter van de Eurogroep en minister van Financiën van Nederland gaf in de riante theaterzaal van NH de Leeuwenhorst zijn visie op actuele thema’s, zoals de toekomst van de EU na Brexit en de nieuwe politieke dynamiek van de Europese Unie, de opkomst van cryptocurrencies en de technologie achter Bitcoin en Blockchain. Workshops en productdemo’s De Beurs bood ook dit jaar weer een uitgebreid vakinhoudelijk educatieprogramma. Workshops over corporate finance, financial risk management en treasury-operations gaven een update op het vakgebied, waarbij ook corporate treasurers aan het woord kwamen. Bezoekers konden kiezen uit negen verschillende sessies: • The holy grail of treasury reporting: self-service BI finally lives up to its promise – Coats Group & TIPCO • Wat maakt een onderneming geschikt voor receivables financing? – Ebury & NIBC Structuring • Duurzame financiering – Warehouses DePauw & ABN AMRO • Hedging transactions en ISDA documentatie – Clifford Chance • The power of data to drive change – DSM & Citi • Cyber risk in treasury: moving beyond fear – BNP Paribas • You think banking regulations are tough? Check your global insurance programs compliance – Marsh & Philips • Hoe houdt Cargill zijn energie op peil? Effectief risicomanagement bij Multi-commodity exposures – Cargill & KYOS • Essential actions to prepare for European money market fund reform – MN & PostNL & BlackRock Naast de workshops trok ook een nieuw programmaonderdeel veel belangstelling: gedurende de hele Beursdag gaven leveranciers productdemonstraties van treasurysystemen. In combinatie met de stands van alle exposanten resulteerde dit in nóg meer dynamiek op de beursvloer. Natuurlijk was er ook weer volop gelegenheid om collega’s te ontmoeten en te netwerken. De DACT Treasury Beurs is als vaste waarde niet meer weg te denken uit de Nederlandse treasurywereld.
7 ‘Ik heb me erg vermaakt en met veel plezier workshops en productdemo’s bezocht.’ ‘Een geweldig evenement en goed georganiseerd. Ook de verhouding corporates/ dienstverleners was prima.’ 27 NOVEMBER BREXIT BRIEFING / WINTER DINNER - DE LANDGOEDERIJ BUNNIK Ter afsluiting van het verenigingsjaar organiseerde DACT op dinsdag 27 november een vakinhoudelijk event over Brexit, met aansluitend het Winter Dinner. Ruim zestig leden meldden zich om 13.00 uur in De Landgoederij in Bunnik. Na een welkomstwoord door bestuurslid Joan Schutte werden zij in korte presentaties bijgepraat over de belangrijkste ontwikkelingen en aandachtspunten rond Brexit: • Brexit update: current state of play and expectations. Jan-Willem Thoen, Brexit Office PwC • Brexit implications for accounting. Are there any? Kees-Jan de Vries, Partner Capital Markets and Accounting Advisory Services PwC • Tax implications of Brexit. Jan-Willem Thoen, Brexit Office PwC • Impact of Brexit to banks and corporate treasurers and how to prepare. Carlo Nazareno, Director, Global Liquidity and Cash Management COO HSBC • The legal impact of Brexit on financial services and products. Jurgen van der Meer, partner Clifford Chance • Brexit: an interactive case study. Jurgen van der Meer & Carlo Nazareno
9 Nieuw bestuurslid Mieke Boon ‘Verder bouwen aan de vereniging’ Mieke Boon startte haar treasuryloopbaan in Mexico als FX en Money Market dealer. Na diverse omzwervingen belandde zij in 2002 bij TNT Express. Daar werkt ze nu inmiddels 17 jaar. Sinds de overname door FedEx in 2016 heeft Mieke haar handen vol aan de integratie van beide bedrijven. Met een jong gezin blijft er niet heel veel tijd over voor andere dingen. Toch is zij in maart 2018 bestuurslid geworden van DACT. Een kennismaking. Kun je kort je carrière schetsen? ‘Ik ben geboren in Den Helder. Als kind had ik al een groot verlangen om naar het buitenland te gaan en de wereld te ontdekken. Na het vwo koos ik er daarom voor om Economie te studeren aan Maastricht University: de meest internationale universiteit van Nederland en kleinschaliger dan Groningen en Amsterdam. Tijdens mijn studie heb ik deelgenomen aan een uitwisseling met de Universiteit van Oslo. Daar leerde ik Mexicaanse studenten kennen. Dat inspireerde me om mijn afstudeeropdracht in Mexico te doen en meteen Spaans te leren aan de Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM). Van het een kwam het ander. Banco de Tokyo Mitshubishi in Mexico-Stad zocht een FX en Money Market dealer. Ik solliciteerde en werd tot mijn eigen verrassing aangenomen. Ik heb hier drie jaar met veel plezier gewerkt. Daarna ben ik teruggegaan naar Nederland om een bredere internationale functie te vinden. Numico (Danone) kwam op mijn pad. Zij zochten iemand die de verhuizing van het Treasury Centre in Dublin naar Zoetermeer kon begeleiden. Ik heb toen ruim een jaar in Dublin gewerkt. Numico koos vervolgens in plaats van Zoetermeer voor Zwitserland. Dat land trok me niet echt aan. Via een korte tussenstop bij VNU ben ik in 2002 in dienst getreden bij TNT Post Groep. Van deze beslissing heb ik geen seconde spijt gehad. Ik werk er nu 17 jaar en heb op treasurygebied van alles meegemaakt: de aankoop (2004) en verkoop (2007) van Freight Management, de verkoop van de logistieke divisie (2006), de splitsing in TNT Express en PostNL (2011) en het afketsen van het overnamebod van UPS (2013) tot de overname door FedEx (2016). Never a dull moment!’ Voor welke treasuryvraagstukken sta je op dit moment? ‘Ik houd me bezig met de integratie van TNT Express en FedEx, met de focus op treasuryaspecten. Dit is een megaoperatie, zowel in schaalgrootte als complexiteit. Beide bedrijven zijn vrijwel overal ter wereld actief en hebben hun eigen werkwijze, organisatie en vervoersnetwerk, inclusief ondersteunende ERP, TMS en IT-systemen. Stap voor stap moet alles worden samengevoegd. Zo hebben we onlangs een nieuw intern rechargingsysteem ontwikkeld en geïmplementeerd. Eind 2020 moet de samenvoeging van beide bedijven zijn afgerond. Voorlopig heb ik hier mijn handen vol aan.’ Waarom ben je bestuurslid van DACT geworden? ‘Ik ben al meer dan tien jaar lid en probeer jaarlijks zoveel mogelijk activiteiten bij te wonen. Naast de PEP-workshops ben ik een trouwe bezoeker van de Treasury Beurs: dé plek om op een efficiënte en informele manier collega’s, banken, consultants en mede-DACT-leden te ontmoeten, nieuwe kennis op te snuiven en je perspectief op het vak te verbreden. Ik draag de vereniging dan ook een warm hart toe. Toen ik werd gevraagd om zitting te nemen in het bestuur, was ik aangenaam verrast. Ik vind het een eer en wil graag een bijdrage leveren aan de verdere groei van de vereniging. Als lid van het DACT Beurs Team zie ik het als een grote uitdaging om het succes van de afgelopen Treasury Beurs in 2019 te overtreffen. Daar ga ik me voor inzetten.’ Naam Leeftijd Functie Mieke Boon een goed bewaard geheim Lead Regional Treasury Manager bij TNT Express, onderdeel van FedEx Woonplaats Hillegom Privé Hobby’s Bijzonder getrouwd, twee zoons (8 en 10 jaar) hardlopen, schaatsen, fietsen in de duinen, uitjes met vriendinnen namens TNT drie maanden vrijwilligerswerk in Malawi in het kader van sponsoring van het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties
DACT Jaarverslag 2018 10 DACT COLLEGE TOURS Voortbordurend op het succes van de masterclasses tijdens de Treasury Beurs heeft DACT in 2015 aan het educatieve aanbod een nieuwe dimensie toegevoegd: de DACT College Tours. Dit programmaonderdeel bestaat uit twee varianten: kennisoverdracht op academisch niveau door topdocenten van toonaangevende (inter)nationale universiteiten en opleidingsinstituten (DACT on College Tour), en intensieve eendaagse trainingen in beroepsvaardigheden en technieken die voor de uitoefening van de treasuryfunctie onmisbaar zijn (DACT College Tour Soft Skills). De formule is in beide gevallen identiek: geen massale colleges in tot de nok gevulde zalen, maar kleinschalige workshops, zodat er veel ruimte is voor interactie. De DACT College Tours hebben inmiddels een vaste plek verworven in het jaarlijkse activiteitenaanbod en worden door de leden hoog gewaardeerd. 16 JANUARI DACT ON COLLEGE TOUR: TREASURY MANAGEMENT & CORPORATE FINANCE (VU) Op dinsdag 16 januari was de DACT on College Tour te gast bij de Vrije Universiteit Amsterdam. Op het programma stonden twee colleges over Treasury Management & Corporate Finance: • Trends in Werkkapitaal Financiering door Rolf Michon; • Hedge Accounting en IFRS 9 door Kees-Jan de Vries. 17 SEPTEMBER DACT COLLEGE TOUR SOFT SKILLS – DE LANDGOEDERIJ BUNNIK Op 17 september organiseerde DACT in samenwerking met trainings- en coachingsbureau Debat.NL de derde editie van de College Tour Soft Skills. Ruim tachtig leden kwamen naar De Landgoederij in Bunnik. Op basis van een vooraf aangegeven voorkeur volgden zij in kleine groepen één van de vier eendaagse vaardigheidstrainingen: • Masterclass retorische intelligentie; • Masterclass verbaal judo; • Masterclass TED Talk; • Masterclass strategisch onderhandelen. De trainingsdag werd afgesloten met een plenaire sessie onder leiding van Martijn Sorber en Hans Deusink van sponsor Rabobank, gevolgd door een netwerkborrel met saté en friet.
11 ‘De training was zeer interactief met goede handvatten voor de praktijk. ‘De groepsgrootte van acht personen maakte het prettig werkbaar.’ ‘Prima dag gehad en met een aantal relevante nieuwe inzichten huiswaarts gekeerd.’ ‘Belangrijk voor iedere professional (zeker de treasurer) om aandacht te geven aan soft skills. Dus blij dat DACT dit organiseert.’
DACT Jaarverslag 2018 12 DACT PERMANENT EDUCATIE PROGRAMMA Onder de noemer PEP (Permanent Educatie Programma) biedt DACT regelmatig een opleidingsactiviteit aan over een bepaald onderwerp. Het PEP-programma is primair ontwikkeld voor DACT-leden, maar staat ook open voor andere in treasury geïnteresseerde professionals. Het PEP-programma behandelt zowel traditionele vaktechnische thema’s (zoals cashmanagement, interest rate management, loan documentation en werkkapitaalbeheer) als nieuwe ontwikkelingen. DACT beschikt niet over voldoende menskracht om het opleidingsaanbod zelf te ontwikkelen en uit te voeren. De PEP-activiteiten worden daarom door DACT samen met de DACT-partners en soms andere met DACT samenwerkende partijen aangeboden. Uit de evaluaties blijkt dat het Permanent Educatie Programma voorziet in een behoefte: DACT-leden blijven up-to-date op het vakgebied en de marktontwikkelingen; de aanbieder heeft en houdt goed contact met de doelgroep. PEP-SESSIES IN 2018 • 21 februari: US and Dutch fiscal regulations: key implications for (international) treasuries – PwC • 5 maart: workshop treasury-actualiteiten door de Commissie Vaktechniek in samenwerking met GLEIF en de Nederlandse Betaalvereniging • 19 april: How treasury can support corporate business development via structured trade finance solutions – Aon • 24 mei: European High Yield Forum – Allen & Overy • 21 juni: Sustainability moving up on the strategic agenda – ING • 10 september: IFRS 10 Leases: are you ready? – EY • 17 december: Groepsfinancieringstransacties – PwC In 2018 is de Digital Treasury Innovation cyclus van start gegaan. Hierin staan de technologische ontwikkelingen in het vakgebied treasury centraal. De cyclus kent vijf sessies. • 9 oktober: Overview & Introduction Session georganiseerd door Orchard Finance & Zanders • 31 oktober: Distributed Ledger Technology georganiseerd door Deloitte • 11 december: Robotic Process Automation georganiseerd door Zanders In 2019 volgen op 7 februari Big Data Analytics / Artificial Intelligence (AI) door Orchard Finance en op 7 maart API’s and Open Banking door ABN AMRO.
DACT Jaarverslag 2018 14 SAMENSTELLING BESTUUR MIEKE BOON is sinds 2002 in diverse treasuryfuncties werkzaam bij TNT Express, dat in 2016 werd overgenomen door FedEx. Mieke houdt zich bezig met de integratie van beide bedrijven wereldwijd en focust dan vooral op de treasuryaspecten. Daarnaast is zij verantwoordelijk voor de wereldwijde treasury-operations binnen TNT. Hiervoor bekleedde Mieke internationale treasuryfuncties bij VNU en Numico. Zij startte haar loopbaan bij Banco de Tokyo Mitsubishi in Mexico Stad waar zij als FX en Money Market dealer werkte. Zij heeft Economie gestuurd aan de Universiteit van Maastricht. Mieke is in 2018 tot bestuurslid benoemd. ESTHER GOEMANS is partner bij Orchard Finance, een onafhankelijk adviesbureau in Treasury en Finance dat tevens staffingoplossingen biedt. Esther is verantwoordelijk voor de adviespraktijk Corporate Treasury en houdt zich voornamelijk bezig met vraagstukken op het gebied van treasury-organisatie, internationaal cash management en treasury technology. Esther studeerde Financiële Economie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en rondde in 2003 de postdoctorale opleiding tot Register Treasurer aan de VU in Amsterdam af. Voor haar indiensttreding bij Orchard Finance vervulde zij diverse treasuryfuncties bij Lincoln Electric Europe en werkte zij als Treasurer bij Franz Haniel & Cie. GmbH in Duitsland. Esther is in 2016 tot bestuurslid benoemd als vertegenwoordiger van de branchegebonden leden. JEREMY HELMER is een ervaren allround Treasurer met internationale ervaring. Jeremy heeft brede ervaring in het treasuryvak met name bij beursgenoteerde bedrijven, waaronder het Zweedse Sweco, Grontmij, Draka en Stork. Jeremy studeerde Bedrijfswetenschappen aan de VU in Amsterdam en trad in 2014 toe tot het DACT-bestuur. ERIKA LICHT studeerde Rechten aan Tilburg University. Van 1995 tot 2010 was zij DGA van een managementbureau voor Verenigingen en Stichtingen. Daarnaast bekleedde zij diverse functies bij de overheid, in het bedrijfsleven en als advocaat in de insolventie- en familierechtpraktijk, welke praktijk zij in 2006 heeft neergelegd. Erika is een van de oprichters van DACT en sinds de oprichting in november 1996 secretaris van de vereniging. FRANK MUUSSE is hoofd Corporate Finance bij Signify, wereldwijd marktleider in verlichting. Frank heeft vijftien jaar ervaring in de financiële dienstverlening en treasury. Hij vervulde diverse treasuryfuncties, onder meer bij Philips, KPN en Wolters Kluwer. Hij heeft een master in Bedrijfseconomie aan de VU in Amsterdam en is geregistreerd bij The Institute of Management Accountants (IMA, Verenigde Staten) als Management Accountant en Financial Manager. Frank is sinds 2016 bestuurslid van DACT. BRIAN VAN ONNA is sinds 2017 Group Treasurer bij ForFarmers NV, een internationaal opererende coöperatie die complete voeroplossingen biedt voor de (biologische) veehouderij. Hiervoor bekleedde Brian (internationale) functies in treasury en corporate finance bij Darling Ingredients, VION Food Group, BHP Billiton en BMW. Hij heeft meer dan vijftien jaar ervaring op het gebied van risk management, international cash management, implementatie van treasurysystemen en corporate finance. Hij studeerde Bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en rondde in 2007 de postdoctorale opleiding tot Register Treasurer aan de VU in Amsterdam af. Brian trad in 2017 toe tot het DACT-bestuur. JOKE PIETERSE is sinds 2012 Treasurer van Koppert Biological Systems, de internationale marktleider in biologische gewasbescherming en natuurlijke bestuiving. Koppert is een snelgroeiend bedrijf en heeft vestigingen in meer dan twintig landen. Joke houdt zich bezig met de financiering van de Koppert Group, het cash management, risicomanagement (verzekeringen, valuta- en renterisicomanagement) en creditmanagement. Voordat Joke in dienst kwam bij Koppert, was zij werkzaam bij verschillende banken en bij VolkerWessels. Zij zette bij VolkerWessels de inhouse bank op, implementeerde een treasury management systeem, was actief betrokken bij projectfinancieringen en werd in 2009 als Corporate Treasurer verantwoordelijk voor het treasuryteam. Joke studeerde Technische Bedrijfskunde aan de HTS in Eindhoven en trad in 2014 toe tot het DACT-bestuur.
15 BART-JAN ROELOFSZ startte zijn loopbaan bij ING waar hij zich specialiseerde in Cash & Treasury management. In 2002 trad hij in dienst bij Endemol als Cash Manager en groeide door tot Group Treasurer, Risk & Insurance Manager. Begin 2017 maakte hij de overstap naar HERE Technologies (www.here.com). HERE is ‘s werelds grootste ‘kaart- en locatie-data provider’. Voor het grote publiek onbekend, maar als ‘white-label’ achter heel veel auto-navigatie systemen. Bovendien ooit onderdeel geweest van Philips voor het aan de NYSE genoteerd is geweest onder de naam Navteq’. Niet alleen willen we de hele wereld ‘vangen’ in een digitale reality index, maar we willen vervolgens oplossingen aanbieden om allerhande logistieke processen van (potentiele) klanten slimmer in te richten. Zowel voor indoor als outdoor, on-line als off-line toepassingen, 2-dimensionaal en 3-dimensionaal en alle combinaties hiervan. Het bedrijf kent sterke, gerenommeerde aandeelhouders als Audi, BMW, Daimler, Intel en Pioneer. Begin 2018 zullen ook Bosch en Continental toetreden. Bart-Jan is actief reservist bij de Nederlandse Krijgsmacht. Als reserveofficier der Cavalerie rijdt Bart-Jan sinds 1990 als ruiter mee met het Cavalerie Ere-Escorte dat leden van het Koninklijk Huis escorteert bij officiële gelegenheden. Bart-Jan is tevens bestuurslid van het Militair Ruitersport Centrum Marcroix op de Berhardkazerne in Amersfoort, is getrouwd en co-ouder van vier tieners. JOAN SCHUTTE is als VP & Corporate Treasurer werkzaam bij ASML Holding NV en wereldwijd verantwoordelijk voor Treasury Operations, Corporate Finance en verzekeringen. Van 2010 tot 2014 was Joan Director Treasury voor VimpelCom (Veon) in Amsterdam, waar hij mede aan de basis stond van de treasury-organisatie binnen het in 2010 opgerichte HQ in Amsterdam. De twaalf jaren daarvoor werkte hij voor Sara Lee Douwe Egberts in verschillende treasuryrollen in Curaçao, Singapore en Chicago en als Finance Director voor de wereldwijde inkooporganisatie in Utrecht. Joan begon zijn carrière in treasury in België voor CSM en Campbell Soup Company waar hij in totaal vijf jaar doorbracht. Joan studeerde Economie aan de Universiteit van Amsterdam en was tevens bestuurslid van de Association of Corporate Treasurers Singapore (ACTS). Hij is sinds 2018 bestuurslid van DACT. ERNST VASBINDER is sinds 1 mei 2016 als Manager Project Finance werkzaam bij Nord Stream 2 AG in Zug, Zwitserland. Nord Stream 2 AG is een projectorganisatie, opgezet voor de ontwikkeling, bouw en het gebruik van de Nord Stream 2 gaspijpleiding. Van 2007 tot mei 2016 was Ernst Corporate Treasurer bij NV Nederlandse Gasunie in Groningen en verantwoordelijk voor de unit Treasury & Risk Management, waar de activiteiten op het gebied van treasury, belastingen, verzekeringen en risicomanagement onder vallen. Vanaf eind 2000 was hij directeur Treasury & Financiële Markten bij Friesland Bank NV in Leeuwarden. Vóór Friesland Bank werkte hij ruim dertien jaar bij AEGON NV. De eerste periode van ruim acht jaar in diverse functies binnen de Treasury-afdeling in Den Haag, waarna hij overstapte naar de business unit Particuliere Verzekeringen in Leeuwarden waar hij, na een salesfunctie, vier jaar eindverantwoordelijk was voor de operations-activiteiten van dit bedrijf. Ernst is Register Controller (RUG Groningen), heeft een MBA behaald aan University of Rochester / Erasmus Universiteit en heeft een BBA van Nyenrode. Naast bestuurslid/voorzitter van DACT (sinds mei 2015) is hij actief als (bestuurs)lid bij verschillende lokale verenigingen/organisaties. ROOSTER VAN AFTREDEN DACT-BESTUUR Bestuurder Benoemingsdatum Mieke Boon Esther Goemans Jeremy Helmer Frank Muusse Brian van Onna Joke Pieterse Bart-Jan Roelofsz Joan Schutte Ernst Vasbinder 5 maart 2018 18 februari 2016 12 juni 2014 18 februari 2016 14 februari 2017 12 juni 2014 28 mei 2015 5 maart 2018 28 mei 2015 Datum herbenoeming 2021 -2017 2019 2020 2017 2018 2021 2018 Datum aftreden 2024 2019 2020 2022 2023 2020 2021 2024 2021
DACT Jaarverslag 2018 16 SAMENSTELLING RAAD VAN ADVIES ROBI DATTATREYA studeerde Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Als student-assistent verzorgde hij colleges Bedrijfshuishoudkunde. Robi startte zijn carrière op de treasury-afdeling van Koninklijke Ahrend NV. Via BESI trad hij in 1996 in dienst bij ABN AMRO. De eerste jaren was hij verantwoordelijk voor de ontwikkeling en marktintroductie van de zakelijke internetdiensten voor Investment Bank. Zijn laatste functie bij ABN AMRO was COO van de Investment Bank in Frankfurt. Via internetdrogist Pharmaplaze is Robi in 2001 begonnen met Total Solutions. Total Solutions levert tijdelijk en vast personeel voor treasury-afdelingen en de financiële sector. In 2004 heeft Robi Total Solutions Middle East opgericht en inmiddels verkocht. Robi is één van de initiatiefnemers van DACT en was vicevoorzitter van het oprichtingsbestuur. Na zijn bestuursperiode is Robi benoemd tot erelid. GEORGE DESSING is Senior Vice President Treasury & Risk van Wolters Kluwer, een mondiale, toonaangevende aanbieder van professionele informatie, software en diensten. In deze positie is George verantwoordelijk voor de wereldwijde activiteiten op het gebied van treasury, riskmanagement en onroerend goed van Wolters Kluwer, ter ondersteuning van de bedrijfsstrategie. Eerder bekleedde George verschillende functies bij NetHold Finance, onderdeel van de FilmNet Group, in Nederland en België. George studeerde Bedrijfseconomie aan de HEAO in Den Haag en behaalde een master in Bedrijfseconomie aan Tilburg University. George trad in 2007 toe tot het DACT-bestuur, en heeft – op grond van buitenstatutaire benoemingen – negen jaar deel uitgemaakt van het bestuur. Hij trad in 2016 af en werd bij zijn aftreden tot erelid benoemd. LEON MERKUN studeerde Bedrijfseconomie, specialisatie Financiering en Belegging, aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en voltooide de postdoctorale opleiding Financieel Economisch Management aan het Tilburg Institute for Advanced Studies (TIAS). Hij startte zijn carrière bij HSBC Investment Bank als Assistant Manager Corporate Finance en aansluitend als Account Manager Institutional Sales Equity. In 1997 stapte hij over naar KPN, waar hij achtereenvolgens onder meer Hoofd Corporate Finance, Group Treasurer en Directeur Mergers & Acquisitions en laatstelijk Financieel Directeur divisie Zakelijke Markt was. Na een interim-positie bij Achmea in 2008 was hij van 2009 tot 2012 actief als Finance Director bij de divisie Consumenten Elektronica van Harman International in Europa. In 2012 rondde hij de postdoctorale Register Controller-opleiding af aan Nyenrode Business Universiteit en in 2013 startte hij bij ING als Managing Director Transaction Services Solutions. In deze laatste functie is hij onder andere betrokken bij Payments & Cash Management, Trade Finance en Working Capital Solutions voor grote internationale ondernemingen. Leon was van 2004 tot en met 2010 DACT-bestuurslid. SANDER VAN TOL studeerde Financiële Economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Na een korte periode als Assistent Treasurer bij het Woningbedrijf Rotterdam te hebben gewerkt, startte hij in 1996 als Treasury Consultant bij Zanders, Treasury & Finance Solutions. In 2001 werd Sander benoemd als partner van deze firma. Binnen Zanders is hij medeverantwoordelijk voor de advisering aan de Corporate Clients. Naast zijn functie bij Zanders is hij lid van het curatorium en docent bij de de postdoctorale Register Treasurer-opleiding aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Voorts is hij parttime verbonden aan de Rotterdam School of Management. Sander is spreker op internationale conferenties en verzorgt trainingen voor AFP, ACT en Eurofinance op het gebied van Corporate Finance en Risk Management. Sander was van 2008 tot 2010 lid van het bestuur van DACT. PIETER VEUGER werd registeraccountant na zijn studie Bedrijfseconomie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Vanwege zijn voorliefde voor rente- en valutamanagement specialiseerde hij zich binnen PwC vanaf midden jaren negentig van de vorige eeuw in de overlap tussen treasury en accountancy. In 1998 rondde Pieter met succes de Membership Education van de Association of Corporate Treasurers in Londen af. Vlak daarna werd hij lid van DACT. Inmiddels telt het PwC-team dat zich richt op financiële instrumenten zo’n zestig professionals. Naast de focus op corporate treasuries worden ook commodity managementactiviteiten van corporates ondersteund. Samen met een aantal teamgenoten doceert Pieter IFRS- en control-aspecten bij de postdoctorale Register Treasurer-opleiding aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Verder is hij lid van de Commissie Verslaggeving en Accountancy van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
17 COMMISSIE VAKTECHNIEK De Commissie Vaktechniek heeft het volgende takenpakket: • Het gevraagd en ongevraagd adviseren van het bestuur over relevante wet- en regelgeving en vaktechnische vraagstukken. • Het signaleren en delen van nieuwe vaktechnische ontwikkelingen, opvattingen en inzichten. • Het analyseren en becommentariëren van de conceptrapportages van (lobbyisten van) de EACT (European Association of Corporate Treasurers), (discussie)rapporten van gezaghebbende instanties, zoals de Europese Commissie of de Raad voor de Jaarverslaggeving en richtinggevende (branche)rapporten van gezaghebbende maatschappelijke en private organisaties. • Het onderhouden van contacten met de toezichthoudende en overkoepelende brancheorganisaties in de financiële sector en vaktechnische commissies van andere treasuryverenigingen. • Het formuleren van DACT-standpunten over voor het treasuryvakgebied relevante onderwerpen. • Het informeren van de leden over actuele vakontwikkelingen via een weblog, e-mailbericht of publicaties op de DACT-website. • Het geven van voorlichting aan de DACT-leden en het bevorderen van informatie-uitwisseling tussen leden in studiebijeenkomsten e.d. • Het aandragen van onderwerpen en casestudies voor PEP-bijeenkomsten. De commissie neemt deel aan board meetings van DACT en EACT, en is vertegenwoordigd in de nieuwe EACT Cybercrime commissie en de commissie Overleg Betaalvereniging Nederland. DE ROL VAN DE TREASURER Als dé beroepsvereniging van (corporate) treasurers en treasuryprofessionals richt DACT zich op drie samenhangende kerndoelen: Verbinden, Ontwikkelen en Faciliteren. Bij het ontwikkelen van ledenactiviteiten om deze doelen te bereiken, stelt het bestuur zich consequent de vraag: wat is de doelgroep en op welk (deel)terrein van treasury richt de activiteit zich? Hoewel iedereen een beeld heeft bij het treasuryvak en het profiel van de treasuryprofessional, blijken beide niet eenduidig te zijn beschreven. DACT wil hierbij een leidende rol spelen. Daarom heeft het bestuur in 2018 samen met de Raad van Advies en met vakinhoudelijke inbreng van DACT-leden ‘De rol van de treasurer’ beschreven. Het document is bedoeld om te komen tot een standaardisatie van het treasurywerkgebied. Het kan worden gebruikt voor bijvoorbeeld functiebeschrijvingen van de treasuryfuncties in ondernemingen, door werving- en selectiebureaus, maar ook voor het bepalen van opleidingsdoelen en ontwikkelperspectieven binnen de (HR-)organisatie. Kijk voor meer informatie op www.dact.nl onder ‘De rol van de treasurer’.
DACT Jaarverslag 2018 18 DACT NETWERKGROEPEN DACT YOUNG PROFESSIONALS De netwerkgroep ‘DACT Young Professionals’ biedt de ‘jongere’ leden van DACT en de leden die tot zo’n vijf jaar ervaring hebben in het treasuryvak een informeel en bovenal zeer laagdrempelig platform. De opzet is dat de deelnemers enthousiaste vakgenoten op het juiste niveau vinden die ook buiten de DACT-events wat gemakkelijker te benaderen zijn om over actuele treasury-issues van gedachten te wisselen. Activiteiten in 2018 21 juni Junior Treasury Bootcamp – Aon Rotterdam Op 21 juni organiseerden DACT en vier DACT-partners voor de tweede keer de Junior Treasury Bootcamp. Ruim veertig junior treasurers kwamen naar het hoofdkantoor van Aon in Rotterdam voor een vakinhoudelijke workout. Het thema: ‘Running for corporate treasurers: just do it!’ De Junior Treasury Bootcamp startte met een presentatie van Jarno Timmerman RT, Director Treasury, EMEA & Asia, over de treasuryfunctie en -uitdagingen bij NIKE. Daarna volgden de deelnemers in kleine groepen vijf workshops van 45 minuten, verzorgd door partners van DACT: • Risk Management - How resilient is your company? – Aon • Cash Management - Shaping tomorrow’s payments industry: trends, strategy and opportunities – Deutsche Bank • Education & Skills - A Treasurer’s career roadmap – Financial Assets • Treasury Strategy - The role of the Treasurer – PwC • Corporate Finance - The practical process or raising financing – Zanders De Bootcamp werd om 16.00 uur afgesloten met een paneldiscussie en een informele netwerkborrel. Zoals gebruikelijk bij alle ledenactiviteiten van DACT konden de deelnemers na afloop van de Junior Treasury Bootcamp een evaluatieformulier invullen. Vrijwel iedereen maakte van deze mogelijkheid gebruik; zowel de workshops als de dag zelf kregen als rapportcijfer gemiddeld een acht. DACT PLATFORM INTERIM TREASURY (PIT) Het Platform Interim Treasury (PIT) is een netwerkgroep voor treasuryprofessionals die op interim-basis werken. Het PIT organiseert jaarlijks twee netwerkbijeenkomsten, één in het voorjaar en één in het najaar. De deelnemers wisselen hierin vakinhoudelijk met elkaar van gedachten. Ook komen thema’s aan bod die specifiek gaan over de rol als interim-professional. Activiteiten in 2018 Op donderdag 28 juni organiseerde het PIT een netwerkbijeenkomst in De Landgoederij te Bunnik. Op het programma stonden twee onderwerpen: • ‘Van een ZZP (interim) treasurer naar een interim treasurer ZZP (zelfstandige zonder problemen)’ door Paul van Dijk LLM, Senior Executive FINPRO, Professional Indemnity & Financial Institutions Marsh Nederland • Multibanking door Kees-Jan Kindt, Treasurer bij Gazprom Holding Coöperatie U.A. Op dinsdag 6 november kwam het PIT bijeen in de Landgoederij te Bunnik. ING gaf een presentatie over Fintech Payments in de praktijk. Alle recente ontwikkelingen, van Tikkie tot blockchain en van retail tot corporate, passeerden de revue. Pieter Reijnders, Founder en Changemaker bij Happy Goose, behandelde een ander belangrijk onderwerp: verandermanagementtechnieken als hulpmiddel bij een succesvolle invoering van treasuryprojecten.
‘Highly relevant and relatively easy to follow.’ ‘I appreciated that everything was done in English, including all the workshops.’
DACT Jaarverslag 2018 20 Nieuw bestuurslid Joan Schutte ‘Educatie is mijn speerpunt’ Vijf internationale bedrijven, vier continenten. In zijn treasuryloopbaan heeft Joan Schutte (51) al veel gezien en meegemaakt. In 2007 vestigde hij zich samen met zijn vrouw weer in Nederland: ‘De beste plek om kinderen op te voeden.’ In zijn functie als VP & Corporate Treasurer bij ASML kan Joan zijn internationale ervaring en kennis volledig inzetten. Dat doet hij sinds januari 2018 ook als bestuurslid van DACT. Kun je kort je carrière schetsen? ‘Op het vwo had ik al een fascinatie voor economie en de dynamiek van de financiële markten. Over mijn vervolgstudie heb ik dan ook nauwelijks hoeven nadenken: Bedrijfseconomie aan de Universiteit van Amsterdam. In 1992 ben ik afgestudeerd, met als specialisatie corporate finance en international strategy. Voor mijn afstudeerscriptie liep ik stage op de treasuryafdeling van CSM in Antwerpen. CSM bood me een baan aan en daar heb ik twee en een half jaar gewerkt. Daarna ben ik overgestapt naar Campbell Soup Company in Brussel. Na in totaal vijf jaar België wilde ik meer van de wereld zien. In 1997 bood Sara Lee Douwe Egberts me die kans. Ik werkte achtereenvolgens in verschillende treasuryrollen in Curaçao (twee jaar), Singapore (vijf jaar) en Chicago (drie jaar). Daarna was ik drie jaar Finance Director voor de wereldwijde inkoop organisatie in Utrecht. Met het oog op gezinsuitbreiding hebben mijn vrouw en ik er toen voor gekozen om weer in Nederland te wonen. In 2010 kwam een nieuwe uitdaging op mijn pad. VimpelCom, het huidige VEON, vestigde het hoofdkantoor in Amsterdam en zocht een Director Treasury voor de nieuw op te richten treasuryorganisatie. In 2014 diende ASML zich aan. Als VP & Corporate Treasurer ben ik hier wereldwijd verantwoordelijk voor Treasury Operations, Corporate Finance en verzekeringen. Een wereldbaan bij een wereldbedrijf.’ Voor welke treasuryvraagstukken sta je op dit moment? ‘ASML groeit als kool. Dat stelt hoge eisen aan risicomanagement. Binnen Treasury Operations ligt de focus onder meer op het verder verbeteren van de cashflow forecast, het optimaliseren van het cashmanagement en het automatiseren van de end-to-endprocessen. Doel is het tijdrovend handwerk te minimaliseren, zodat onze medewerkers alle tijd en energie kunnen steken in analyses. Proces- en systeemdevelopment lopen hierbij parallel aan teamdevelopment. Op het gebied van Corporate Finance vraagt de toenemende complexiteit van wet- en regelgeving veel aandacht. ASML is wereldwijd actief. Het op een efficiënte manier compliant houden van alle processen is een hot topic. Ook op verzekeringsvlak zijn er uitdagingen. Door de sterke groei nemen de te verzekeren risico’s in omvang toe. Tegelijk verhardt de markt. Hoe houden we alles tegen een acceptabele prijs verzekerbaar?’ Waarom ben je bestuurslid van DACT geworden? ‘Tijdens mijn werkperiode in Singapore was ik bestuurslid van de Association of Corporate Treasurers Singapore (ACTS). Na terugkomst in Nederland heb ik me als lid aangemeld bij DACT. In de afgelopen jaren heb ik de vereniging goed leren kennen. Het is een zeer professionele club die biedt wat treasurers zoeken: een platform om elkaar te ontmoeten, kennis en ervaringen uit te wisselen en vakinhoudelijk up-to-date te blijven. De jaarlijkse Treasury Beurs staat als een huis en dat geldt ook voor het Permanent Educatie Programma en de andere ledenactiviteiten. Na jaren ‘consumeren’ vind ik het belangrijk om als bestuurslid iets terug te geven. Educatie is hierbij mijn speerpunt. Als voorzitter van de Educatiecommissie wil ik samen met de andere leden de kwaliteit van het DACT-kennisprogramma nóg verder verhogen. De drukbezochte workshopserie over nieuwe technologie, die medio 2018 is gestart en in maart 2019 wordt afgerond, is hiervan de eerste stap.’ Naam Leeftijd Functie Hobby’s Nevenactiviteiten: Joan Antoine Schutte 51 jaar VP & Corporate Treasurer bij ASML Holding NV Woonplaats Veldhoven Privé getrouwd, dochter (7) en zoon (5) gezin, outdoorsporten (skiën, fietsen, golf, paardrijden) treasurer van Trinity Church Eindhoven
21 LEDENTAL EN LIDMAATSCHAP LEDEN DACT blijft groeien. De vereniging startte 2018 met 573 leden. Gedurende het jaar beëindigden 14 leden het lidmaatschap; 76 nieuwkomers meldden zich aan. Eind 2018 telde DACT 635 leden. LIDMAATSCHAP Het lidmaatschap van DACT staat open voor kandidaten die beschikken over relevante ervaring en kennis op het gebied van treasury en op het moment van de aanvraag werkzaam zijn in het (corporate) treasuryvak of op andere wijze dagelijks betrokken zijn bij de treasury-activiteiten van de onderneming of instelling en niet onder de categorie non-corporate leden vallen. Het DACT-lidmaatschap biedt: • aansluiting bij een hoogwaardig professioneel netwerk van vakgenoten, te raadplegen via de website en LinkedIn; • gratis toegang tot de besloten ledenbijeenkomsten; • gratis toegang tot het Permanent Educatie Programma (PEP), dat DACT in samenwerking met DACTpartners uitvoert (in bijna alle gevallen gratis voor leden); • substantiële kortingen op de seminars en opleidingen van DACT-partners; • tweemaal per jaar een grote (openbare) bijeenkomst: DACT Treasury Beurs en de Summer Conference; • abonnement op het vakblad TMI, Treasury Management International; • toegang tot een publicatiedatabase. CONTRIBUTIE De contributie bedraagt € 175,00 per jaar, exclusief btw.
DACT Jaarverslag 2018 22 DACT PARTNERS IN 2018 DACT EXPOSANTEN IN 2018
23 ilfa group
DACT Postbus 279 1400 AG BUSSUM Nederland T 035-69 54 101 F 035-69 45 045 info@dact.nl www.dact.nl Redactie: Erika Licht & Geert de Vries Eindredactie: Geert de Vries Vormgeving: HLO Creative Branding Agency Fotografie: Noorderstroom.nl
1 Online Touch