op één lijn 42 1 e uitgave 2012 Tweede aanleiding voor bezoek was een vervelend incident wat ook de Nederlandse landelijke pers haalde in maart 2011: de drie destijds aanwezige studenten waren slachtoffer van een brutale roofoverval die plaatsvond op de doorgaande weg naar het ziekenhuis. Na zorgvuldig overleg met onze decaan en hoofd bureau onderwijs enerzijds en politie en ambassade in Ghana anderzijds zijn er sinds oktober 2011 opnieuw studenten geplaatst in Damongo. Ik reis samen met Marlieke Boumans en Annelies Post, respectievelijk vicevoorzitter en penningmeester van Mustangh. Afkomstig uit een druilerig en kil Amsterdam voelt de drukkende warmte van de luchthaven in Accra wat onwerkelijk aan. Dit onwerkelijke gevoel wordt nog versterkt door de ultramoderne vingerafdruk scanners, waarop iedere inkomende reiziger zijn vingers op moet plaatsen. De combinatie van nors kijkende douanebeambten en de warmte maken de handen zweterig, waardoor de scan telkens mislukt en de wachtrijen tot buiten de aankomsthal staan. Uiteindelijk komen we midden in de nacht in ons Guesthouse aan. De volgende ochtend landen we na een probleemloze binnenlandse vlucht in Tamale, Noord Ghana. We worden opgehaald door de terreinwagen van het ziekenhuis. Dat is in het droge seizoen comfortabel, in het natte seizoen voor veel (onverharde) wegen een must. Onze chauffeur heeft een onrustige rijstijl: flink doorrijden als het kan, scherp remmen voor de vele gaten in het asfalt. Het grote snelheidsverschil tussen terreinwagens enerzijds en vrachtwagens, bussen en brommertjes anderzijds, versterkt deze ervaring. Juist na de overgang van asfalt naar stofweg passeren we het punt waar de overval in maart plaatsvond. Doordat een aantal rivieren de weg kruist, moet op die plaatsen de snelheid flink worden teruggenomen. Wanneer juist daar een aaneengesloten rij grote stenen gelegd wordt, dwingt dit het verkeer te stoppen, exact wat gebeurde tijdens de overval. Later in het ziekenhuis horen we dat er nog een aantal overvallen geweest is, veelal bij avondschemering. Het betekent in ieder geval dat Mustangh de adviezen zal moeten handhaven om alleen overdag en niet alleen te reizen. Wij komen veilig aan in het ziekenhuis waar we hartelijk worden verwelkomd. De volgende dagen zijn volledig gevuld met afspraken en ontmoetingen. Doordat we slechts een week blijven hebben we tevoren een strak schema opgesteld. Vroeg gewekt door een combinatie van het ochtendgebed van de nabij gelegen moskee en een luidruchtig onderonsje van de plaatselijke viervoeters, maken we onder begeleiding van matron Anthony Jatoe een uitgebreide ronde in het ziekenhuis. Met opvallende openheid praten we, al lopend in de al hete ochtendzon, over allerlei zaken. Van financiële problemen rondom een nieuw te bouwen operatiekamercomplex, het wachten op vervanging voor de onbruikbare want gecrashte ambulance, de lokale respons tegen HIV-AIDS en natuurlijk het artsentekort. De continuïteit in beschikbare artsen ter plaatse blijft een aandachtspunt. Voor veel Ghanese dokters is het onaantrekkelijk om buiten de grote steden te werken, wat betekent dat het een voortdurend komen en gaan is van verschillende dokters. Al jaren is dr. Chris Kubio de continue factor, hij is echter drukbezet in verband met het vervullen van regionale bestuursfuncties. Dat heeft vanzelfsprekend ook gevolgen voor de continuïteit van supervisie aan de studenten. Was dit eerder een knelpunt, nu zijn we onder de indruk van de wijze waarop door zowel de matron als Chris Kubio de supervisie bewaken. Het blijkt wel lastig om de Maastrichtse beoordelingsinstrumenten van de GEZP in Ghana te gebruiken. Vooral de 360° feedback, waarbij verschillende gezondheidswerkers gevraagd wordt feedback te geven op de 6e jaars student past niet goed binnen de Ghanese hiërarchische structuur. Wel biedt de aanwezigheid van Ghanese coassistenten in de toekomst nieuwe mogelijkheden voor het uitwisselen van medische kennis en leerervaringen. We slagen wonderwel in het afwerken van vrijwel onze gehele afsprakenlijst. Daarbij blijft er zelfs nog ruimte over voor een ochtendwandeling in het nabijgelegen Mole National Park, waar we van dichtbij olifanten zien. De weidse stilte is een enorm contrast met het rumoerige dorpsleven in Damongo. Op de terugreis in miljoenenstad Accra; hitte, overal de geur van smeulend plastic en ander afval. Een verkeerschaos van jewelste, veel Ghanezen vieren kerst in de stad. Minstens de helft van de auto’s zijn taxi’s, die voortdurend toeteren in de hoop op klandizie. Eenmaal op Nederlandse bodem is het 4°C en het miezert. Ik voel me verrijkt, en zeker niet alleen door een week zon. Meer weten over Mustangh? Zie ook de website www.mustangh.nl 13
14 Online Touch Home